ÖZET: Personelin derece yükselmesine ve kademe ilerlemesine ilişkin intibak işleminde idarenin yapmış olduğu hatalı işlemi öğrendiği andan itibaren başka bir işlemle geri alabilmesine yönelik mütalaa (11.1.2001-21. Sayılı Bülten 5. Sayfa)
Belediyesinde 30.11.1984 tarihinde Fen Memuru olarak göreve başlayan ’ın Endüstri Meslek Lisesi mezunu olduğu ve asalet tasdiki ile buna bağlı intibak cetveli hazırlanırken derece ve kademe aylığının 12 nci derecenin 2 nci kademesinden 11 inci derecenin 2 nci kademesine getirilmediğinin dosyasının tetkikinden anlaşılması üzerine, 25.9.2000 tarihli dilekçesine istinaden 28.9.2000 tarih ve 676 sayılı Başkanlık onayı ile intibakının yeniden yapılarak, derece ve kademe aylığının 4 üncü derecenin 1 inci kademesinden 3 üncü derecenin 1 inci kademesine getirilerek düzeltildiğini, ancak ilgilinin 31.11.1984-25.09.2000 tarihleri arasındaki geriye dönük farklarının verilmesini talep ettiğini belirterek, yapılacak işlem hususundaki tereddüte ilişkin Başkanlığımız görüşünün talep edildiği ilgi yazınız ve eki incelenmiştir.
Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun “Kademe İlerlemesinde Aylığa Hak Kazanma” başlıklı 166 ncı maddesinde “Kademe ilerlemesinde Devlet Memuru, bu ilerlemeye müstehak olduğu tarihi takip eden ay başından itibaren aynı derecenin bir ileri kademesine ait aylığa hak kazanır.” hükmü, “Derece Değişikliğinde Aylığa Hak Kazanma” başlıklı 167 nci maddesinde ise “Derece yükselmesinde veya daha aşağı derecelere atamada memur, yükseldiği veya atandığı derecenin görevine başladığı tarihi takip eden aybaşından itibaren bu derecenin 161 inci maddeye göre kazandığı kademe aylığını alır.
Ancak, yürütülmekte olan görevin niteliğinde bir değişme olmaması halinde derece yükselmesine ilişkin onayın geçerlilik tarihini takip eden aybaşından itibaren bu derecenin 161 nci maddeye göre kazandığı kademe aylığını alır.” hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 22.12.1973 tarihli, 1968/8 Esas No’lu ve 1973/14 sayılı Kararı ile; İdarenin, hatalı terfi veya intibak işlemine dayanarak ödediği meblağın istirdadına bir mahkeme kararı olmadan karar verebileceğine; yokluk, açık hata, memurun gerçek dışı beyanı veya hilesi hallerinde süre aranmaksızın kanunsuz terfi veya intibaka dayanarak ödediği meblağı her zaman geri alabileceğine; bu istisnalar dışında kalan hatalı ödemelerin istirdadının, hatalı ödemelerin ilk yapıldığı tarihten başlamak üzere 90 gün içinde kabil olduğuna ve bu 90 günlük süre geçtikten sonra istirdat edilemeyeceğine karar verilmiştir.
Ancak, bunun dışında yanlış ya da geç intibak nedeniyle ilgililerin zarara uğraması karşısında ne tür bir işlem yapılacağı veya geriye dönük maaş farklarının ödenip ödenemeyeceği hakkında bir hüküm bulunmamaktadır.
Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, ilgilinin derece yükselmesine ve kademe ilerlemesine ilişkin onay tarihini takip eden ay başından itibaren derece ve kademe aylığına hak kazanacağı değerlendirilmekte olup; idarenin yapmış olduğu hatalı işlemi öğrendiği andan itibaren başka bir işlemle geri alabilmesinin mümkün bulunduğu mütalaa edilmektedir.