ÖZET: Sokağa çıkma yasağı sebebiyle görevine gelemeyen memurun çekilmiş sayılıp sayılamayacağı hk. (29/04/2016-2641)
Bakanlığınız emrinde tekniker olarak çalışan ve 01/12/2015 tarihinde yıllık izne ayrılan, 17/12/2015 tarihinde görevine başlaması gerekirken, yıllık iznini geçirmek için gittiği Şırnak ili Cizre ilçesinde sokağa çıkma yasağı ilan edilmesi sebebiyle, 28/01/2016 tarihinde görevine başlayan ..in izinin bitim tarihi ile göreve başladığı tarih arasında geçen süreler hakkında nasıl bir işlem tesis edilmesi gerektiği konusunda görüş talep eden ilgi yazı ve ekleri incelenmiştir.
Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "Çekilme" başlıklı 94 üncü maddesinde "Devlet memuru bağlı olduğu kuruma yazılı olarak müracaat etmek suretiyle memurluktan çekilme isteğinde bulunabilir. Mezuniyetsiz veya kurumlarmca kabul edilen mazereti olmaksızın görevin terk edilmesi ve bu terkin kesintisiz 10 gün devam etmesi halinde, yazılı müracaat şartı aranmaksızın, çekilme isteğinde bulunulmuş sayılır." hükmü yer almakta olup, izinli veya kurumlarınca kabul edilebilir bir mazereti olan memurun zımnen çekilme isteğinde bulunmuş kabul edilemeyeceği düşünülmektedir. Ayrıca mezkur Kanunun "Disiplin cezalarının çeşitleri ile ceza uygulanacak fiil ve haller” başlıklı 125 inci maddesinde, göreve geç gelme veya belirli bir süre gelmeme farklı disiplin cezaları ile yaptırıma bağlanmış ve kanun koyucu bu durumlarda dahi memura disiplin cezası verilebilmesi için "özürsüz" olma şartını aramıştır.
Diğer taraftan, söz konusu Kanunun "Yıllık izin" başlıklı 102 nci maddesinde "Devlet memurlarının yıllık izin süresi, hizmeti 1 yıldan on yıla kadar (On yıl dahil) olanlar için yirmi gün, hizmeti on yıldan fazla olanlar için 30 gündür. Zorunlu hallerde bu sürelere gidiş ve dönüş için en çok ikişer gün eklenebilir." hükmü, "Yılık izinlerin kullanılışı" başlıklı 103 üncü maddesinde "Yıllık izinler, amirin uygun bulacağı zamanlarda, toptan veya ihtiyaca göre kısım kısım kullanılabilir. Birbirini izliyen iki yılın izni bir arada verilebilir. Cari yıl ile bir önceki yıl hariç, önceki yıllara ait kullanılmayan izin hakları düşer.
Öğretmenler yaz tatili ile dinlenme tatillerinde izinli sayılırlar. unlara, hastalık ve diğer mazeret izinleri dışında, ayrıca yıllık izin verilmez.
Hizmetleri sırasında radyoaktif ışınlarla çalışan personele, her yıl yıllık izinlerine ilaveten bir aylık sağlık izni verilir." hükmü yer almakta olup, yıllık izin kullanılmasına ilişkin olarak amirlerin sadece zamanı belirleme yetkilerinin bulunduğu, yıllık iznin bitiminden itibaren memurun tekrar yıllık izin kullanabilmesi için göreve başlaması gerektiği, memurun bu yönde bir talebi olmadan yıllık izin kullandırılamayacağı düşünülmekte olup, ilgilinin yıllık iznin bitimi tarihinden sonra göreve başlamaması veya başlayamaması sonucu, göreve başlayacağı zamana kadar geçen sürelerin yıllık izin kapsamında değerlendirilemeyeceği, kaldı ki ilgi yazınızdan ilgilinin kabul edilebilir bir mazeretinin olduğu, bu mazeret kapsamında göreve gelinmeyen süreler için şahsa yıllık izin kullandırmanın, çalışanın dinlenmesi için verilen yıllık iznin mantığına aykırı olduğu mütalaa edilmektedir.
Ayrıca, mezkur Kanunun 104 üncü maddenin (C) bendinde ise "(A) ve (B) fıkralarında belirtilen hâller dışında, merkezde atamaya yetkili amir, ilde vali, ilçede kaymakam ve yurt dışında diplomatik misyon şefi tarafından, birim amirinin muvafakati ile bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde, mazeretleri sebebiyle memurlara on gün izin verilebilir. Zaruret hâlinde öğretmenler hariç olmak üzere, aynı usûlle on gün daha mazeret izni verilebilir. Bu takdirde, ikinci kez verilen bu izin, yıllık izinden düşülür." hükmü yer almakta olup; amirlerin mazeret iznini verip vermeme konusunda takdir yetkisinin bulunduğu, ancak memurun söz konusu izni kullanma konusunda talebinin ve kabul edilebilir bir mazeretinin olması gerektiği, tek başına mazeretin varlığının amire, bu izni kullandırma konusunda bir yetki tanımayacağı değerlendirilmektedir. Ayrıca, mazeret izninin, memurun şahsına özel bir mazereti sebebiyle mezkur fıkrada belirtilen amirlerce verilebilen bir izin hakkı olması, ilgilinin şahsına özel bir mazeret sebebiyle değil de sokağa çıkma yasağı nedeniyle görevine başlayamadığı, bu durumu resmi makamlarca verilmiş bir belge ile ispat ettiği ve bahsi geçen personelin mazeret izni kullanmaya yönelik talebinin de bulunmadığı göz önüne alındığında ilgiliye söz konusu fıkra kapsamında mazeret izni verilmesinin mümkün olmadığı değerlendirilmektedir.
Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde;
-Memurun, Bakanlığınızca kabul edilebilir bir mazeretinin veya özrünün olması durumunda, yıllık iznin bitim tarihinden itibaren görevine gelememesi sebebiyle hakkında disiplin hükümlerinin ya da 657 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin uygulanmasının,
-Kamu düzeni ve kamu güvenliği nedeni ile ilan edilen sokağa çıkma yasağı sebebiyle göreve gelemeyen memurun, bu durumu resmi makamlarca verilmiş bir belge ile ispat etmesi durumunda, göreve gelemediği bu sürelerin yıllık izinden düşülemeyeceği, mazeret izni kapsamında değerlendirilemeyeceği ve bu süreler için kişi hakkında herhangi bir işlem yapılmasının, uygun olmayacağı mütalaa edilmektedir.