Tüm dünya koronavirüs salgını ile mücadele ederken 1970'lerin ortalarında Orta Afrika’da ortaya çıkan Ebola salgınının keşfedilmesine yardımcı olan Mikrobiyolog Profesör Jean-Jacques Muyembe Tamfum'dan kritik bir uyarı geldi.
"GELECEKTEKİ PANDEMİLER KOVİD-19'DAN DAHA KÖTÜ OLACAK"
Afrika'nın tropikal yağmur ormanlarından çıkan yeni ve potansiyel olarak ölümcül virüslerin olduğunu açıklayan Tamfum; "Şu anda yeni patojenlerin ortaya çıkacağı bir dünyadayız ve insanlık için tehdit oluşturan şey budur" dedi. Tamfum, "Gelecekteki pandemilerin Kovid-19'dan daha kötü olacak" ifadelerini kullandı.
Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde bulunan Ingende'de kimliğini açıklamak istemeyen bir hastanın, hemorajik ateşin erken semptomlarını gösterdiği ve hastaya Ebola testi yapıldığı ifade edildi.
"KOVİD-19 KADAR HIZLI YAYILABİLİR"
Profesör Jean-Jacques Muyembe Tamfum, sonuçların negatif gelmesiyle birlikte doktorların, 'beklenmedik' anlamına gelen 'Hastalık X'i ilk yayan kişi olabileceğinden endişe ettikleri belirtildi. Yeni patojenin, Covid-19 kadar hızlı yayılabileceğini ifade eden Tamfum, Ebola'nın yüzde 50 ila 90 ölüm oranına sahip olabileceğini ileri sürdü.
Öte yandan, Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) göre Hastalık X'in varsayımsal olduğu, ancak bilim insanlarının, ortaya çıkması durumunda dünya çapında ciddi hastalıklara yol açabileceğinden endişe duydukları ifade edildi. Profesör Tamfum'un, çok daha fazla zoonotik hastalığın hayvanlardan insanlara sıçrayabileceği konusunda da uyarıda bulundu.
EBOLA VİRÜSÜ NEDİR?
Ebola virüsü, hayatı tehdit eden kanamalara yol açan %50 ile %90 vakanın ölümle sonuçlandığı ateşli bir hastalığa neden olmaktadır. Bu virüs filovirüsler ailesinden bir RNA virüsüdür. İlk salgın olduğu dönemde hastalıktan yaklaşık 260 kişi ölmüştür.
Ebola virüsü nasıl bulaşır?
Ebola virüsünün kökeni hâlâ kesin olarak tespit edilememiştir. Fakat bazı maymun türlerinin ebola için ana konak olabileceği düşünülmektedir. Meyve yarasalarının patojenin doğal rezervuarını oluşturduklarına inanılmaktadır. Bir teori de virüsün, yarasalardan kalan meyve artıklarını yiyen maymun, domuz ve diğer bazı hayvanlara bulaştığını ileri sürmektedir.
Virüs insanlara hayvanların kan ve vücut sıvıları ile temas sonucu bulaşır. Direkt hayvanlardan insanlara bulaşabildiği gibi insandan insana da kan ve vücut sıvıları ile temas sonucu bulaşabilmektedir. İdrar, dışkı, kusmuk, gözyaşı ve anne sütü gibi aklınıza gelebilecek bütün vücut sıvılarında virüs saptanmıştır. Hastalarla yakın temas halinde olduklarından enfeksiyon için önemli bir risk grubu sağlık çalışanlarından oluşmaktadır.
Hastalığın tedavisi olmadığından korunmada bulaşıcılığın önlenmesi esastır. Bu nedenle hasta hayvanlar en kısa zamanda karantinaya alınmalıdır. Ölü hayvanların cesetleri dikkatlice yok edilmelidir. Bu hayvanların etleri, özellikle de çiğ etleri tüketilmemelidir.
Hastalığa neden olan 5 farklı Ebola virüsü grubu tespit edilmiştir. Bu viral gruplardan üçü, insanlarda büyük salgınlara neden olmuştur. Pek çok tropik enfeksiyondan farklı olarak ebola virüs enfeksiyonunun sivrisinek ısırığı yoluyla bulaştığı şimdiye kadar saptanmamıştır.
Ebola hastalığının belirtileri
Virüsün bulaşması ile belirtilerin ortaya çıkmasına kadar geçen süre 2 ile 21 gün arasında değişiklik gösterir. Görülebilen önemli belirtilerden bazıları baş ağrısı, vücutta yaygın ağrılar, yüksek ateş, gözlerde konjunktivit, kanamalar, bulantı ve cilt döküntüleridir. Bunlara ek olarak böbrek ve karaciğer fonksiyon bozuklukları da görülebilmektedir. Kan sayımında beyaz kan hücreleri ve trombosit sayısında azalma vardır. Hastalığın başlamasından birkaç gün sonra bile, özellikle mukoza zarlarından kaynaklanan ciddi iç ve dış kanamalar meydana gelebilir.
Görülebilen tüm bu belirtiler ebola hastalığına özgün olmayıp diğer başka ciddi enfeksiyonlarda da ateş, kanama ve organ hasarı meydana gelir. Bu da doktorların başlangıçta doğru bir teşhis koymasını güçleştirir.
Ebola'nın seyrinde, çeşitli sıklıkla çeşitli organlarda yetmezlikler gelişir. Ek olarak beyin iltihabı oluşabilir ve bu prognozu daha da kötüleştirir. Ciddi vakalar septik şoka benzer ve ölüm oranı yüksektir. Hastalıkta ölüm sebebi genellikle kalp yetmezliğidir.