ÖZET: Hafta tatili günleri ile resmi tatil günlerinde hizmet içi eğitim seminerine katılan memura, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 178’inci maddesinin (B) fıkrası uyarınca izin verilip verilemeyeceği hk. (17/07/2012-11827)
Bakanlığınız Çanakkale Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünde Mühendis olarak görev yapan . ..’ın, Bakanlığınızca Antalya’da düzenlenen hizmet içi eğitim seminerine katıldığından bahisle, adı geçen personele hafta tatili günleri ile resmi tatile denk gelen günler için her sekiz saat karşılığı bir gün hesabıyla izin verilip verilemeyeceği hususunda Başkanlığımız görüşünü talep eden ilgi yazı incelenmiştir.
Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun “Çalışma saatleri” başlıklı 99 uncu maddesinde; “Memurların haftalık çalışma süresi genel olarak 40 saattir. Bu süre Cumartesi ve Pazar günleri tatil olmak üzere düzenlenir. Ancak özel kanunlarla yahut bu kanuna veya özel kanunlara dayanılarak çıkarılacak tüzük ve yönetmeliklerle, kurumların ve hizmetlerin özellikleri dikkate alınmak suretiyle farklı çalışma süreleri tespit olunabilir. Bakanlar Kurulu, yurt dışı kuruluşlarda hizmetin gerektirdiği hallerde, hafta tatilini Cumartesi ve Pazardan başka günler olarak tespit edebilir.” hükmü ve “Günlük çalışma saatlerinin tesbiti” başlıklı 100 üncü maddesinde; “Günlük çalışmanın başlama ve bitme saatleri ile öğle dinlenme süresi, bölgelerin ve hizmetin özelliklerine göre merkezde Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca, illerde valiler tarafından tesbit olunur. Ancak özürlüler için; özür durumu, hizmet gerekleri, iklim ve ulaşım şartları göz önünde bulundurulmak suretiyle günlük çalışmanın başlama ve bitiş saatleri ile öğle dinlenme süreleri merkezde üst yönetici, taşrada mülki amirlerce farklı belirlenebilir. Memurların yürüttükleri hizmetin özelliklerine göre, bu madde uyarınca tespit edilen çalışma saat ve süreleri ile görev yerlerine bağlı olmaksızın çalışabilmeleri mümkündür. Bu hususa ilişkin usûl ve esaslar, Devlet Personel Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenir.” hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, mezkur Kanunun “Fazla çalışma ücreti” başlıklı 178 inci maddesinde; “A) 99 ve 100 üncü maddeler hükümleri uyarınca tespit olunan günlük çalışma saatleri dışında;
- Salgın hastalık ve tabii afetler gibi olağanüstü hallerin olması (Bu hallerin devamı süresince),
- Fabrika, atelye, şantiye, işletme gibi yerlerde İş Kanununa tabi olarak işçi çalıştıran kurumlarca hizmetin gereği olarak işçi ile birlikte çalışma saatleri ve günü dışında çalışmanın zorunlu bulunması,
hallerine münhasır olmak üzere, yapılan fazla çalışmalar ücretle karşılanır.
Yukarıda sayılan hallerde yaptırılacak fazla çalışmanın süresi ve saat başına ödenecek ücret Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenir
B) Kurumlar gerektiği takdirde personelini günlük çalışma saatleri dışında fazla çalışma ücreti vermeksizin çalıştırabilirler. Bu durumda personele yaptırılacak fazla çalışmanın her sekiz saati için bir gün hesabı ile izin verilir. Ancak, bu suretle verilecek iznin en çok on günlük kısmı yıllık izinle birleştirilerek yılı içinde kullandırılabilir. Fazla çalışmanın uygulama esas ve usulleri Devlet Personel Başkanlığı ile Maliye Bakanlığınca müştereken belirlenir.” düzenlemesi yapılmıştır.
Ayrıca, günlük çalışma saatleri dışında yapılacak fazla çalışmanın uygulanmasına ilişkin esasları düzenlemek amacıyla 13/3/1975 tarihli ve 15176 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulan “Fazla Çalışmanın Uygulama Esaslarını Gösterir Yönetmelik”in 3 üncü maddesinde; Devlet memurlarının, genel olarak haftalık çalışma süresi olan 40 saatin üstünde yaptıkları çalışmanın fazla çalışma olduğu, 4 üncü maddesinde ise; fazla çalışmanın ücretle karşılanabilmesi için memurun kadrosuna ait görevini normal günlük çalışma saatleri dışında fiilen yapması gerektiği belirtilmiştir.
Yukarıdaki hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; adı geçen personelin katılmış olduğu hizmet içi eğitim seminerinin, kadroya ait bir görevin normal günlük çalışma saatleri dışında fiilen yapılması şeklinde tanımlanan fazla çalışma ibaresi kapsamında değerlendirilemeyeceği düşünüldüğünden, ilgiliye hafta tatili günleri ile resmi tatile denk gelen günler için her sekiz saat karşılığı bir gün hesabıyla izin verilmesinin mümkün bulunmadığı mütalaa edilmektedir.