ÖZET: 5436 sayılı Kanunun Geçici 2 nci maddesi uyarınca Mali Hizmetler Uzmanı olarak atanan ....’in, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36/A-11 inci madde hükmünden yararlanamayacağına ilişkin. (26/06/2008-11280)
Üniversiteniz Strateji Geliştirme Daire Başkanlığına 5436 sayılı Kanunun Geçici 2 nci maddesi uyarınca Mali Hizmetler Uzmanı olarak atanan ....’in, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36/A-11 inci madde hükmünden yararlanıp yararlanamayacağı hususunda görüş talep eden ilgi yazı ve ekleri incelenmiştir.
Bilindiği üzere, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Mali Hizmetler Birimi” başlıklı 60 ıncı maddesinin 5 inci ve 6 ncı fıkralarında; “İdarelerin malî hizmetler birimlerinde malî hizmetler uzman yardımcısı ve malî hizmetler uzmanı çalıştırılabilir. Malî hizmetler uzman yardımcısı kadrolarına veya pozisyonlarına atanabilmek için 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde sayılan genel şartlara ilave olarak;
- En az dört yıllık lisans eğitimi veren hukuk, siyasal bilgiler, iktisat, işletme, iktisadi ve idari bilimler fakültelerinden veya bunlara denkliği yetkili makamlarca kabul edilen yurt içi veya yurt dışındaki öğretim kurumlarından mezun olmak,
- Yapılacak özel yarışma sınavında başarılı olmak,
- Sınavın yapıldığı yılın başı itibarıyla 30 yaşını doldurmamış olmak, şartları aranır.
Özel yarışma sınavı, Maliye Bakanlığı tarafından Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezine yaptırılacak yazılı sınav ve Maliye Bakanlığınca yapılacak sözlü sınavdan oluşur. Özel yarışma sınavında başarılı olanlar, ÖSYM tarafından başarı sırası ve yaptıkları tercihler dikkate alınarak belirlenir ve bunlar idarelerde malî hizmetler uzman yardımcısı kadro veya pozisyonlarına atanırlar. Bu kadro veya pozisyonlara atananlar en az üç yıl çalışmak ve başarılı olmak şartıyla, açılacak yeterlik sınavına girme hakkını kazanırlar. Maliye Bakanlığınca yapılacak yeterlik sınavında başarılı olanlar malî hizmetler uzmanı kadro veya pozisyonlarına atanırlar.” denilmek suretiyle, Mali Hizmetler Uzman Yardımcısı kadrolarına atanabilmek için gerekli şartlar sayılmış, bu kadrolara atananların en az üç yıl çalışmak ve olumlu sicil almak şartıyla açılacak yeterlik sınavına girme hakkını kazanacakları ve yeterlik sınavında başarılı olanların Mali Hizmetler Uzmanı olarak atanacakları hükme bağlanmıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 36/A-11 inci maddesinde; “Mesleğe özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle alınan; ..., Mali Hizmetler Uzman Yardımcıları, ... özel yeterlik sınavı yönetmeliklerine göre yapılacak yeterlik sınavlarında başarı göstererek ..., Mali Hizmetler Uzmanlığına, ... atanmaları sırasında ve bir defaya mahsus olmak üzere haklarında ayrıca bir derece yükselmesi uygulanır.” hükmüne yer verilmek suretiyle, mesleğe özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle alınan Mali Hizmetler Uzman Yardımcılarına özel yeterlik sınavı yönetmeliklerine göre yapılacak yeterlik sınavlarında başarı göstererek Mali Hizmetler Uzmanlığına atanmaları sırasında ve bir defaya mahsus olmak üzere haklarında ayrıca bir derece yükselmesinin uygulanması öngörülmüştür.
24/12/2005 tarihli ve 26033 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5436 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un Geçici 2 nci maddesinde; “16 ncı maddenin altıncı fıkrasına göre ihdas edilip kurumlara tahsis edilecek Malî Hizmetler Uzmanı unvanlı serbest kadro adedinin yarısını geçmemek üzere;
- Strateji Geliştirme Başkanlığı veya Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı kurulan idarelerin,
- Araştırma Planlama ve Koordinasyon Kurulu başkanlıklarında,
- İdarî ve Malî İşler Dairesi başkanlıklarında,
- Araştırma Planlama ve Koordinasyon Dairesi başkanlıklarında,
- Strateji Geliştirme Daire başkanlıklarında,
- İdarî ve Malî İşler Şube müdürlüklerinde,
- Saymanlıklarında,
- Geçici 1 inci maddenin dördüncü fıkrası uyarınca devredilen personel dahil Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünde ve Muhasebat Genel Müdürlüğünde,
Genel idare hizmetleri sınıfına dahil kadrolarda sınav tarihi itibarıyla fiilen toplam en az üç yıl hizmeti bulunmuş ve Malî Hizmetler Uzman Yardımcılığı giriş sınavına katılabilmek için gerekli öğrenim şartını taşıyanlar, 30.5.2006 tarihine kadar bir defaya mahsus olmak üzere Maliye Bakanlığınca Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığına veya Millî Eğitim Bakanlığı Ölçme ve Değerlendirme Merkezine yaptırılacak yazılı sınav ve yerleştirme sonucuna göre Malî Hizmetler Uzmanı kadrolarına atanırlar...” hükmü yer almaktadır.
