Karantinada bunları sakın yapmayın: Bağışıklığı çökertiyor, kas kaybına neden oluyor

Koronavirüs salgını nedeniyle karantinada olduğumuz bu günlerde stresten ve ya can sıkıntısından zamanın büyük bölümünü mutfakta yemek yemeye ağırlık verdik. Fakat bu yemekler, ihtiyacımız olan enerjiden daha da fazlasını almamıza yol açtı. Buna azalan fiziksel aktivite ve değişen uyku saatleri de eklenince, kilo artışı kaçınılmaz oldu. Peki aldığım kiloları nasıl hızlı verebilirim? 

Beslenme ve Diyet Uzmanı Ayça Güleryüz ancak bilinçsizce yapılan diyetlerin sağlığımızı ciddi boyutlarda tehdit ettiği uyarısında bulunarak, “Özellikle COVID-19 pandemisinde şok diyetler akıldan bile geçirilmemeli. Normalleşme süreci başlamış olsa da, corona virüs pandemisi devam ederken bağışıklık sisteminizi düşürebilecek davranışlardan kaçınmanız şart. Yaşınıza, kilonuza, boyunuza ve fiziksel aktivite durumunuza göre, yeterli ve dengeli bir öğün planlayarak haftada 0.5-1.0 kilo ağırlık kaybını destekleyecek şekilde gerçekçi hedefler koymalısınız” diyor. Peki şok diyetler hangi sağlık problemlerine neden olabiliyor? Beslenme ve Diyet Uzmanı Ayça Güleryüz şok diyetlerin yol açtığı 12 sağlık sorununu anlattı, önemli uyarılarda bulundu.

Kilo kaybı son derece hızlıysa kalbin kasları atrofi (kalp kaslarının yavaş yavaş yıpranması ve azalması ) yapabiliyor. Ayrıca aşırı düşük kalorili diyetler hem sıvı hem de sodyum ve potasyum gibi mineral kayıplarına sebep olduğu için ventriküler aritmiler, bir başka deyişle ritim bozukluğuna da yol açabiliyor.

Düşük kalorili diyetler nedeniyle azalan kaslar sonucunda vücudun metabolik hızı (istirahatte yaktığınız kalori sayısı) otomatik olarak düşüyor. “Bu, yürürken hatta egzersiz yaparken daha az kalori yaktığınız anlamına gelir” uyarısında bulunan Beslenme ve Diyet Uzmanı Ayça Güleryüz ,“ Zamanla metabolizmanız nihayetinde kilo vermeyi bırakacak kadar yavaşlıyor. Üstelik çok düşük kalorili diyeti bıraktığınızda, çok hızlı olarak verdiğiniz kiloları, hatta daha fazlasını geriye alıyorsunuz” diyor.

Düşük kalorili veya tek tip gıdaların olduğu diyetlerde, beslenmenizden yağları veya karbonhidratları çıkardığınızda; vücudunuzun ihtiyacı olan besin öğelerini, vitamin veya mineralleri yeterli miktarda alamıyorsunuz. Özellikle yağ alımını çok kıstığınızda vücudunuz A, D, E ve K gibi yağda çözünen vitaminleri ememiyor. Bu vitaminler güçlü antioksidanlar olarak işlev görüyor ve enfeksiyonu önlemek için serbest radikallerle savaşıyorlar. Dolayısıyla eksikliklerinde, bağışıklık sisteminizin zayıflaması sonucu hastalıklara yakalanma riskiniz daha da artıyor.

Düşük kalorili diyetlerde, özellikle yeterli karbonhidrat tüketimi olmadığında, beynin stres hormonu seviyeleri artıyor ve vücut strese karşı daha duyarlı hale geliyor. Bunun sonucunda depresyon riski yükseliyor. “Aynı zamanda sizi kısıtlı bir diyet sonrası aşırı yeme davranışlarına yatkın hale getiriyor” diyen Beslenme ve Diyet Uzmanı Ayça Güleryüz açıklamalarına şöyle devam ediyor: “ Ayrıca Nörobilim Dergisi'nde yayınlanan araştırmalara göre; düşük karbonhidratlı diyetler hipoglisemiye sebep olarak, beynin çalışması için yeterli enerjinin sağlanamamasına ve beraberinde unutkanlık, dikkat dağınıklığı ile konsantrasyon bozukluğuna yol açabiliyor”

Yeterli ve dengeli beslenmediğinizde günlük almanız gereken posa miktarını tamamlayamazsınız. Diyetinizde yetersiz posa tüketimi de bağırsak hareketlerinizi yavaşlatarak kabızlık problemlerine sebep olabiliyor. Ayrıca bağırsak florası için gerekli olan probiyotik veya prebiyotik gıda tüketimi şok diyetlerle sağlanamadığı için bağırsak florası bozulabiliyor ve bunun sonucunda kimi zaman ishal, kimi zaman kabızlık gibi düzensiz bağırsak hareketleri görülebiliyor.

Şok diyet programlarıyla düzensiz olarak zayıfladığınızda kalıcı beslenme alışkanlıkları kazanamadığınız için verdiğiniz kiloyu fazlasıyla geri alırsınız.Bu durum özellikle pankreasın normal çalışma düzenini bozup, insülin hormonunun salınımında veya hücrelerde insülin hormonuna karşı duyarlılıkta azalmalara sebep olabiliyor. Bu tabloya da ‘insülin direnci’ deniyor. Metabolizmanızda insülin direnci geliştiğinde ise kilo vermeniz daha da zorlaşıyor.

Hızlı ve sağlıksız kilo kaybı safra taşının oluşma riskini de önemli ölçüde artırabiliyor. Yapılan çalışmalara göre; kalorisi çok düşük olan (800kcal veya daha az) diyetleri uygulayan kişilerin yüzde 25'inde safra taşı gelişiyor. Ayrıca düşük kalorili diyetlerin bırakılması sonucunda tekrar kilo alma döngüsü de safra taşı oluşumu riskini yükseltebiliyor.

Vücudumuzun kullandığı ilk enerji kaynağı olan karbonhidratlar şok diyetlerde genellikle sıfıra yakın tüketildiği için enerji üretiminde kullanılması amacıyla vücutta keton cisimcikleri oluşuyor. Bu moleküller beyin bariyerinden geçerken baş ağrısına yol açabiliyor.

Vücudun ihtiyacı olan enerji döngüsünde kullanılan vitamin ve minerallerin ( B vitaminleri, demir gibi ) eksiklikleri sonucu halsizlik ve yorgunluk gibi sorunlar da gelişebiliyor.

Düşük kalorili şok diyetler yeterli besin öğelerini içermedikleri için vücutta oluşan vitamin ve mineral eksiklikleri saçlarınıza da yansıyor. Şok diyetler saçlarınızın cansız görünmesine ve dökülmeye sebep olabiliyor.

Beslenme ve Diyet Uzmanı Ayça Güleryüz vücudun gereksinimi olan vitamin ve mineral eksikliğinin cilt üzerinde de sorunlar oluşturabildiğini belirterek sözlerine şöyle devam ediyor: “Bu maddelerin eksikliği ve vücudun susuz kalması nedeniyle ciltte kuruma ile akne gibi problemler oluşabiliyor. Bunların yanı sıra hızlı kilo kaybı sonucu ciltte sarkmalar ve aynı hızla alınan kilolar sürecinde ciltteki kolajen dokusunun aşırı gerilmesi sonucu çatlaklar gelişebiliyor. Cildin soluklaşması ve tırnakların kırılması da, şok diyetlerin yol açtığı diğer zararlar olarak karşımıza çıkabiliyor”