Piyasalar bugün saat 10:00'da açıklanacak eylül ayı enflasyon verisini bekliyor. Kritik verilerin açıklanmasından önce dolar yeni güne 6 lira seviyesinde başladı. Euro/TL ise 6.95 civarında seyrediyor.Peki enflasyon rakamları açıklandı mı? Ne zaman açıklanacak? Eylül ayı enflasyon rakamları ne oldu? TÜİK'in verilerine göre TÜFE ve ÜFE ne oldu? Yıllık TÜFE ne oldu? Aylık ÜFE kaç oldu? Eylül ayı enflasyon rakamları belli oldu mu? İşte eylül ayı enflasyon rakamları..
EYLÜL AYI ENFLASYON RAKAMLARI NE OLDU? EYLÜL AYI ENFLASYON RAKAMLARI
Eylül ayı enflasyon rakamları bugün açıklandı. TÜFE aylık yüzde 6,3. yıllık yüzde 24,5 oldu.ÜFE aylık yüzde 10,8. yıllık ise 46,1 olarak açıklandı.Domates eylül ayında zam şampiyonu oldu.
TÜKETİCİ FİYAT ENDEKSİ (TÜFE) AYLIK YÜZDE 6,30 ARTTI
TÜFE’de (2003=100) 2018 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 6,30, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 19,37, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 24,52 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 13,75 artış gerçekleşti.
AYLIK EN YÜKSEK ARTIŞ YÜZDE 11,41 İLE EV EŞYASI GRUBUNDA OLDU
Ana harcama grupları itibariyle 2018 yılı Eylül ayında endekste yer alan gruplardan, ulaştırmada yüzde 9,15, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 7,42, eğlence ve kültürde yüzde 6,62 ve gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 6,40 artış gerçekleşti.
AYLIK EN AZ ARTIŞ GÖSTEREN GRUP YÜZDE 0,07 İLE ALKOLLÜ İÇECEKLER VE TÜTÜN OLDU
Ana harcama grupları itibariyle 2018 yılı Eylül ayında endekste düşüş gösteren grup olmadı. Ana harcama gruplardan alkollü içecekler ve tütün yüzde 0,07 ile en az artış gösteren grup oldu.
YILLIK EN FAZLA ARTIŞ YÜZDE 37,28 İLE EV EŞYASI GRUBUNDA GERÇEKLEŞTİ
TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre ulaştırma yüzde 36,61, çeşitli mal ve hizmetler yüzde 30,61, gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 27,70 ve konut yüzde 21,84 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama gruplarıdır.
AYLIK EN YÜKSEK ARTIŞ YÜZDE 8,12 İLE TRC1 (GAZİANTEP, ADIYAMAN, KİLİS)’DE OLDU
İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) 2. Düzey’de bulunan 26 bölge içinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre en yüksek artış yüzde 22,88 ile TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) bölgesinde, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış yüzde 28,30 ile TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) bölgesinde ve on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış yüzde 15,32 ile TR63 (Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye) bölgesinde gerçekleşti.
Eylül 2018’de endekste kapsanan 407 maddeden; 50 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 339 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 18 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.
EYLÜL AYI ENFLASYON BEKLENTİLERİ NE YÖNDEYDİ?
Reuters anketine göre TÜFE'de eylül ayı gıda fiyatlarında, son enerji zamları ve TL'deki değer kaybının etkisiyle yüzde 3.6 artış beklenirken, yıl sonu için tahminler de yüzde 21.8'e yükseldi.
Aylık artışın yüzde 3.6 seviyesinde gerçekleşmesi halinde yıllık enflasyonun eylülde yüzde 21.3 civarına yükseleceği hesaplanıyor ağustosta yıllık enflasyon yüzde 17.9 seviyesindeydi.
Dolar pazartesi günü eylül ayı ihracat rakamının yüzde 22.25 artışla 14,5 milyar dolara yükselmesi ve cari açıktaki düşüş beklentisiyle 5.90 seviyesine dek inmişti.Kur dün de güne 5.95 seviyesinden başlamış, gün içerisinde 6 TL'nin üzerine çıkmıştı.Dolar/TL şu dakikalarda 6 lira seviyesinden işlem görüyor. Euro/TL ise 6.95 civarında seyrediyor.
ENFLASYON NEDİR? ENFLASYON NE DEMEK?
