DSÖ: Güvenli aşıya hala aylarca uzaktayız!

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Sözcüsü Fadela Chaib, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) için 191 aşı adayının olduğunu ve bunların 10'unun Faz 3 klinik denemelerinin devam ettiğini belirterek, "Güvenli ve etkili bir aşıya hala aylarca uzaktayız. İlk dozlar, 2021'in ortalarında kullanıma hazır olabilir." dedi.

DSÖ Kıdemli Sözcüsü Chaib, Kovid-19 aşı çalışmaları ve dünya genelinde salgının gidişatına ilişkin AA muhabirinin sorularını cevapladı.

Chaib, 28 Eylül itibarıyla DSÖ'nün 191 aşı adayını listelediğini, bunların 151'inin klinik öncesi geliştirme aşamasında olduğunu, 10'u Faz 3 denemelerinde olmak üzere 40 aşı adayının da klinik denemelerinin devam ettiğini aktardı.

Pek çok aşı adayının çeşitli platformlarda geleneksel ve yeni teknolojik yöntemler kullanılarak geliştirilmeye devam ettiğini belirten Chaib, bu durumun enfeksiyondan korunmada güvenli ve etkili bir aşı bulma şansını artırdığını söyledi.

Chaib, "Ancak, adaylardan hangisinin gerçekten güvenli ve etkili olacağını henüz bilmiyoruz. Faz 3 sonuçlarından sonra bunun cevabını bulabileceğiz." diye konuştu.

Bu yaz Faz 3 klinik denemeleri başlayan aşı adaylarının ilk sonuçlarını 2021 başında almayı beklediklerini anlatan Chaib, şunları kaydetti:

"İlk dozlar, 2021'in ortalarında kullanıma hazır olabilir. Başlangıçta sınırlı miktarda aşı tedariki olacak ve bu dozların tüm ülkelerde öncelikle en yüksek enfeksiyon riskine sahip gruplara verilmesi çok önemli olacak. Güvenli ve etkili bir aşıya hala aylarca uzaktayız ve aşı dozlarının üretilmesi ve dağıtılması zaman alacak. Bulaşma zincirlerini kırmak ve salgını kontrol etmek için şu anda mevcut halk sağlığı önlemlerine devam etmeliyiz ve elimizdeki araçları kullanmalıyız."

Chaib, "üretilecek Kovid-19 aşılarının gençlere kıyasla yaşlılarda daha iyi performans göstermesini beklediklerinin" altını çizdi, hamile kadınlar ve çocuklar için de daha güvenli aşının üretilebileceğine işaret etti.

Faz 3 klinik deneme sonuçlarının DSÖ'ye aşı konusunda danışmanlık yapan Stratejik Uzmanlar Danışma Grubunda (SAGE) toplanacağını ifade eden Chaib, verilerin yaş ve cinsiyete göre analiz edilip her bir aşı adayı için "özel tavsiyelerde" bulunulacağını kaydetti.

Dünyada Kovid-19 vaka sayısının 33 milyonu, ölü sayısının da 1 milyonu aştığını belirten Chaib, "Doğrudan ve dolaylı da olsa herkes bu salgından etkilendi." diye konuştu.

Son zamanlarda dünya genelinde DSÖ'ye bildirilen vaka ve ölüm sayılarının "umut verici" olmadığının altını çizen Chaib, "Haftada 2 milyon vaka sayısı ve 40 bin ölüm çok yüksek." uyarısında bulundu.

Chaib, dünyada hiçbir bölgenin güvende olmadığını vurgulayarak, bununla beraber temmuz başından bu yana vakaların düştüğü Amerika ve Afrika kıtasında bazı ülkelerde "umut verici eğilimler" gördüklerini belirtti.

Avrupa ülkelerinde ise son haftalarda vaka sayılarının rekor kırmasına rağmen "ölüm oranlarının mart-nisan zirvesinde görülen düzeyde" olmadığına işaret eden Chaib, "Buna rağmen, Avrupa bölgesinde son günlerde ne yazık ki ölümler artmaya başladı." dedi.

Chaib, Avrupa bölgesinde bildirilen ölü sayısının son 7 günde bir önceki haftaya göre yüzde 27 yükseldiğine dikkati çekti.

Sırasıyla Fransa, Rusya, İspanya ve İngiltere'nin geçen hafta en fazla vaka artışının gözlendiği ülkeler olduğunu belirten Chaib, Kıbrıs Rum kesimi ve İzlanda'dan yeni vaka sayılarında en büyük artış yüzdesinin bildirildiğini aktardı.

Chaib, Avrupa genelinde son bir haftada 4 binden fazla ölüm bildirildiğini, en çok ölüm artışının geçen hafta Macaristan ve Danimarka'da olduğunu kaydetti.

Dünya genelinde son 2 haftada haftalık vaka sayısının 2 milyonu aştığını anımsatan Chaib, bu rakamın salgın başlangıcından bu yana tek bir haftada kaydedilen en fazla vaka sayısı olduğunu sözlerine ekledi.

Öte yandan, Küresel Aşı ve Aşılama Birliğinden (GAVI) yapılan açıklamada, DSÖ onaylı 1 doz Kovid-19 aşısının düşük ve orta gelirli ülkelere 3 dolardan satılmasının planlandığı bildirildi.

Açıklamada, DSÖ eş güdümünde yürütülen Kovid-19 Aşıları Küresel Erişim Programı'na (COVAX) şimdiye kadar 75 yüksek gelirli ülke ile 92 düşük ve orta gelirli ülkenin katıldığı aktarıldı.

Kovid-19 aşısının tüm ülkelere eşit ve adil şekilde dağıtılmasını amaçlayan COVAX'a Çin, Rusya ve ABD ise henüz katılmadı.

DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Kovid-19 için tanesi en fazla 5 dolardan yaklaşık 120 milyon hızlı test kitini düşük ve orta gelirli ülkelere sunacaklarını bildirmişti.

DSÖ 2021 sonuna kadar 2 milyar doz aşıya ulaşmayı hedefliyor.