ÖZET: Kendi imkanları ile aylıksız izinli olarak üç ay ve daha fazla süre ile yurt dışına giden personelden “Yüklenme Senedi ile Muteber İmzalı Müteselsil Kefalet Senedi” alınıp alınmayacağı ile mecburi hizmetle yükümlü olup olunmadığına ilişkin 15/11/2007-17620
Bakanlığınızda çalışan personelin kendi imkanları ile aylıksız izinli olarak üç ay ve daha fazla süre ile yurt dışına gönderilmesi durumunda ilgili personelden “Yüklenme Senedi ile Muteber İmzalı Müteselsil Kefalet Senedi” alınıp alınmayacağı ile mecburi hizmetle yükümlü olup olunmadığı konusunda bilgi talep eden ilişkin ilgi yazı incelenmiştir.
Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 78 inci maddesinde Devlet memurlarının yetiştirilmek üzere yurt dışına gönderilmeleri durumunda verilebilecek olan izinlere ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiş, “Bilgilerini artırmak için yabancı memlekete gönderilenlerin hak ve yükümlülükleri” başlıklı 79’uncu maddesinin birinci fıkrasında da “78 inci maddede yazılı olanlar kadrolarında bırakılırlar. Kadro karşılığı sözleşme ile istihdam edilenlerin sözleşmeleri devam eder ve (Şahsen özel burs sağlayan ve bu burstan istifade etmesi için kurumlarınca kendilerine maaşsız izin verilmesi uygun görülenler hariç) aylık ve diğer her türlü ödemeleri ile sözleşme ücretlerinin Kanuni kesintilerinden sonra kalan net tutarının % 60'ını Kurumlarından alırlar.” hükmüne yer verilmiştir.
Diğer taraftan, ilgili kanunun 108’inci maddesinde “Yetiştirilmek üzere (bursla gidenler dahil) yurt dışına Devlet tarafından gönderilen öğrenci ve memurlarla, yurt içine ve yurt dışına sürekli görevle atanan memurların eşlerine memuriyetleri süresince her defasında bir yıldan az olmamak üzere en çok sekiz yıla kadar aylıksız izin verilebilir. Bunların dönüşlerinde, bu Kanunun 72 nci maddesi çerçevesinde, görev yerlerine bağlı olmaksızın atamaları yapılır.” hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanunun 224’üncü maddesinde ise Devlet hesabına okutulanlardan kimlerin mecburi hizmetle yükümlü oldukları düzenlenmiş olup, mecburi hizmet yükümlülüklerinin yerine getirilmesi durumunda Devlet tarafından yapılmış olan masrafların tahsiline ilişkin usul ve esaslar da 225’inci maddede düzenlenmiş, “Yurtdışı Eğitim Masraflarının Tahsili” başlıklı ek 34’üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkrasında, “İlgili kanunlarına göre; öğrenim yapmak, yetiştirilmek, eğitilmek, bilgilerini artırmak, staj yapmak veya benzeri bir nedenle geçici süreli görevlendirilmek suretiyle, üç ay veya daha fazla süre ile yurtdışına gönderilen kamu personeli yurtdışında bulundukları sürenin iki katı kadar mecburi hizmetle yükümlüdürler. Bu şekilde yurt dışına gönderilecek personelden, örneği Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanmış "Yüklenme Senedi ile Muteber İmzalı Müteselsil Kefalet Senedi" alınır.
Anılan personelin mecburi hizmet yükümlülüğünü yerine getirmeden veya tamamlamadan görevinden ayrılması, müstafi sayılması ya da bir ceza ile görevine son verilmesi halinde, kendileri için kurumlarınca fiilen döviz olarak yapılmış olan her türlü masraflar aynı döviz cins ve miktarı üzerinden borçlandırılır.” hükmü ifade edilmiştir.
Yukarıda yer verilen hükümler çerçevesince yetiştirilmek üzere yurt dışına gönderilmiş olan memurlarından kendilerine Devlet tarafından masraf yapılmış olanların mecburi hizmet yükümlülüklerinin olduğu mütalaa edilmektedir.
Ayrıca, meri mevzuatımızda Devlet memurlarının kendi imkanlarıyla yurt dışına gönderilemesine ilişkin bir düzenleme mevcut olmadığından ilgi talebinize ilişkin herhangi bir işlem tesisi mümkün olamamıştır