ÖZET: 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa tabi subaylıkta geçen süre ile 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu'na tabi uzman erbaşlıkta geçen sürenin memurun kazanılmış hak aylığında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği ile ek göstergeleri hk. (22/11/2016-6802)
926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu ile 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu'na tabi olarak görev yapmakta iken istifa ederek 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 92 nci maddesinin ikinci fıkrası kapsamında Devlet memurluğuna ataması yapılanların intibakları ile önceki personel kanunlarına istinaden verilmiş derece, kademe ve ek göstergeden yararlanmaya devam edip edemeyecekleri hususlarında görüş talep eden ilgi yazı ve ekleri incelenmiştir.
Bilindiği üzere, Devlet memurlarının memuriyete girmeden ya da memurluktan ayrılarak yapmış olduğu hizmetlerinin kazanılmış hak aylık derece ve kademesinde değerlendirilmesi için yasal düzenleme gerekmektedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Tesis edilen sınıflar" başlıklı değişik 36 ncı maddesinde hizmet sınıfları sayılmış ve Devlet memurlarının memuriyete girmeden ya da memurluktan ayrılarak yapmış olduğu hizmetlerinin kazanılmış hak aylık derece ve kademesinde ne şekilde değerlendirileceğine ilişkin hükümlere yer verilmiştir.
Mezkur maddenin Ortak Hükümler kısmının (C) bendinde; söz konusu bentte sayılan hizmet sınıflarına atanan Devlet memurlarından, memurluğa girmeden önce yurt içinde veya yurt dışında mesleklerini serbest olarak veya resmi veya özel müesseselerde ifa edenlerle, memuriyetten ayrıldıktan sonra bu işlerde çalışarak yeniden memuriyete girmek isteyenlerin buralarda geçen hizmet sürelerinin kazanılmış hak aylığında değerlendirilmesi hüküm altına alınmış olup, genel idare hizmetleri sınıfında bulunan Devlet memuru açısından söz konusu hizmet sürelerinin kazanılmış hak aylığında değerlendirilmesine ilişkin herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.
Ancak, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 92 nci maddesinde "İki defadan fazla olmamak üzere memurluktan kendi istekleriyle çekilenlerden veya bu Kanun hükümlerine göre çekilmiş sayılanlardan tekrar memurluğa dönmek isteyenler, ayrıldıkları sınıfta boş kadro bulunmak ve bu sınıfın niteliklerini taşımak şartıyla ayrıldıkları tarihte almakta oldukları aylık derecesine eşit bir derecenin aynı kademesine veya 71 inci madde hükümlerine uyulmak suretiyle diğer bir sınıfta eşit derecedeki kadrolara atanabilirler.
657 sayılı Kanuna tabi olmayan personelden kendi istekleri ile görevinden çekilmiş olanlar, boş kadro bulunmak ve gireceği sınıfın niteliklerini taşımak kaydı ile bu Kanuna tabi kurumlardaki memuriyetlere atanabilirler..." hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu'nun 5 inci maddesinde ise "... Yaş sınırı nedeniyle Silahlı Kuvvetlerden ayrılacak olanlardan istekliler, merkezi yönetim bütçe kanunlarında yer alan sınırlamalara tabi olmaksızın, Milli Savunma Bakanlığı, MSB ANT Başkanlığı ve Türk Silahlı Kuvvetleri (Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı dahil) kadrolarında emekli aylığına hak kazandıkları tarihe kadar Devlet memuru olarak istihdam edilirler. Atama işlemleri yaş sınırının dolmasından önce tamamlanır ve atanılan görevin aylık ve diğer mali haklarına göreve başlanılan tarihten itibaren hak kazanılır. Bunların uzman erbaşlıkta geçen hizmet süreleri 2/2/2005 tarihli ve 5289 sayılı Kanun hükümleri dikkate alınmak suretiyle, öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri tavanı aşmamak kaydıyla kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin tespitinde değerlendirilir..." hükmü yer almaktadır. Bahsi geçen hükme istinaden memur kadrolarına ataması yapılan personelin intibakı yapılırken memuriyete giriş dereceleri 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca belirlenmekte ve uzman erbaşlıkta geçen hizmet süreleri kazanılmış hak aylığında değerlendirilmekte olup, mezkur hükme göre yapılacak intibak işleminde ilgililerin 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinde belirtilen öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri tavanı aşamayacağı öngörülmektedir.
Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde;
- 926 sayılı Kanuna tabi subay olarak çalışmakta iken kendi isteği ile görevinden ayrılan ve 657 sayılı Kanunun 92 nci maddesine göre açıktan atanan personele ilişkin olarak, subaylıktan ayrıldıkları tarihte hak etmiş oldukları aylık derecelerine eşit bir derecenin aynı kademesine asli memur olarak atanmaları; ancak mezkur Kanunun 36 ncı maddesinde öğrenim durumu itibariyle tespit edilen giriş derece ve kademelerinin üzerinde bir derece ve kademe ile subaylık görevine başlatılanların, atandıkları kadroda, ilk kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi için kanuni bekleme sürelerinin, fazladan kazanılan derece ve kademeye tekabül eden süre kadar uzatılması ve bu süre tamamlanıncaya kadar atandıkları derecede kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi yaptırılmaması gerektiği,
- 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununa tabi olarak görev yapmakta iken kendi isteği ile görevinden ayrılan ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 92 nci maddesine göre ataması yapılan personelin derece ve kademe ilerlemesi hususunda ise ilgililerin, memuriyete giriş derece ve kademelerinin öğrenim durumlarına göre belirlenmesi, bunların uzman erbaşlıkta geçen hizmet sürelerinin tamamının 2/2/2005 tarihli ve 5289 sayılı Kanun hükümleri dikkate alınmak suretiyle ve öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri tavanı aşmamak kaydıyla her yılı bir kademe ilerlemesi her üç yılı için bir derece yükselmesi verilmek suretiyle kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin tespitinde değerlendirilmesi gerektiği,
- Söz konusu hükümlerin ise sadece 926 sayılı Kanun ile 3269 sayılı Kanuna tabi olarak görev yapmakta iken istifa ederek 657 sayılı Kanunun mezkur hükmü uyarınca ataması yapılan personele uygulanabileceği, bunun haricindeki diğer personel kanunlarına tabi olarak görev yapmakta iken istifa ederek devlet memurluğuna atanan personelin intibaklarının ise ayrı ayrı değerlendirilmesi gerektiği, mütalaa edilmektedir.
Söz konusu personelin ek göstergelerine ilişkin olarak görüş talep edilen hususta ise 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 43/B maddesinin birinci ve ikinci fıkrasında; ”Ek Gösterge: Bu Kanuna tabi kurumların kadrolarında bulunan personelin aylıkları; hizmet sınıfları, görev türleri ve aylık alınan dereceler dikkate alınarak bu kanuna ekli I ve II sayılı cetvellerde gösterilen ek gösterge rakamlarının eklenmesi suretiyle hesaplanır. II sayılı cetvelde yer alan unvanlarda değişiklik yapmaya ve yeni unvanlar ilave etmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Bu ek göstergeler, ilgililerin belirtilen sınıf ve görevlerde bulundukları sürece ödemelere esas alınıp, terfi bakımından kazanılmış hak sayılmaz. Kurumların 1,2,3 ve 4 üncü dereceli kadrolarına atananlara uygulanacak ek göstergeler, ilgililerin daha önce bulunmuş oldukları kariyerleri ile ilgili sınıf veya ekli I sayılı Cetvelin Genel İdare Hizmetleri Sınıfı (g) bölümünde belirtilen görevlerde kazanılmış hak aylık derecelerine göre alabilecekleri ek göstergelerden düşük olamaz." hükmü yer almaktadır.
Mezkur madde ile ek göstergenin memurun yer aldığı sınıf ve görevlerde bulunduğu sürece ödeneceği ifade edilmiş olup, ek göstergenin kadroya bağlı olduğu belirtilmiştir. Zira 657 sayılı Kanun kapsamında kadro memurun çalıştığı belli bir görev yerini ifade etmekte olup, yapacağı işle bağlantısının da kurucu unsurudur. Aynı zamanda kadro personelin sayısının, niteliğinin, görev yerinin, unvanının, sınıf ve derecesinin, yükselmesinin, parasal ve özlük haklarının da genel olarak belirleyicisidir.
Diğer taraftan, söz konusu 43 üncü maddede, 657 sayılı Kanuna tabi olarak görev yapmakta olan memurların aylıklarının hesabında, bu Kanuna ekli I ve II sayılı cetvellerde memurların hizmet sınıfları, görev türleri ve dereceleri nazara alınarak tespit edilen ek göstergelerin de dikkate alınacağı ifade edilmiş, ancak daha önce farklı personel kanunlarına tabi olarak görev yapmakta iken aylıkların hesabına dahil edilen ek göstergelerin, ilgililerin 657 sayılı Kanuna tabi bir göreve atanmaları durumunda dikkate alınması yönünde herhangi bir ifadeye yer verilmemiştir.
Bu itibarla, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu ile 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu gibi farklı personel kanunlarına tabi olarak görev yapmakta iken istifa ederek 657 sayılı Kanun'un 92 nci maddesi uyarınca Devlet memurluğuna ataması yapılan ilgililerin,
- Daha önceki farklı personel kanunlarına tabi olarak görev yapmakta iken almış oldukları ek göstergelerden yararlanamayacağı, dolayısıyla hali hazırda görev yaptığı kadronun ek gösterge rakamından yararlandırılması gerektiği,
- Emekli keseneğine esas ek gösterge rakamları hususunda ise Sosyal Güvenlik Kurumundan alınacak görüş çerçevesinde işlem tesis edilmesi gerektiği, mütalaa edilmektedir.