ÖZET: 657 sayılı Kanunun 36 maddesinin (C) bendinin sonradan teknik liseyi bitirenlere uygulanamayacağına ilişkin (23/09/2008-16782)
Gülhane Askeri Tıp Akademisi Komutanlığı emrinde tekerlekli araç tamir teknisyeni unvanıyla görev yapmakta olan sivil memur .. ,’nin sigortalı hizmet birleştirme işleminin 2003 yılında yapıldığını, intibakının yapıldığı tarihte ortaokul mezunu olması sebebiyle sigortalı çalıştığı sürelerin kazanılmış hak aylığı derece ve kademesinde dikkate alınmayıp emekli keseneğine esas aylık derece kademesinde dikkate alındığını, Yardımcı Hizmetler Sınıfında tekerlekli araç tamircisi unvanıyla memuriyete başladığını, 2006 yılında Açık Öğretim Endüstri Meslek Lisesi motor bölümü mezuniyet diplomasını ibraz etmesi nedeniyle Teknik Hizmetler Sınıfına geçirilerek tekerlekli araç tamir teknisyeni unvanının verildiğini, ilgilinin dilekçe ile kurumunuza müracaat ederek Milli Eğitim Bakanlığı Çıraklık Eğitim Merkezlerinden 1992 yılında kalfalık, 2000 yılında ustalık, 2001 yılında usta öğretici belgelerini alarak 1992-2001 yılları arası muhtelif tarihlerdeki özel sektör hizmet sürelerinin, kazanılmış hak aylığında değerlendirilerek intibakının yapılmasını talep ettiğini belirten ve Çıraklık Eğitim Merkezlerinden alınan belgelere istinaden sigortalı hizmet sürelerinin, 657 sayılı Kanunun 36/C maddesine göre kazanılmış hak aylığında dikkate alınıp alınamayacağı hususunda görüş talep eden ilgi yazı ve ekleri incelenmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun “Tesis Edilen Sınıflar” başlıklı 36 ncı maddesinin “II- TEKNİK HİZMETLER SINIFI” bölümünde; “Bu Kanunun kapsamına giren kurumlarda meslekleriyle ilgili görevleri fiilen ifa eden ve meri hükümlere göre... yüksek tekniker, tekniker, teknisyen ve emsali teknik unvanlara sahip olup, en az orta derecede mesleki tahsil görmüş bulunanlar, Teknik Hizmetler sınıfını teşkil eder.” ve diğer taraftan, mühendis ve mimarlar dışında kalan teknik personelin, eğitim seviyelerine göre unvan, yetki ve sorumluluklarını belirleyen ve 12/5/1992 tarihli ve 21226 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 3795 sayılı Bazı Lise, Okul ve Fakülte Mezunlarına Unvan Verilmesi Hakkında Kanun’un “Unvanlar” başlıklı 3 üncü maddesinde; “Gördükleri mesleki teknik öğretim alanlarına göre;
- Endüstri meslek lisesi, kız meslek lisesi, teknik lise ve kız teknik lisesi mezunlarına, "teknisyen",
Unvanı verilir.
Bu unvanlar, eğitim görülen dalın ismi ile birlikte kullanılır.” hükümlerine yer verilmek suretiyle; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 36 ıncı maddesinin “II-Teknik Hizmetler Sınıfı” bölümünde Teknik Hizmetler Sınıfının kimlerden teşkil edeceği belirtilmiş olup, 657 sayılı Kanunun kapsamına giren kurumlarda meslekleriyle ilgili görevleri fiilen ifa etmeleri, yürürlükteki hükümlere göre teknisyen ve emsali teknik unvanlara sahip ve en az orta derecede mesleki tahsil görmüş olmaları kaydıyla Teknik Hizmetler Sınıfında “teknisyen” istihdamının mümkün olduğu belirtilmiştir. Öte yandan, 3795 sayılı Bazı Lise, Okul ve Fakülte Mezunlarına Unvan Verilmesi Hakkında Kanun 3 üncü maddesinde, gördükleri mesleki teknik öğretim alanlarına göre; Endüstri meslek lisesi, kız meslek lisesi, teknik lise ve kız teknik lisesi mezunlarına "teknisyen" unvanının verileceği ifade edilmiştir.
Bilindiği üzere; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36/C-1 nci maddesinde; “Teknik hizmetler sınıfına girenlerden memurluğa girmeden önce yurt içinde veya yurt dışında mesleklerini serbest olarak veya resmi veya özel müesseselerde ifa edenlerle memuriyetten ayrıldıktan sonra bu işlerde çalışarak yeniden memuriyete girmek isteyenlerin teknik hizmetlerde geçen süresinden bu kanun ve bu kanunun 87 nci maddesinde sözü edilen kurumlarda geçen sürenin tamamı ve geri kalan sürenin 3/4 ü toplamı memuriyette geçmiş sayılarak bu süreler her yılı bir kademe ilerlemesi ve her üç yıl için bir derece yükselmesi verilmek suretiyle değerlendirilir.” denilmek suretiyle
Teknik Hizmetler Sınıfına girenlerden, memurluğa girmeden önce mesleklerini serbest olarak ve özel müesseselerde ifa edenlerin, serbest olarak veya özel müesseselerde geçen hizmet sürelerinin 3/4 ünün memuriyette geçmiş sayılarak, her yılı bir kademe ilerlemesi ve her üç yıl için bir derece yükselmesi verilmek suretiyle intibaklarının yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Teknik Hizmetler Sınıfına giren memurların, memuriyet öncesi özel sektör hizmetlerinin 36/C-1 inci maddesi gereğince intibaklarında dikkate alınabilmesi için, ilgililerin özel sektörde mesleklerini ifa ettikleri dönemlerde 36/II maddesine göre Teknik Hizmetler Sınıfında istihdam edilebilecek (eğitim ve unvan yönünden) niteliklere sahip olmaları, diğer bir deyişle özel sektörde çalıştıkları dönemlerde de teknisyen ve emsali teknik unvanlara sahip ve en az orta derecede mesleki tahsil görmüş bulunmaları gerekmektedir. Bu sebeple özel sektör hizmetleri döneminde Teknik hizmetler sınıfında istihdam edilmelerini sağlayacak orta derecede mesleki tahsil görmemiş durumda olan ve “teknisyen” unvanını haiz olmayanların, özel sektör hizmetleri sonrasında memuriyete girerek Teknik Hizmetler Sınıfında istihdam edilme hakkı kazanmaları halinde, 36/C-1 maddesinden yararlanmaları mümkün bulunmamaktadır.
Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; 2006 yılında Açık Öğretim Endüstri Meslek Lisesi motor bölümünden mezun olan ve aynı yıl Teknik Hizmetler Sınıfına geçirilen sivil memur ...’nin 1992-2001 yılları arası muhtelif tarihlerdeki özel sektör hizmetlerinin; söz konusu hizmetlerin ifa edildiği tarihlerde ilgilinin Teknik Hizmetler Sınıfında istihdam edilebilecek eğitim düzeyi ve unvana sahip olmaması, diğer bir deyişle orta derecede mesleki tahsil görmemesi ve “teknisyen” unvanını özel sektör hizmetleri öncesinde değil 2006 yılından itibaren haiz olması sebebiyle, ilgilinin 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36/C-1 inci maddesinden yararlanamayacağı mütalaa edilmektedir.