Enflasyon, mal ve hizmetlere ilişkin genel fiyat düzeyinin yükseldiği ve dolayısıyla paranın satın alma gücünün düşme hızıdır. Merkez bankaları ekonominin sorunsuz çalışmasını sağlamak için enflasyonu sınırlandırmaya ve deflasyondan kaçınmaya çalışmaktadır.
Enflasyonun sonucu olarak, bir para biriminin satın alma gücü düşer. Örneğin, enflasyon oranı yüzde 2 ise, o zaman bir yıl içinde 1 dolara mal olan bir paket sakız gelecek yıl için 1.02 dolara mal olacaktır. Mal ve hizmet satın almak için daha fazla paraya ihtiyaç duyulduğundan, bu paranın örtülü değeri düşer.
Ulusal rezerv, gıda ve enerji fiyatları gibi değişken sektörleri dışlayan çekirdek enflasyon verilerini kullanır. Dış faktörler, bu tür mallar üzerindeki fiyatları etkileyebilir ve bu da genel enflasyon oranını yansıtmayabilir. Bu sektörleri enflasyon verilerinden çıkarmak, enflasyonun durumu hakkında daha doğru bir tablo çizer.
ENFLASYON NEDEN YÜKSELİR?
Enflasyon, ülke ekonomisinde istenmeyen bir ekonomik olaydır. Çünkü paranın değeri düşer, elde bulunan paranın alım gücü azalır, kıt olan kaynakları tüketiciye paylaştırmak önemli bir sorun haline gelir. Bu nedenle enflasyon genellikle nüfus oranı fazla ve kaynakları kıt olan ülkelerde gözlemlenir. Ülkeler enflasyonla mücadele etmek için pek çok yönteme başvurur. Fakat bu yöntemlerin işleyebilmesi için enflasyon artışının neden kaynaklandığına bakılmalıdır. Enflasyonun nedeni, ülkelerin refah düzeyine ve ekonomisine göre pek çok farklılıklar gösterebilir. Ancak genellikle enflasyonun nedenleri olarak aşağıdakiler gösterilebilir;
- Tüketici gelirlerindeki artışın genel talebi artırması, enflasyonun yükselmesinin en temel sebeplerinden biridir. Gelirinde artış olan birey, daha fazla mal ve hizmet almak ister. Bunun neticesinde mal ve hizmetlerin kıtlığından dolayı talep enflasyonu oluşabilir.
- Ülkedeki toplam harcamaların toplam geliri aşması, bir diğer enflasyon artış sebebidir. Toplam harcamalar toplam geliri aştıkça bütçe açığı ortaya çıkar. Bu da ekonomide enflasyon oluşmasına sebep olur.
- Üretim girdilerinin fiyatındaki artışın fazla olması, üretim maliyetlerini artıran bir durumdur. Üretim maliyeti arttıkça üretilen mal ve hizmetin de fiyatı artar. Bu fiyat artışı toplam talebin azalmasına neden olur. Piyasada durgunluk oluşur ve bu durgunluk beraberinde maliyet enflasyonunu getirir. Yüksek faiz oranları, devalüasyon gibi durumlar da üretimde maliyetleri artıran faktörlerdendir.
- Üretim miktarının bazı sebeplerle azalması, toplam talebin karşısında arzın düşmesi demektir. Bu durumda üreticiler, talebi karşılayamadığı için enflasyon oluşur. Üretilen malın değeri artar ve aynı parayla önceden daha fazla alınabilen mal veya hizmet, bu durumda daha az alınır. Bu da enflasyonun varlığını gösterir.
- Piyasada dolaşan para arzının artması, dış ticaret açığının oluşmasıyla meydana gelir. Bir ülkede ihracat ithalattan az olursa dış ticaret açığı oluşur. Bu açık durumunda para ihtiyacı oluşur. Merkez bankası da piyasaya karşılıksız para arz ederek bu açığı kapatır. Fakat bu durumda, paranın değeri düşer ve aynı parayla daha az mal ve hizmet alımı yapılır. Böylelikle ekonomide enflasyon oluşur.
- İthalatı yapılan malların fiyatında meydana gelen artışlar, enflasyonu oluşturan bir diğer etkendir. İthalata çok fazla para yatırılması, dış ticaret açığı doğuracağı için enflasyon oluşturur. Enflasyonun oluşması durumu ise merkez bankasının dış ticaret açığını kapatmak için para arz etmesiyle olur.
- Tasarrufların, yatırımlardan az olması ve dolaşan para miktarının azalması, kamu harcamalarının kamu gelirlerinin üstünde seyretmesi de enflasyonu oluşturan nedenlerdendir.