ÖZET: Kendi isteğiyle talepte bulunmak suretiyle ve Kurumca hizmet ihtiyacı nedeniyle tercihi uygun görülerek ataması yapılanlar ile hakkındaki disiplin soruşturması sebebiyle resen ataması yapılanlar ile aday memurun 657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin üçüncü fıkrası hükmünden yararlanıp yararlanamayacağı hk. (05/11/20156797)
Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı Personelinin Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına Dair Yönetmeliği uyarınca Başkanlığınızda zorunlu yer değiştirmeye tabi görev yapan personelden kalkınmada birinci derecede öncelikli yörelere kendi isteğiyle yer değiştirme talebinde bulunan, hakkındaki disiplin soruşturması sebebiyle resen yer değiştirmesi yapılan, Kamu Personeli Seçme Sınav (KPSS) sonucu ile yaptığı tercih doğrultusunda aday memur olarak atanan personel ile söz konusu yörelerde anılan Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce görev yapmış olanlara 657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının uygulanması hususunda görüş talep eden ilgi yazı ve ekleri incelenmiştir.
Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "Kademe ve kademe ilerlemesi” başlıklı 64 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında "72 nci madde gereğince belirli bir süre görev yapmak üzere, mecburî olarak sürekli görevle atanan memurlardan kalkınmada birinci derecede öncelikli yörelerde bulunanlara, bu yörelerde fiilen çalışmak suretiyle geçirilen her iki yıl için bir kademe ilerlemesi daha verilir. Yıllık izinde geçirilen süreler fiilen çalışılmış sayılır. İki yıldan az süreler dikkate alınmaz." hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, mevcut tereddütlerin giderilmesi ve uygulama birliğinin sağlaması amacıyla 28/09/1997 tarih ve 23124 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 150 seri No'lu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğinde "657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin yukarıda belirtilen son fıkrası hükmünün uygulanabilmesi için ataması yapılan personelin;
- Atama ve yer değiştirme yönetmeliğine göre zorunlu atamaya tabi personel olması,
- Görev yapmakta olduğu yerin kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yöreler (Erzurum ve Artvin illeri dahil) olması,
- Kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde (Erzurum ve Artvin illeri dahil) fiilen görev yaptığı sürenin yıllık izin süresi dahil iki yıldan az olmaması,
- Görev süresince olumlu sicil almış olması, şartlarını birlikte taşıması gerekmektedir.
Ayrıca 418 sayılı KHK'nin geçici 3 üncü maddesinde anılan hükmün yürürlük tarihi olan 1.5.1990 tarihinden önce kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde (Erzurum ve Artvin illeri dahil) geçen sürelerin dikkate alınmayacağı öngörüldüğünden belirtilen şartları taşıyan tüm personel hakkında anılan hüküm 1.5.1990 tarihinden sonra geçen hizmetler dikkate alınarak uygulanacaktır. Buna göre;
- 1.5.1990 tarihi itibariyle görev yapmakta oldukları yer kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yöreler (Erzurum ve Artvin illeri dahil) kapsamında olmayan ancak fıkrada öngörülen diğer şartları taşıyan personel görev yapmakta oldukları yer kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yöre kapsamına alındığı tarihten sonraki hizmetleri dikkate alınarak belirtilen hükümden yararlandırılacaktır.
- Kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde (Erzurum ve Artvin illeri dahil) görev yapanlardan kendi kurumlarının atama ve yer değiştirme yönetmeliği bulunmayanlar zorunlu atamaya tabi oldukları gerekçesiyle anılan fıkradan yararlanamayacaktır. 1.5.1990 tarihinden sonra atama ve yer değiştirme yönetmeliğinin yayımlanması halinde yönetmelikte zorunlu atamaya tabi tutulan personelden yukarıda belirtilen şartları taşıyanların yönetmeliğin yayımı tarihinden sonra geçen hizmetleri anılan fıkra uyarınca değerlendirilecektir. Zorunlu atamaya tabi tutulanların atamasının yönetmeliğin yayımından önce olduğu gerekçesiyle anılan fıkranın uygulanmaması yönünde işlem tesis edilmeyecektir.
5- Atama ve yer değiştirme yönetmeliğine göre zorunlu atamaya tabi ve kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerdeki illerden (Erzurum ve Artvin illeri dahil) birini herhangi bir nedenle (eş durumu, istek v.b.) tercih eden personel, kurumunca hizmet ihtiyacı nedeniyle tercihi uygun görülerek atama yapılması halinde anılan madde hükmünden yararlandırılacaktır.
Kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerdeki illerden (Erzurum ve Artvin illeri dahil) birini herhangi bir nedenle tercih eden, kurumunca hizmet ihtiyacı dikkate alınarak ataması yapılan personel kendi kurumunun atama ve yer değiştirme yönetmeliği uyarınca zorunlu atamaya tabi olmaması hainde ise anılan madde hükmünden yararlandırılmayacaktır.