Geçiş dönemini düzenleyen 5436 sayılı Kanunun Geçici 2 nci maddesiyle, kamu idarelerinin bazı birimlerinde çalışan personelin anılan maddede belirtilen şartları taşımak kaydıyla, Mali Hizmetler Uzman Yardımcısı görevinde bulunmaksızın, 30/05/2006 tarihine kadar bir defaya mahsus olmak üzere yapılacak yazılı sınav ve yerleştirme sonuçlarına göre doğrudan Mali Hizmetler Uzmanı kadrolarına atanacakları hükme bağlanmıştır. Bu hüküm uyarınca bir defaya mahsus olmak üzere yapılacak yazılı sınav, 5018 sayılı Kanunun 60 ncı maddesinin 6 ncı fıkrasında belirtilen özel yarışma sınavı ve yeterlik sınavı mahiyetinde olmayıp; geçici 2 nci maddede sayılanların gerekli şartları taşımaları halinde, yine aynı maddede belirtilen sınava girerek başarılı oldukları takdirde, Mali Hizmetler Uzman Yardımcısı görevinde bulunmaksızın, doğrudan Mali Hizmetler Uzmanı kadrolarına atanmalarına ilişkin geçici ve istisnai bir düzenleme niteliği taşımaktadır. Dolayısıyla, mali hizmetler uzmanı kadrolarına 5436 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesi uyarınca yapılan atamalar özel yarışma ve yeterlik sınavlarına girme şartlarına bağlı olmadığından, söz konusu kadrolara geçici 2 nci madde uyarınca atananlar hakkında 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinin “Ortak Hükümler” bölümünün (A) bendinin (11) numaralı fıkrasına göre bir derece yükselmesinin uygulanması mümkün bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun, 1/3/1975 tarihinde yürürlüğe giren 1897 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle değişik, Ek Geçici 28 inci maddesinde; “36 ncı maddenin (A) bendinin 11 inci fıkrasında sayılan unvanları ve belediyelerdeki teftiş heyetlerine dahil müfettiş unvanlarını söz konusu fıkrada belirtilen şartlarla kazanmamış olmakla beraber, kanun, tüzük ve yönetmelik hükümlerine dayanarak almış bulunanların intibakları yapılırken, bunların söz konusu fıkrada belirtilen unvanları bu fıkrada gösterilen şekilde almış oldukları kabul edilmek suretiyle bir defaya mahsus olmak üzere işlem yapılır.” ve 28/3/1988 tarihli ve 318 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlileri İle İlgili Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname’nin Geçici 1 inci maddesinin ilk fıkrasında; “657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesinin Ortak Hükümler Bölümünün (A) bendinin 11 inci fıkrasında sayılan unvanları sözkonusu fıkrada belirtilen şartlarla kazanmamış olmakla birlikte ilgili kanun, tüzük ve yönetmelik hükümlerine dayanarak almış bulunanlardan bir derece yükseltmesinden yararlanmamış olanlar hakkında, bir defaya mahsus olmak üzere sözkonusu unvanları fıkrada gösterilen şekilde almış oldukları kabul edilmek suretiyle işlem yapılır.” hükümleri yer almakta olup, bu hükümlerin her ne kadar 5436 sayılı Kanunun Geçici 2 nci maddesi uyarınca Mali Hizmetler Uzmanı kadrolarına atananlar hakkında da uygulanacağı düşünülebilir ise de, anılan hükümlerin yürürlüğe girdikleri tarihler itibariyle bir defaya mahsus olmak üzere uygulanma olanağı bulunan geçici nitelikte düzenlemeler olmaları sebebiyle; 657 sayılı Kanunun Ek Geçici 28 inci maddesi yürürlüğe girdiği 1/3/1975 tarihine ve 318 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 1 inci maddesi yürürlüğe girdiği olduğu 28/3/1988 tarihine kadar, 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinin “Ortak Hükümler” bölümünün (11) numaralı fıkrasında belirtilen şartları taşımadan ilgili kanun, tüzük ve yönetmelik hükümleri uyarınca atanmış olanlar hakkında uygulanması; söz konusu tarihlerden sonra aynı şekilde atanmış olanlar hakkında ise uygulanmaması gerekmektedir. Nitekim, söz konusu düzenlemeler yürürlüğe girdikleri tarihten sonra da uygulanacak olsa idi, 657 sayılı Kanunun Ek Geçici 28 inci maddesi yürürlükte iken, aynı mahiyetteki 318 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 1 inci maddesi düzenlenmez ve yürürlüğe konulmazdı. Kaldı ki, mezkur geçici maddelerin, yürürlüğe girdikleri tarihlerden sonra aynı şekilde atanmış olanlar hakkında da uygulanmaları amaçlanmış olsaydı, bu hususun geçici madde şeklinde değil 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinin (A) bendinin (11) numaralı fıkrasındaki “mesleğe özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle alınmak” ve “özel yeterlik sınavı yönetmeliklerine göre yapılacak yeterlik sınavlarında başarılı olmak” şartlarının kaldırılması suretiyle ana maddede; yahut 657 sayılı Kanunda Geçici madde olarak değil Ek Madde şeklinde düzenlenmesi yoluna gidilir ve bu durumda olan herkes için uygulanacak sürekli bir düzenleme haline getirilirdi.
Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, 5436 sayılı Kanunun Geçici 2 nci maddesi uyarınca yapılan sınavda başarı göstererek Mali Hizmetler Uzmanı kadrolarına atamaları yapılanlar hakkında, 657 sayılı Kanununun 36 ncı maddesinin “Ortak Hükümler” Bölümünün (A) bendinin (11) numaralı fıkrası ile aynı Kanunun Ek Geçici 28 inci maddesi ve 318 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 1 inci maddesi uyarınca bir derece yükselmesinin uygulanması imkanı bulunmadığı düşünülmekle birlikte, konunun bu husustaki yargı kararları doğrultusunda değerlendirilmesi gerekmektedir.