Dünya Diyabet Günü arama motorlarında en çok araştırılan konulardan birisi. Peki Dünya Diyabet Günü ne zaman? Dünya Diyabet Günü mesajları 2019 ve şiirleri nelerdir? Diyabet nedir? Belirtileri nelerdir? Tedavisi nasıldır? Tüm merak edilenler haberimizde...
DÜNYA DİYABET GÜNÜ NE ZAMAN?
Dünya Sağlık Örgütü(WHO) ile Dünya Diyabet Federasyonu’nun (IDF) tarafından, 1921 yılında insülini bularak diabet hastası milyonlarca hastanın tedavisini mümkün kılan Fredrick Bantig‘in doğum yıl dönümü anısına 14 Kasım tarihini Dünya Diyabet Günü olarak kutlanmasına karar verilmiştir. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu da 2007’den itibaren 14 Kasım Günü’nü resmi olarak “Dünya Diyabet Günü” olarak tanımıştır. Diyabetin sebepleri, belirtileri, tedavisi ve neden olabileceği organ tahribatları açısından halkı aydınlatmak amacıyla çeşitli etkinlikler düzenlenen Dünya Diyabet Günü ülkemizde de Sağlık Bakanlığı öncülüğünde kutlanmaktadır.
DİYABET NEDİR?
Diyabet, kandaki şeker düzeyini dengeleyen insülin hormonunun; eksikliği ve/veya yeterince salgılanmasına rağmen, vücutta kullanılamaması sonucu oluşan kronik metabolizma bozukluğudur. Diyabetin sık görülen başlıca klinik belirtileri; çok su içme, çok idrara çıkma, gece sık idrara çıkma, çok yemek yeme, ağırlık artışı veya zayıflama, bulanık görme, bayanlarda vajinal kaşıntı, halsizlik ve yorgunluktur.
DİYABET GÜNÜ İLE İLGİLİ MESAJLAR NELERDİR?
Diyabetin farkında olalım, geleceğimizi kurtaralım.
Diyabet (şeker) bir hastalık değil yaşam tarzıdır.
Daha sağlıklı bir gelecek için, kendini diyabetten koru…
Spor Yapalım, Sağlıklı Kalalım, Diyabetten Korunalım.
Yaşam şekerden daha tatlıdır. Sağlıklı beslen, egzersiz yap.
Diyabetle sağlıklı bir yaşam için erken tanı ve tedavi önemlidir.
Günde 30 dakika yürüyüş ve kilo kontrolü ile diyabeti önle.
Hareketsizlikten kurtul,yaşam tarzını değiştir, diyabetten korun.
14 Kasım Dünya Diyabet Günü vesilesiyle bütün diyabetli vatandaşlarımıza sağlıklı, huzurlu ve mutlu bir ömür diliyorum.
Kaloriden zengin, sindirim sürecini hızla atlayarak kana karışan işlenmiş besinlerin tüketiminin azaltıp geleneksel beslenme şekilleri ile diyabeti önle.
14 Kasım Dünya Diyabet Günü’nde tüm hastalara acil şifalar diliyor, herkesi diyabetten korunmak adına sağlıklı beslenmeye ve düzenli egzersiz yapmaya davet ediyorum.
DİYABET İLE İLGİLİ ŞİİRLER NELERDİR?
Dünya Diyabet Günü Şiiri
Diyabet başa bela belirtili hastalık,
Şeker, yükseldiğinde gösteremezsin varlık…
Dengesizlik, denilen mahveder vücudunu,
Her ne önlem varsa al, uygula doğrusunu!
Şeker hastalığın var perhiz gerektiriyor,
Bilmediklerimiz var soydan geçebiliyor…
Diyabet yok olacak sorun, tespit edilmiş,
Hasarlı organlardan kök hücre üretilmiş…
Dünya Diyabet Günü 2
Sir Frederick Bantig, insülin onun ünü,
Kasımın on dördüyse onun doğum günü...
Diyabet yani şeker musibet hastalıktır,
Farkındalık oluşturmak amaçlanmaktadır...
Diyabet hastalığı bizi mahveden bulgu,
Bakma adı şekerdir o çok kötü olgu...
Bu şeker hastalığı arar bulur kimini,
Randımanı düşürür etkiler bedenini...
Sorun hormon dengesi, üretilememesi,
Perhiz gerektiriyor ve ilaç silsilesi...
