ÖZET: Yetiştirilmek amacıyla yurtdışına gönderilen …Genel Müdürlüğü personelinden bazılarının eğitim süreleri dolduktan sonra hastalık raporu beyan ederek eğitimlerine devam eden ilgililer hakkında nasıl bir işlem yapılması gerektiğine ilişkin 23/05/2008-8212
Yetiştirilmek amacıyla yurtdışına gönderilen … Genel Müdürlüğü personelinden bazılarının eğitim süreleri dolduktan sonra hastalık raporu beyan ederek eğitimlerine devam ettikleri ve ilgililer hakkında nasıl bir işlem yapılması gerektiğine ilişkin ilgi yazı incelenmiştir.
Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 78 inci maddesi; “Mesleklerine ait öğrenimini bitirerek Devlet memurluğuna alınmış ve asli memur olarak atanmış olanlardan mesleklerine ait hizmetlerde yetiştirilmek, eğitilmek, bilgilerini artırmak veya staj yapmak üzere dış memleketlere:
a) Kurumlarınca açılacak seçme veya yarışma sınavlarında başarı gösterenlere,
b) Dış burslara dayanılarak gönderilenlere,
İki yıla kadar ayrılma müsaadesi verilebilir.
Gerekirse bu süre en çok bir kat uzatılabilir.” hükmünü, 79 uncu maddesinin 4 üncü fıkrası da; “Sürelerinin bitiminde görevlerine başlamıyanlar çekilmiş sayılırlar. Bu suretle çekilmiş sayılanlar aylık ve yol giderleri de dahil olmak üzere kendilerine kurumlarca yapılmış bulunan bütün masrafları iki kat olarak ödemeye mecburdurlar.” hükmünü amirdir.
Ayrıca, 21/01/1974 tarihli ve 7/7756 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan “Yetiştirilmek Amacıyla Yurtdışına Gönderilecek Devlet Memurları Hakkında Yönetmelik”in 11 inci maddesinde; “Mesleklerine ait hizmetlerde yetiştirilmek, eğitilmek, bilgileri artırılmak, staj, öğrenim veya ihtisas yaptırılmak amacıyla yurt dışına gönderilen memurlardan, yüksek lisans düzeyindekilerin öğrenimlerini iki yılda, doktora düzeyindekilerin öğrenimlerini üç yılda, diğerlerinin ise kendi programlarını süresi içinde tamamlamaları esastır.
Ancak, süresi içinde eğitim veya öğrenimini tamamlayamayan ve kurumu tarafından kabul edilebilir bir mazereti bulunan memurlardan;
a) Doktora düzeyindekilere bir yıla,
b) Yüksek lisans düzeyindekilere altı aya,
c) Diğerlerine, kendileri için öngörülen program süresinin 1/3’üne,
kadar süre uzatımı verilebilir.
Süre uzatımları, Devlet Personel Başkanlığına bildirilmek kaydıyla, kurumlarınca yapılır.” hükmü, 23 üncü maddesinde; “Yurt dışına gönderilen Devlet memurlarından … Meşru ve zorunlu sebepler dışında çalışma proğramını gerçekleştirmeyen, geciktiren, kendiliğinden programdaki yer, kurum veya kuruluşları veya çalışma konularını değiştirenler” ile “Hastalığı sebebiyle, programını gerçekleştiremiyeceği tespit edilenler” in “Kurumlarının yetkili disiplin kurulları kararı ile” geri çağrılacakları hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, 30/12/1980 tarihli ve 8/2175 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan “Memurların Hastalık Raporlarını Verecek Hekim Ve Sağlık Kurulları Hakkında Yönetmelik” in 2 nci maddesinin 3 ve 4 üncü fıkralarında; “Yurt dışında görevli memurların hastalık raporları, Büyükelçi veya Elçi tarafından tesbit edilerek Dışişleri Bakanlığına bildirilmiş olan hekim ve hastanelerce mahalli mevzuata göre düzenlenir.