7- 25.6.1983 tarih ve 18088 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin 2 nci maddesinin (b) fıkrasında aday memurların bu yönetmelik hükümlerine tabi olmadığı, 28 inci maddesinde ise, özel yönetmeliklerde bu yönetmeliğe aykırı hükümlerin yer alamayacağı belirtilmiş bulunmaktadır.
Bu nedenle, aday olarak kalınmada 1 inci derecede öncelikli yörelere (Erzurum ve Artvin illeri dahil) atanan personel adaylıklarının devamı süresince 657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin yukarıda belirtilen hükmünden yararlandırılmayacaktır. Ancak anılan maddede belirtilen yörelere aday olarak atananlardan asaletlerinin tasdikini müteakip atama ve yer değiştirme yönetmelikleri gereğince, zorunlu atamaya tabi olanların ise 1.5.1990 tarihinden geriye gidilmemek üzere asalet tasdik tarihinden sonraki hizmetleri anılan fıkra uygulanmak üzere dikkate alınacaktır.
9- Bu tebliğin yayımından sonra yukarıdaki açıklamalara göre ataması yapılacak personelin atama onaylarında "atama ve yer değiştirme yönetmeliğinin ... maddesi uyarınca zorunlu atamaya tabidir” ifadesi yer alacaktır. Zorunlu atamaya tabi personelin atamada kalkınmada 1inci derecede öncelikli yörelerdeki illerden (Erzurum ve Artvin illeri dahil) birini herhangi bir nedenle (eş durumu istek v.b.) tercih etmesi halinde ise, kurumunca hizmet ihtiyacının bulunup bulunmadığı ayrıca belirtilecektir." şeklinde hükümlere yer verilmiştir.
Öte yandan, 06/12/2007 tarih ve 26722 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı Personelinin Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına Dair Yönetmeliğin "Amaç ve Kapsam" başlıklı birinci maddesinde "(1) Bu Yönetmeliğin amacı, hizmetin gereklerini esas alarak Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığında, Türkiye İstatistik Kurumu Uzmanı, Türkiye İstatistik Kurumu Uzman Yardımcısı, Şube Müdürü, İstatistikçi, Matematikçi, Mühendis, Sosyolog ve Programcı kadrolarındaki personelin yer değiştirme suretiyle atanmalarına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.", "Tanımlar” başlıklı 3 üncü maddesinin birinci fıkrasında "f) Yer değiştirme suretiyle atanma: Bu Yönetmeliğe tabi görevlerde çalışan personelin, belirli süreler dahilinde bu Yönetmelikte tespit edilen hizmet bölgelerine 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 72 ve 76 ncı maddelerindeki esaslar çerçevesinde atanmasını, ... ifade eder." ve "Hizmet bölgeleri ve zorunlu çalışma süreleri" başlıklı dördüncü maddesinin ikinci fıkrasında "(2) Bu Yönetmelikteki istisnai hükümler dışında zorunlu çalışma süresi I inci bölgede 8, II nci bölgede 6, III üncü bölgede 4 yıldır. Ancak gideceği hizmet bölgesinde kadro bulunmaması veya hizmet bölgesinde eleman temininde güçlük çekilmesi durumunda bu süreler Başkan onayı ile zorunlu çalışma süresinin en çok yarısı kadar uzatılabilir." şeklinde hükümlere yer verilmek suretiyle sayılan unvanlarda çalışan personelin zorunlu yer değiştirmeye tabi oldukları açık ve net bir şekilde ifade edilmiştir.
Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı Personelinin Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına Dair Yönetmeliğin birinci maddesinde sayılan unvanlar itibariyle zorunlu yer değiştirmeye tabi olan Başkanlığınız personelinden mezkur tebliğde yer alan şartları taşımak kaydıyla kalkınmada birinci derecede öncelikli yörelere;
- Kendi isteğiyle talepte bulunmak suretiyle ve Kurumca hizmet ihtiyacı nedeniyle tercihi uygun görülerek ataması yapılanlar ile hakkındaki disiplin soruşturması sebebiyle resen ataması yapılanların 657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin üçüncü fıkrası hükmünden yararlanması gerektiği,
- Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) sonucu ile yaptığı tercih doğrultusunda aday memur olarak atananların, adaylıklarının devamı süresince 657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin üçüncü fıkrası hükmünden yararlanmasının mümkün bulunmadığı, ilgililerin ancak asalet tasdik tarihinden sonraki hizmetlerinin anılan fıkranın uygulanmasında dikkate alınması gerektiği,
- Mezkur Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce atanmak suretiyle görev yapmış olanların 657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin üçüncü fıkrası hükmünden yararlanmasının mümkün olmadığı, ancak ilgililerin söz konusu Yönetmeliğin yayımı tarihinden sonraki hizmetlerinin anılan fıkranın uygulanmasında dikkate alınması gerektiği, mütala edilmektedir.