ÖZET: 5286 sayılı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün Kaldırılması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun uygulanmasına ilişkin 18/10/2005-15351
13/01/2005 tarihli ve 5286 sayılı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün Kaldırılması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun Geçici 1 nci maddesinin (a) fıkrasından bahisle, mahalli idare personeli olan işçilerin başka mahalli idarelere nakli hususunda Devlet Personel Başkanlığı görüşünün sorulduğu ilgi yazı incelenmiştir.
Bilindiği üzere; 22/05/2005 tarih ve 4857 sayılı İş Kanununun 2 nci maddesinde "Bir
iş sözleşmesine dayanarak çalışan gerçek kişiye işçi, işçi çalıştıran gerçek veya tüzel kişiye
yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlara işveren ..." denileceği belirtildikten sonra "...işçi ile işveren arasında kurulan ilişki..." iş ilişkisi olarak tanımlanmış, işyeri ise
"...işveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile
işçinin birlikte örgütlendiği birim..." olarak belirlenmek suretiyle, iş ilişkisinin; işçi ile
gerçek kişi ya da tüzel kişiliği olan veya olmayan belirli bir kurum ve kuruluş ile kurulan
sözleşmeye dayalı özel bir ilişki olduğu ifade edilmiştir. Bu tanımlamaya göre iş ilişkisinin
unsurları olan işçi, işveren ve işyerinden herhangi birinin İş Kanununda belirlenen istisnalar
dışında değişmesinin, iş ilişkisinin içeriğini/değiştireceği ve bu değişikliğin hukuki sonuçlan
da olacağı açıktır.
Diğer taraftan 5286 sayılı Kanunun Geçici 1 nci maddesinin (a) fıkrasında ise devir konusu düzenlenmiştir. Buna göre Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü taşra teşkilatının kadro ve pozisyonları ile personelinin İstanbul ve Kocaeli illerinde Büyükşehir belediyelerine, diğer illerde ise il özel idarelerine devredileceği hüküm altına alınmak suretiyle hem devir işlemine kanuni dayanak temin edilmiş hem de söz konusu mülga Genel Müdürlük personelinin devredileceği kamu kurumlan açıkça belirtilmiştir. Söz konusu düzenlemenin kanunla yapılması, nakil işleminin mevzuatta dayanak olmaksızın yapılamayacağının da göstergesidir.
Bunlara ilave olarak 26 Ocak 2002 tarih ve 24652 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7 seri No'lu 2002 Mali Yılı Bütçe Uygulama Talimatının 5.3. maddesinde "...mevcut personel yasalarında sürekli işçilerin kurumlararası nakline ilişkin bir düzenleme yer almadığından, kurumlararası işçi nakli mümkün değildir. Bu nedenle, kamu kurum ve kuruluşlarınca kurumiararası işçi nakli talebinde bulunulmaması gerekmektedir." hükmüne yer verilerek konuya açıklık getirilmiştir.
Yukandaki hükümler çerçevesinde; bir yandan işçi statüsünde personelin başka kamu kurum ve kuruluşlarına nakline ilişkin mevzuatımızda yetki veren bir düzenleme bulunmaması, diğer yandan 4587 sayılı İş Kanunu çerçevesinde işveren ve işyeri değişikliğini içeren nakil işleminin iş ilişkisinin içeriğini esastan değiştirecek olması sebebiyle yasal mevzuat düzenlemesine ihtiyaç göstermesi ile devir işleminin dahi ancak 5286 sayılı Kanunun Geçici 1 nci maddesinin açık hükmüne dayanılarak yapılabilmesi ve bunlara ilave olarak 2002 Mali Yılı Bütçe Uygulama Talimatı hükümleri ile mevcut personel yasalarında düzenleme yer almadığından kurumlararası işçi naklinin mümkün olmadığının belirtilmesi hususları da dikkate alınarak, mahalli idare personeli olan işçilerin başka bir mahalli idareye naklinin yasal mevzuat düzenlemesi yapılması halinde imkan dahiline girebileceği mütalaa edilmektedir.