ÖZET: Temel eğitim sınavında başarısız olan ve kendisine tebligat yapılmasına karşın itirazda bulunmayan memurun görevine son verilip verilemeyeceğine ilişkin. (8/12/20157440)
Aday Devlet memurluğu döneminde katıldığı temel eğitim sınavında başarısız olan ve kendisine tebligat yapılmasına karşın 2 (iki) gün içerisinde itirazda bulunmayan .. ,'ın, yeniden sınava alınıp alınmayacağı veya 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 56'ncı maddesi hükmü gereğince görevine son verilip verilemeyeceğine ilişkin ilgi yazı incelenmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "Adaylığa kabul edilme" başlıklı 54'üncü maddesinde, "Sınavlarda başarılı olanlardan Devlet memurluğuna girmek isteyenler başarı listesindeki sıraya ve 47'nci maddeye göre ilan edilen kadro sayısı kadar, kurumlarınca memur adayı olarak atanırlar. Aday olarak atanmış Devlet memurunun adaylık süresi bir yıldan az iki yıldan çok olamaz ve bu süre içinde aday memurun başka kurumlara nakli yapılamaz." hükmüne; "Adayların yetiştirilmesi" başlıklı 55'inci maddesinde, "Aday olarak atanan memurların önce bütün memurların ortak vasıfları ile ilgili temel eğitime, bilahare sınıfları ile ilgili hazırlayıcı eğitime ve staja tabi tutulmaları ve Devlet memuru olarak atanabilmeleri için başarılı olmaları şarttır. Temel eğitim ile hazırlayıcı eğitim aynı kurumda yapılır. Eğitim süreleri, programları, değerlendirme esasları ve hangi kurumların sorumluluğunda yapılacağı ve diğer hususlar Başbakanlıkça hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir." hükmüne; "Adaylık devresi içinde göreve son verme" başlıklı 56'ncı maddesinde, "Adaylık süresi içinde temel ve hazırlayıcı eğitim ve staj devrelerinin her birinde başarısız olanlarla adaylık süresi içinde hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumları, göreve devamsızlıkları tespit edilenlerin disiplin amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı ile ilişkileri kesilir. İlişkileri kesilenler ilgili kurumlarca derhal Devlet Personel Başkanlığına bildirilir." hükmüne; "Adaylık süresi sonunda başarısızlık" başlıklı 57'nci maddesinde de, "Adaylık süresi içinde aylıktan kesme veya kademe ilerlemesinin durdurulması cezası almış olanların disiplin amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı ile ilişikleri kesilir. İlişikleri kesilenler ilgili kurumlarca derhâl Devlet Personel Başkanlığına bildirilir. Adaylık devresi içinde veya sonunda, 56'ncı ve bu madde hükümlerine göre ilişikleri kesilenler (sağlık nedenleri hariç) 3 yıl süre ile Devlet memurluğuna alınmazlar." hükmüne yer verilmiştir. Aynı Kanunun "Asli memurluğa atanma" başlıklı 58'inci maddesinde ise, "Adaylık devresi içinde eğitimde başarılı olan adaylar disiplin amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı ile onay tarihinden geçerli olmak üzere asli memurluğa atanırlar. Asli memurluğa geçme tarihi adaylık süresinin sonunu geçemez." hükmü bulunmaktadır.
657 sayılı Kanunun bahsi geçen 55'inci maddesine göre hazırlanarak 27/06/1983 tarihli ve 18090 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmak suretiyle yürürlüğe konulan Aday Memurların Yetiştirilmelerine İlişkin Genel Yönetmeliğin "Memuriyete alınmama" başlıklı 25'inci maddesinde; temel eğitim, hazırlayıcı eğitim ve staj devrelerinin her birinde başarısız olan ve bu sebeple görevlerine son verilen aday memurların üç yıl süreyle Devlet memurluğuna alınmayacakları hükme bağlanmıştır.
Aynı Yönetmeliğin "Yazılı sınavlara itiraz" başlıklı 14'üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında ise, "Aday memurlar yazılı sınav sonuçlarına itiraz edebilirler. İtirazlar sınav sonuçlarının adaylara duyurulmasından başlayarak iki gün içinde dilekçe ile Eğitim ve Sınav Yürütme Komisyonu Başkanlığına yapılır. Komisyon, dilekçelere on gün içinde cevap vermek zorundadır. Yapılan bu inceleme neticesi kesindir. Sınavlara itiraz edenlerin itirazları neticelendirilinceye kadar aday memurlar müteakip eğitime devam ettirilirler." hükümleri yer almaktadır.
Yukarıdaki hükümler çerçevesinde; aday Devlet memurlarının, adaylık süresi içinde katıldıkları temel eğitim ve hazırlayıcı eğitimi müteakip gerçekleştirilen sınavlar ile staj sonunda yapılan değerlendirme veya sınav aşamalarının herhangi birinde kesin olarak başarısız bulunmaları halinde, Devlet memurluklarına son verilmesi gerektiği mütalaa edilmektedir.