Suriye Devlet Başkanı Beşar Esed,Suriye devlet televizyonuna dün verdiği röportajda, ülkesinin nihai hedefinin "ABD askerlerinin aniden çekildiği, Kürtlerin kontrolündeki bölgelerde devlet otoritesinin yeniden kurulması" olduğunu, bu sırada "sahada oluşan yeni gerçekliğe saygı duyulacağını" söyledi.
Esed, devlet otoritesinin aşama aşama sağlanacağını da belirterek, "Bu gelişmeyle istediğimiz şeyi tamamen başarmış olmayabiliriz. Ancak yakın gelecekte bu bölgenin tamamen özgürleştirilmesini sağlayacağımızı umuyoruz." dedi.
Suriye ordusunun ülkenin kuzeydoğusuna geri dönüşünü "bu hedef doğrultusunda atılan ilk adım" olarak tanımlayan Esed, bu bölgelerde devlet otoritesi sağlanırken "sahadaki yeni gerçekliğe saygı duyulacağını" vurguladı.
2012'de Suriye ordusu, ülkenin kuzeydoğusundan çekilmiş ve YPG bölgeyi kontrol etmeye başlamıştı. 2019'a kadar ABD desteği alan YPG, Türkiye'nin 9 Ekim'de başlattığı Barış Pınarı Harekatı öncesinde ABD askeri bölgeden çekilince, 13 Ekim'de Şam'la anlaşmaya varmıştı. Anlaşmaya göre sınırda ABD askerinin çekildiği bölgelerin kontrolü YPG'den Suriye ordusuna geçmişti.
"ŞAM'IN HEDEFİNE ULAŞMASINA YARDIMCI OLDU"
Türkiye, ABD ve Rusya ile ayrı ayrı vardığı mutabakatlar sonucunda operasyona son verdi. 22 Ekim'de Soçi'de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in görüşmesiyle varılan uzlaşmaya değinen Esed, "Anlaşmayla YPG'nin sınırdan 30 kilometre güneye çekilmesine karar verilmesinin de Şam'ın hedefine ulaşmasında yardımcı olduğunu" söyledi.
Esed, Kürtlerden ellerindeki, büyük çoğunluğu ABD'den gelen silahları Suriye ordusuna hemen teslim etmelerini istemeyeceğini, Suriye ordusunun öncelikle bu bölgelerde kontrolü sağlayacağını belirtti. Anlaşmaya göre Suriye ve Rusya orduları sınıra gelerek YPG'nin 30 kilometre güneye çekilmesini sağladıktan sonra, Rusya ile Türkiye'nin sınırın 10 kilometre güneyine kadar ortak devriye yapması öngörülüyor.
DEVRİYELER İÇİN "GEÇİCİ" DEDİ
Esed, Türkiye ile Rusya'nın ortak devriyeleri için "geçici" ifadesini kullandı. "Nihai ve stratejik hedeflerle taktik yaklaşımları birbirinden ayırmalıyız" dedi. Soçi'de varılan mutabakatın metninde, ortak devriyeler için bir süre verilmiyor. Ankara, bu süreci "ucu açık" olarak değerlendiriyor.
Türkiye ile ABD'nin 17 Ekim'de vardığı anlaşmaya göre de, operasyon bölgesi olan Rasulayn ile Tel Abyad arasında Türkiye'nin kontrolünde "güvenli bölge" kurulması hedefleniyor. Esed, bu bölge için "Ankara'nın aldığı toprakları da ennihayetinde Suriye ordusu geri alacak" dedi.
ABD Başkanı Donald Trump'ın Suriye'nin doğusundaki petrol kuyularında askerlerini tutmaya devam edeceği açıklamasına da değinen Esed, "Bu, Washington'ın aslında sömürgeci bir güç olduğunun göstergesi" dedi.
"TÜRKİYE'YEDEN BİR DÜŞMANA DÖNÜŞTÜRMEK İSTEMİYORUM"
2011'de başlayan iç savaşın başından bu yana Esead'e muhalif silahlı grupları destekleyen ve Esed yönetimini " gayrimeşru" olarak tanımlayan Ankara için ise Esed, bugüne kadar kullandığı söylemin aksine "Komşu ülke olan Türkiye'den bir düşman yaratmak istemiyorum" dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bireysel olarak "Suriye'ye düşmanlık besleyen politikalarından dolayı düşman olduğunu" söyleyen Esed, "Türkiye'nin bir düşmana dönüşmediğinden emin olmalıyız, burada Rusya ve İran gibi dostlarımıza rol düşüyor" dedi.
Soçi'deki Putin-Erdoğan görüşmesinin ardından varılan 10 maddelik mutabakat metninde, 1998'de Suriye ile Türkiye arasında imzalanan Adana Anlaşması'nın uygulanacağı ve bunun için Rusya'nın "kolaylaştırıcı rol oynayacağı" ifadeleri de yer alıyordu.
Putin'in ilk kez Ocak ayında bu protokolü gündeme getirmesinin amacının Türkiye ile Suriye arasında diyalogun başlatılması olduğu belirtiliyor.
Anlaşma, "PKK'nın Suriye topraklarını kullanarak Türkiye'ye tehdit oluşturmasını engellemek için" Suriye ve Türkiye'nin üst düzey güvenlik yetkilileri arasında doğrudan telefon hattı kurulması, diplomatik temsilciliklerde güvenlik işleri için özel temsilcilerin atanması gibi maddeler de içeriyor.
Ankara, YPG'yi PKK'nın Suriye'deki kolu ve "terör örgütü" olarak kabul ediyor. Şam yönetiminin YPG ile anlaştığı ve Esed'in ifadelerine göre "silahlarını hemen teslim etmelerini istemeyeceği" durumda, anlaşmanın nasıl uygulanacağına dair detaylar ise bilinmiyor.
İDLİB KONUSU
Rusya ile Türkiye arasında varılan mutabakatın açıklandığı 22 Ekim günü İdlib'e giderek Suriye ordusu askerleriyle poz veren Esed, röportajda "İdlib'i geri almak için yapılan büyük savaşların sona erdiğini, burada devletin kontrolünü yeniden sağlamak için başka çözümlere yönelebileceğini" söyledi.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN'LA GÖRÜŞME
Beşşar Esed, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşme konusunda gelen soruya ise, "Eğer bir araya gelmek sonuç verecekse, ulusların çıkarları için her şeyin yapılması gerektiğini söyleyebilirim." şeklinde cevap verdi.