Temeli, insanın Allah’a halini arz etmesi ve O’na niyazda bulunması olduğuna göre dua, Allah ile kul arasında bir irtibattır.
Duada daima tâzim ve tâzimle birlikte istekte bulunma anlamı vardır. Dua aynı zamanda zikir ve ibadettir. Böylece duada biri zikir ve saygı, diğeri de dilek olmak üzere iki unsur hep yan yana bulunur. Bu sebeple Hz. Peygamber (s.a.s.) “Dua ibadetin özüdür. ” (Tirmizî, Deavât, 1) buyurmuştur. Aynı sebeple en önemli ibadet olan namaz, dua (salât) kelimesiyle ifade edilmiştir (En’âm, 6/52; Kehf, 18/28). Diğer bir âyette de, “De ki; duanız olmasa Rabbim size ne diye değer versin. ” (Furkân, 25/77) buyurulmak suretiyle insanın ancak Allah’a olan bu yönelişiyle değer kazanabileceği belirtilmiştir. Duanın sadece Allah’a yöneltilmesi; Allah’tan başkasına, putlara veya kendilerine üstün nitelikler izafe edilen başka yaratıklara dua ve ibadet edilmemesi hususu Kur’an’da ısrarla vurgulanmıştır (Şuarâ, 26/213; Kasas, 28/88).
Ezan duâsının dini hükmü nedir ve nasıl yapılır?
Ezandan sonra, Peygamberimiz (s.a.s.)’esalavât getirmek sünnet; vesile duasını yapmak menduptur (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, I, 398; Cezîrî, Kitabü’l-Fıkh ala Mezâhibi’l-erbaa, I, 467).
Bir hadis-i şerifte Hz. Peygamber (s.a.s.) şöyle buyurmuştur:
“Müezzini işittiğiniz zaman, onun dediğini tekrarlayın. Sonra bana salât getirin. Çünkü gerçekten kim bana bir defa salât getirirse, Allah onu on rahmet ile anar. Sonra da benim için Allah ’tan vesile isteyin. Çünkü vesile Cennet ’te bir makamdır ki, ancak Allah’ın kullarından bir kula lâyık görülmüştür, umarım ki o kul ben olayım. Artık kim benim için Allah ’tan vesile isterse, şefaatim ona helâl olur. ” (Tirmizî, Salât, 157).
Konu ile ilgili olarak Buhârî’de yer alan rivayet şöyledir:
“Her kim ezanı işittiğinde ardından ‘Ey bu tam davetin ve kılınmak üzere olan bu namazın Rabbi olan Allah ’ım! Muhammed’e vesileyi, fazileti ihsan et. Bir de kendisine va’d ettiğin Makam-ı Mahmûd’u verip oraya ulaştır. ‘ derse, kıyamet gününde benim şefaatim ona vâcib olur. ” (Buhârî, Ezan, 8). Bazı kaynaklarda, duanın sonuna “sen vadinden dönmezsin.” ifadesi eklenmiştir (Beyhakî, es-Sünenü’l-kübrâ, I, 410). Ezanı bittiğinde duyanlar bu hadiste ifade edildiği şekilde dua ederler.
“Ezan ile kamet arasında dua reddolunmaz.” (Tirmizî, Salât, 158) hadisi gereği, vesile duasının ardından başka dualar da yapılabilir (Nevevî, el-Mecmu’, III, 116-117).
Kaynak: Diyanet İşleri Başkanlığı