Mehmet Tevfik TEMİZTÜRK
DİYABETLİ ÇOCUKLAR
Şeker çocuklarız biz
Bal,kaymak gibiyiz
İnsülin ve sitikle
Diyetteyiz hepimiz
Sevgi dolu yaşamda
Diyabetliyiz biz
Tatlı bir hayatta
Tatlı çocuklarız biz
Sanmayınki siz
Kötü bir hayattayız
Ah bir görseniz bizi
Sağlıklı hayattayız
Şeker çocuklarız biz
Bal kaymak gibiyiz
İnsülin ve sitikle
Diyetteyiz hepimiz
Diyabet
Latincede ‘Diabetes Mellitus’tur ismi
Pankreasın yeterli ensülin üretememesi
Vücudun ürettiği ensülini kullanamaması
Diyabet, bir şeker hastalığı
Glikozun kanda artması
Kanda şekerin çoğalması
Sinir, göz, kalp, böbreğe zararlı
Diyabet, vücut için çok zararlı
35 yaşından sonra görülür
Genetik faktörler etkilidir
Dış etkenler de dikkate alınmalı
Diyabet, çağın hastalığı
Sağlıklı beslenmeli, egzersiz yapmalı
Ömür boyu sürdüğü unutulmamalı
Kan şekeri kontrol altında olmalı
Diyabet, iyi tanınmalı
Gizli şekere de dikkat edilmeli
Tip 1 ve Tip 2’dir çeşitleri
Hangi çeşidi olursa olsun tehlikeli
Diyabet ile yaşamayı bilmeli
DİYABET TİPLERİ NELERDİR?
1. Tip 1 diyabet
2. Tip 2 diyabet
3. Gebelik diyabeti (Gestasyonel diyabet) 4. Diğer hastalıklara veya durumlara eşlik edebilen özel diyabet şekilleri Hastalar ve sağlık çalışanları arasında genel olarak tip 1 ve tip 2 diyabet tanımlamaları kullanılır. Tip 1 diyabet, genellikle erken yaşlarda başlar, tanıdan itibaren mutlaka insülin kullanılmalıdır. Tip 2 diyabet, genellikle daha ileri yaşlarda (35 yaş ve üzeri) başlar. Ortaya çıkışında sağlıksız yaşam biçimi davranışları ve aile öyküsünün etkili olduğu, beslenme, egzersiz ve anti-hiperglisemik ilaçlarla (oral antidiyabetikler insülin ve GLP-1 analogları) tedavi edilebilen bir hastalıktır. Gebelik diyabeti, gebelerin %2-8’inde görülür. Gebelikte ortaya çıkan diyabet şeklidir. Çoğu kez gebeliğin son 3 ayında ortaya çıkar. Genellikle doğumdan sonra düzelir.
DİYABET BELİRTİLERİ NELERDİR?
Diyabet hastalığı, bireylerde kendini üç temel belirti ile gösterir. Bunlar normalden fazla yemek yeme ve doymama hissi, sık idrara çıkma, ağızda kuruluk ve tatlılık hissi ve buna bağlı olarak aşırı su içme isteği olarak sıralanabilir. Bunun haricinde kişilerde görülebilecek diğer diyabet belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
Halsizlik ve yorgunluk hissi
Hızlı ve istemsiz kilo kaybı
Bulanık görme
Ayaklarda uyuşma ve karıncalanma şeklinde rahatsızlık hissi
Yaraların normalden daha geç iyileşmesi
Ciltte kuruluk ve kaşıntı
Ağızda aseton benzeri koku oluşumu
DİYABET NEDENLERİ NELERDİR?
Şeker hastalığı nedenleri konusunda yapılan birçok araştırmanın neticesinde, diyabet hastalığında genetik ve çevresel nedenlerin birlikte rol aldığı sonucuna varılmıştır. Temelde Tip 1 Diyabet ve Tip 2 Diyabet olarak iki türü bulunan şeker hastalığında hastalığa neden olan etmenler bu türlere göre farklılık göstermektedir. Tip 1 Diyabet nedenleri arasında yüksek oranda genetik faktörler rol oynamakla birlikte kan şekerinin düzenlenmesinde görev alan insülin hormonunu üretimi yapan pankreas organına zarar veren virüsler ve vücut savunma sisteminin çalışmasındaki aksaklıklar da hastalığa sebep olan etmenler arasındadır. Bunun yanı sıra şeker hastalığının daha yaygın görülen türü olan Tip 2 diyabetin nedenleri arasında şu şekilde belirtilebilir:
Obezite (aşırı kilo)
Ebeveynlerde diyabet öyküsünün bulunması
İleri yaş
Hareketsiz yaşam tarzı
Stres
Gebelik sırasında gestasyonel diyabet oluşumu ve normalden yüksek doğum ağırlıklı bebek dünyaya getirme
DİYABET TEDAVİSİ NASILDIR?