Geçici görevle veya bilgi ve görgüsünü arttırmak, staj yapmak gibi sebeplerle yurt dışına gönderilen memurlardan hastalananlarla, yıllık izinlerini yurt dışında kullanırken hastalanan memurlar hakkında da 3 üncü fıkra hükümleri uygulanır.” hükmüne, 9 uncu maddesinde ise; “Memurlara, merkezde kurum amirinin, illerde kurum amirinin teklifi üzerine mülki amirin, yurt dışında misyon şefinin onayı ile hastalık raporlarında gösterilen istirahat süreleri kadar hastalık izni verilir. Türk Silahlı Kuvvetlerinde çalışan sivil memurlara bu izinler, izin vermeye yetkili amirin, yurt dışında Kıdemli Askeri Ataşenin onayı ile verilir.
Bu Yönetmelik ile Devlet Memurları Tedavi Yardımı ve Cenaze Giderleri Yönetmeliğinde tespit edilen usul ve esaslara uyulmaksızın alınan hastalık raporlarına dayanılarak hastalık izni verilemez.
İkinci fıkrada belirtilen sebeblerle hastalık izni verilmediği halde görevlerine başlamayan memurlar izinsiz ve özürsüz olarak görevlerini terketmiş sayılarak haklarında 657 sayılı Kanun ve değişiklikleriyle, özel kanunların bu konularla ilgili hükümleri uygulanır.” hükmüne, 3 üncü maddesinin birinci fıkrasında da; “Hastalık raporlarında;
a) Resmi sağlık kurulları, 657 sayılı Kanunun değişik 105 inci maddesindeki süreler dikkate alınarak, lüzum gördükleri süre kadar,
b) Tek hekim 20 güne kadar,
c) İkinci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen hallerde sağlık memuru, hemşire ve ebeler 7 güne kadar,
d) Dış ülkelerde tek hekim veya sağlık kurulları, o ülkenin raporlarla ilgili mevzuatında tesbit edilmiş süreler kadar,
Hastalık izni verilmesine lüzum gösterebilirler.” hükmüne yer verilmiştir.
27/07/1973 tarihli ve 7/6913 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan “Devlet Memurlarının Tedavi Yardımı ve Cenaze Giderleri Yönetmeliği”nin 12 nci maddesinin son fıkrasına ek olarak “(Bu Yönetmelik bakımından Misyon Şefliği, o yerdeki Büyükelçilik, Elçilik, Daimi Temsilcilik, Başkonsolosluk ve Konsolosluktur.)” ifadesi yer almaktadır.
Yukarıdaki hükümler çerçevesinde; yetiştirilmek amacıyla yurtdışına gönderilen personelin eğitimi devam ederken aldığı hastalık raporları eğitim süresinin kendiliğinden uzamasına sebep olmamakta, eğitim süresi ilgili Kurum tarafından kabul edilebilir bir mazerete dayalı olarak uzatılabilmektedir.
Bu itibarla, yetiştirilmek amacıyla yurtdışına gönderilen personelin:
1-) Eğitimini, mevzuatta belirtilen süre içinde tamamlaması esas olup, bu süre içinde tamamlayamaması halinde, eğitim süresinin geçerli bir mazerete dayalı olarak Kurumu tarafından yine mevzuatta belirtilen süreler kadar uzatılabileceği,
2-) Eğitim süresinin uzatılmaması halinde mevzuatta belirtilen sürede, uzatılması halinde de ek olarak verilmiş süre içerisinde eğitim programını tamamlayamaz ise başarısız kabul edilerek geri çağrılması gerektiği,
3-) Yurtdışında aldığı hastalık raporlarının, usule veya fenne (tıbba) aykırılığının açıkça tespiti halinde hastalık izni verilemeyeceğinden usule veya fenne aykırı hastalık raporlarına dayanılarak eğitim süresinin uzatılamayacağı mütalaa edilmektedir.