ÖZET: Devlet memurunun olağanüstü hal döneminde çekilme usulü hk.(03/02/2017-720)
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Devlet memurunun çekilmesine ilişkin 94 üncü maddesinde yer alan "Yerine atanan kimse bir aya kadar gelmediği veya yerine bir vekil atanmadığı takdirde, üstüne haber vererek görevini bırakabilir. " hükmüne istinaden çekilen memurun tekrar memuriyete dönüşünde mezkur Kanunun 97 inci maddesinin (D) bendi uyarınca işlem yapılıp yapılmayacağı hususunda görüş talep eden ilgi yazı incelenmiştir.
Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "Çekilme" başlıklı 94 üncü maddesinde; "Devlet memuru bağlı olduğu kuruma yazılı olarak müracaat etmek suretiyle memurluktan çekilme isteğinde bulunabilir. Mezuniyetsiz veya kurumlarınca kabul edilen mazereti olmaksızın görevin terk edilmesi ve bu terkin kesintisiz 10 gün devam etmesi halinde, yazılı müracaat şartı aranmaksızın, çekilme isteğinde bulunulmuş sayılır.
Çekilmek isteyen memur yerine atanan kimsenin gelmesine veya çekilme isteğinin kabulüne kadar görevine devam eder. Yerine atanan kimse bir aya kadar gelmediği veya yerine bir vekil atanmadığı takdirde, üstüne haber vererek görevini bırakabilir.
Olağanüstü mazeretle çekilenler, üstüne haber vermek şartıyla bir ay kaydına tabi değildirler." hükmü yer almaktadır. Mezkur hükümde memurun çekilme isteğinde bulunabileceği ifade edilmiş ve kamu hizmetinin aksamaması için çekilmeye ilişkin usuller tespit edilmiştir.
Anılan Kanunun "Olağanüstü yönetim hallerinde çekilme usulü" başlıklı 96 ncı maddesinde, "Olağanüstü hal, sıkıyönetim, seferberlik ve savaş hallerinde veya genel hayata müessir afetlere uğrayan yerlerdeki Devlet Memurları yerine atanacaklar gelip işe başlamadıkça görevlerini bırakamazlar. " hükmü, söz konusu maddenin gerekçesinde ise, "Yukarıda olağanüstü mazeretler bakımından memurlara tanınan istisnalara karşılık, burada da kamuyu ilgilendiren olağanüstü durumlarda görevlerin aksamaması bakımından, çekilme için, mutlaka memurun yerine göreve atanan kimsenin gelip işe başlaması şart koşulmuştur. " ifadesi yer almaktadır.
Ayrıca, mezkur Kanunun "Çekilen ve çekilmiş sayılanların yeniden atanmaları" başlıklı 97 nci maddesinde "Memurlardan mali ve cezai sorumlulukları saklı kalmak üzere;
- 96 ncı maddeye aykırı hareket edenler hiçbir surette,
Devlet memurluğuna alınamazlar. " hükmü yer almaktadır.
Ayrıca, 22/07/2016 tarihli ve 29778 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1116 sayılı Ülke Genelinde Olağanüstü Hal İlanına Dair Karar ile 21/07/2016 Perşembe günü saat 01.00'dan itibaren doksan gün süreyle olağanüstü hal ilan edilmesi hakkındaki Bakanlar Kurulunun 20/07/2016 tarihinde alınan Kararı, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunca onaylanmıştır. Aynı şekilde 13 Ekim 2016 Tarihli ve 29856 Sayılı Resmî Gazete yayımlanan 1130 sayılı Olağanüstü Halin Uzatılmasına Dair Karar ve 5/1/2017 tarihli ve 29939 Sayılı Resmî Gazete yayımlanan 1134 sayılı Olağanüstü Halin Uzatılmasına Dair Karar ile de ülke genelinde olağanüstü halin devam etmesine karar verilmiştir.
Bu itibarla;
- Devlet memurunun olağanüstü hal döneminde bağlı olduğu kuruma yazılı olarak müracaat etmek suretiyle memurluktan çekilme isteğinde bulunabileceği,
- Çekilmek isteyen memurun yerine ilgili mevzuat çerçevesinde atama veya görevlendirme yapılacak olması halinde memurun çekilme isteğinin kamu kurum ve kuruluşları tarafından kabul edilmesinin mümkün bulunduğu, söz konusu memurun çekilmesi sebebiyle boşalan kadroya meri mevzuat çerçevesinde atama veya görevlendirme yapılması gerektiği,
- Çekilme isteği kabul edilen memurun yerine atanan veya görevlendirilen kişi gelip işe başlamadıkça görevini bırakamayacağı,
- Bulunduğu kadronun şahsa bağlı kadro olması gibi haller sebebiyle memurun görev yaptığı kadroya atama veya görevlendirme yapılmasının imkansız olması durumunda ise ilgili memurun çekilme isteğinin kamu hizmetinin sürekliliğinin sağlanması ve hizmetin aksamaması hususları göz önüne alınarak Kanunun 94 üncü maddesi çerçevesinde kabul edilebileceği,
- Olağanüstü yönetim hallerinde memurun çekilme usulünün 657 sayılı Kanunun 96 ncı maddesinde müstakilen olarak düzenlenmesi sebebiyle olağanüstü hal süresince yukarıda yer verilen istisnai haller hariç olmak üzere mezkur Kanunun 94 üncü maddesinin ikinci ve üçüncü fıkrası hükmünün uygulanmasının mümkün bulunmadığı,
- İstisnai haller hariç olmak üzere mezkur Kanunun 94 üncü maddesinin ikinci ve üçüncü fıkrası hükümlerine istinaden çekilen memurun bahsi geçen Kanunun 96 ncı maddesine aykırı hareket ettiği, dolayısıyla bu suretle çekilen memurun yeniden memuriyete dönmek istemesi halinde anılan Kanunun 97 nci maddesinin (D) bendi uyarınca işlem yapılması gerektiği, mütalaa edilmektedir.