Diyabet tedavi yöntemleri, hastalığın türüne göre farklılık gösterir. Tip 1 diyabette insülin tedavisi ile birlikte tıbbi beslenme tedavisi titizlikle uygulanmalıdır. Hastanın diyeti doktor tarafından önerilen insülin dozu ve planına göre diyetisyen tarafından planlanır. Besinlerin içerdiği karbonhidrat miktarına göre insülin dozunun ayarlanabildiği karbonhidrat sayımı uygulaması ile birlikte Tip 1 diyabetli bireylerin hayatı oldukça kolaylaştırılabilmektedir. Tip 2 diyabetli bireylerde ise tedavi beslenme düzeninin sağlanmasının yanı sıra genellikle hücrelerin insülin hormonuna duyarlılığını artırmaya veya doğrudan insülin hormonu salınımını artırmaya yönelik oral antidiyabetik ilaçların kullanılmasını içerir.
Diyabet hastalığında dikkat edilmesi gerekenler ve önerilen tedavi ilkelerine uyulmadığı durumlarda kan şekerinin yüksek seviyelerde seyretmesi, başta nöropati (sinir harabiyeti), nefropati (böbreklerde hasar oluşumu) ve retinopati (göz retinasında hasar oluşumu) olmak üzere birçok sağlık sorununa yol açar. Bu nedenle eğer siz de diyabet hastalığına sahip bir bireyseniz, düzenli olarak kontrollerinizi yaptırmayı ihmal etmeyiniz.
DİYABETİN ÖNEMİ NEDİR?
Diyabet sık görülen, kontrol altında tutulmazsa erken yaşta ölümlere ve engelliliğe yol açan, yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen önemli bir halk sağlığı sorunudur. Yaşam boyu izlem ve tedavi gerektirir. Diyabet gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde giderek artmaktadır. Günümüzde küresel boyutta diyabet salgınından bahsedilmektedir. Bunun sebebi şişmanlık (obezite) ve hareketsiz yaşamdır. Ülkemizde de diyabet hızla artmaktadır. Son yapılan çalışmalarda 20 yaş ve üzerindeki her 7-8 kişiden biri diyabetlidir. Diyabet sıklığı yaşlanma ile artmaktadır. Altmış yaş üzerindeki bireylerin yaklaşık olarak üçte biri (%35’i) diyabetlidir.Ülkemizdeki diyabet oranı açlık kan şekeri ve OGTT değerlendirmelerine göre 1998 yılında %7.2 olarak saptanmışken 2010 yılında bu oranın yaklaşık iki kat artarak %13.7’ye yükseldiği belirlenmiştir. Ülkemizde 2011 Yılında yapılan Kronik Hastalıklar ve Risk Faktörleri Çalışması’nda AKŞ değerlendirmelerine göre ise % 12 bulunmuştur. Nüfus artışı, yaşam süresinin uzaması, kentleşme, yaşam tarzı değişiklikleri (sağlıksız beslenme, fiziksel aktivite azlığı) gibi etkenler diyabetin hızla artmasında rol almaktadır.
DİYABETİN ÜLKEMİZDEKİ DURUMU NASILDIR?
2011 yılından itibaren T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından toplumda diyabet farkındalığını arttırarak, gelecek nesilleri diyabetten korumayı ve tanı alan hastalara sunulan diyabet bakım kalitesinin yükseltilmesini, komplikasyonların ve diyabete bağlı ölümlerin azaltılmasını amaçlayan “Türkiye Diyabet Programı 2015-2020” uygulanmaktadır.
