ÖZET: Kamu iktisadi teşebbüslerine hizmet alımı yolu ile personel alınmasına ilişkin 10/09/2008 -16904
Kamu iktisadi teşebbüslerinin hizmet alımı yöntemiyle personel teminine ilişkin talepleri hususunda tereddüte düşüldüğünden bahisle, konunun 399 sayılı KHK hükümleri çerçevesinde incelenerek söz konusu taleplerin karşılanmasının hukuken mümkün olup olmadığı hususunda Başkanlığımız görüşünün talep edildiği ilgi yazı ve ekleri incelenmiştir.
İlgi yazı ve eklerinde, Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğünde atıl durumda bulunan ağır iş makinaları ve kamyonların hizmete alınması için hizmet alımı yoluyla (…) personelin, Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. Genel Müdürlüğünde ise kamulaştırma hizmetlerinde kullanılmak üzere harita mühendisi, harita teknikeri, kamulaştırma uzmanı (kamulaştırma faaliyetlerinde deneyimli 4 yıllık lisans mezunu) ve kamulaştırma memuru (kamulaştırma faaliyetlerinde deneyimli lise mezunu) olmak üzere ihtiyaç duyulan toplam (…) personelin ihale yoluyla hizmet alımı yöntemiyle temin edilmesi talep edilmekte olup, bu yazılardan, söz konusu Kuruluşların “ihale yoluyla personel alımı” yapmak istedikleri anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere, 22/1/1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 3 üncü maddesinde, Teşebbüs ve bağlı ortaklıklarda hizmetlerin memurlar, sözleşmeli personel ve işçiler eliyle gördürüleceği hükme bağlanmış olup, bu KHK kapsamında bulanan KİT’lerde memur ve sözleşmeli personel alımları genel ve kurumsal mevzuatlarına, işçi alımları ise 18.5.1983 tarihli ve 83/6750 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Daimi Kadrolarına İlk Defa İşçi Olarak Alınacaklar Hakkında Uygulanacak Sınav Yönetmeliği ve kurumsal mevzuatlarına tabi bulunmaktadır.
Diğer taraftan, 04/01/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunun değişik 4 üncü maddesinde hizmet, “Bakım ve onarım, taşıma, haberleşme, sigorta, araştırma ve geliştirme, muhasebe, piyasa araştırması ve anket, danışmanlık, mimarlık ve mühendislik, etüt ve proje, harita ve kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar planı, tanıtım, basım ve yayım, temizlik, yemek hazırlama ve dağıtım, toplantı, organizasyon, sergileme, koruma ve güvenlik, meslekî eğitim, fotoğraf, film, fikrî ve güzel sanat, bilgisayar sistemlerine yönelik hizmetler ile yazılım hizmetlerini, taşınır ve taşınmaz mal ve hakların kiralanmasını ve benzeri diğer hizmetleri,” şeklinde tanımlanmış, aynı Kanunun 62 nci maddesinin (e) bendinde ise “e) İdarelerce kanun, tüzük ve yönetmeliklere göre istihdam edilen personelin yeterli nitelik veya sayıda olmaması halinde, ihale yetkilisinin onayı alınmak kaydıyla bu Kanunda belirtilen hizmetler için ihaleye çıkılabilir.” hükmü getirilmiştir. Bu çerçevede, 10/6/2004 tarihli ve 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun ile kamu kurum ve kuruluşlarının güvenlik hizmetlerinin ihale yoluyla şirketlere gördürülmesi imkanı sağlanmıştır.
Yukarıda yer verilen hükümler ve açıklamalar çerçevesinde, Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğünde toplam (…) personelin, Boru Hatları ile Petrol Taşıma A. Ş. Genel Müdürlüğünde ise toplam (…) personelin ihale yoluyla temin edilemeyeceği değerlendirilmekle birlikte, Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve Bağlı Ortaklıklarının 2008 Yılına Ait Genel Yatırım ve Finansman Programının Tespitine İlişkin 15/10/2007 tarihli ve 2007/12702 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Karar’ın 12 nci maddesinde yer alan, “(1) İhale yoluyla hizmet alımları, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve ilgili mevzuat dikkate alınarak gerçekleştirilir ve ihale mevzuatıyla ilgili tüm soru ve sorunlar Kamu İhale Kurumuna iletilir.” hükmü gereğince bu konuda Kamu İhale Kurumundan görüş alınmasının yerinde olacağı düşünülmektedir.