“Türkiye Diyabet Programı 2015-2020”de diyabet hastalığı ile ilgili genel bilgiler özetlenmiş, diyabetin Dünya’da ve Türkiye’de mevcut durumu ortaya konmuş ve diyabetle etkin mücadele edilebilmesi için ulaşılması gereken 5 amaç belirlenmiştir. Bu amaçlar;
Etkin diyabet yönetimi için politika geliştirmek ve uygulamak,
Diyabetin önlenmesini ve erken tanı konmasını sağlamak,
Diyabet ve komplikasyonlarının etkin tedavisini sağlamak,
Çocukluk çağında diyabet bakım ve tedavisini geliştirmek,
Tip 2 diyabet ve obeziteyi önlemek ve diyabet ve diyabet programını etkin izlemek ve değerlendirmektir.
Amaç 2.a. ‘Sağlıklı ve diyabet riski taşıyan bireylerin diyabetin önlenmesi konusunda eğitilmesi ve farkındalığın arttırılması’başlığı kapsamında;
Tüm sağlık kurumlarında sivil toplum kuruluşları ve sektörle işbirliği halinde diyabetli birey ve yakınlarına sürekli eğitimler düzenlenmektedir.
Bilgilendirme faaliyetleri kapsamında https://beslenmehareket-saglik.gov.tr web sayfalarımız ve sosyal medya aktif olarak kullanılmaktadır.
Obezite, Tip 1 ve Tip 2 Diyabet Klinik Rehberleri ve Diyabetli Birey Kontrol Listeleri hazırlanmış, 81 il sağlık personeline basım ve dağıtımı tamamlanmıştır.
DÜNYA DİYABET GÜNÜ 2019 TEMASI NEDİR?
Dünya Diyabet Günü 2018 ve 2019 yılları teması Diyabet ve Aile’dir.
Uluslararası Diyabet Federasyonu bu iki yıllık temayı diyabet ile ilgili mevcut stratejik planları en iyi şekilde sürdürmek ve diyabet kampanyasına ilişkin planlama, geliştirme, katılım ve tanıtımı kolaylaştırmak için seçmiştir.
Bu yılki kampanyanın aile temasının seçilmesinin amacı;
-Diyabetin aile üzerindeki etkisi konusunda farkındalık yaratmak ve bu hastalıktan etkilenen aileleri desteklemek,
-Diyabetin yönetimi, bakımı, önlenmesi ve eğitiminde ailenin rolünü desteklemektir.
Günümüzde 425 milyondan fazla insan diyabetle yaşamaktadır. Bu bireylerin çoğu; düzenli fiziksel aktivite, sağlıklı ve dengeli beslenme ve sağlıklı yaşam ortamlarının teşvik edilmesi yoluyla hastalığa yakalanma riskinin büyük oranda önlenebilir olduğu Tip 2 diyabetli bireylerdir.
Ailelerin, Tip 2 diyabet için değiştirilebilir risk faktörlerini önlemede kilit rolü vardır ve sağlıklı bir yaşam tarzını yaşamak için eğitim, kaynaklar ve uygun ortamlarla desteklenmelidirler.
Hala diyabetle yaşayan 2 kişiden 1 ‘i tanı almamıştır ve bu bireylerin çoğu Tip 2 diyabetlidir. Diyabetin komplikasyonlarını önlemek ve sağlıklı sonuçlara ulaşmak için erken tanı ve tedavi önemlidir. Tüm aileler diyabet hastalığından potansiyel olarak etkilenmektedir ve bu nedenle her tür diyabet için belirti, semptom ve risk faktörleri hakkında farkındalık erken teşhis etmede hayati öneme sahiptir.
Ayrıca diyabet bireyler ve aile için pahalı olabilmektedir. Birçok ülkede, insülin enjeksiyonu ve günlük izlemenin maliyeti, bir ailenin ortalama gelirinin yarısını tüketmektedir ve temel diyabet ilaçlarına düzenli ve ekonomik erişim yeterli değildir. Bireyler ve aile için artan maliyeti engellemek için uygun fiyatlı diyabet ilaçlarına ve bakımına erişimin iyileştirilmesi acilen gerekmektedir.
Her 4 aile üyesinden 1'inden azı diyabet eğitim programlarına erişebilmektedir. Diyabet bakımında aile desteğinin, diyabetli insanlar için sağlık sonuçlarının iyileştirilmesinde önemli bir etkiye sahip olduğu kanıtlanmıştır. Bu nedenle diyabetli bireyler ve aileleri için yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilecek bu hastalığın duygusal yöndeki olumsuz etkisini azaltmak amacıyla sürekli diyabet tedavisi ve desteğinin erişilebilir olması önemlidir.