Eyyam-ı Bahur özellikle yaz aylarının gelmesiyle internette en çok araştırılan konulardan birisi oldu. Peki Eyyam-ı Bahur ne zaman 2019? Eyyam-ı Bahur nedir? Ne demek? Leke yapar mı? Tüm merak edilenler haberin detayında...
EYYAM-I BAHUR NEDİR?
Eyyam-ı Bahur, yaz mevsiminin en sıcak ve boğucu günlerine verilen Arapça kökenli Türkçe sözcüktür. Kuzey yarımkürede, temmuz ve eylül tarihleri arasında yaşandığı kabul edilmektedir. Güney yarımkürede ise bu tarih ocak ve mart arasına düşer. Kesin tarih, içinde bulunulan bölgeye, boylama ve iklim koşullarına göre büyük değişiklikler gösterebilir.
Eyyam-ı bahurun yerini günümüzde "çöl sıcakları", "cehennem sıcakları" ve "Afrika sıcakları" gibi terimler aldı.
Ülkemizde ağustos ayının ilk haftalarında karşılaşıldığı söylenen Eyyam-ı Bahur'un 1-8 Ağustos tarihleri arasında gerçekleştiği düşünülmektedir.
EYYAM-I BAHUR'UN TARİHİ NASILDIR?
Eski bir inanışa göre, bu sıcak günlerin Büyük Köpek Takımyıldızı'nda bulunan Sirius çift yıldızıyla bir bağlantısı vardı. Antik Yunan ve Antik Roma kültürlerinde de yaygın olan bu inanış nedeniyle bu günler Latince diēs caniculārēs olarak anılmaktaydı. Çağdaş Avrupa dillerinde bu terimden türeyen adlar hâlen kullanılmaktadır. (İngilizce: Dogdays, Almanca: Hundstage gibi...) Türkçe'de kullanılan eyyam-ı bahur terimi kullanılırlığını büyük ölçüde yitirmiş olup, bunun yerine cehennem sıcakları, Afrika sıcakları gibi terimler kullanılmaktadır.
Romalılar, eyyam-ı bahur günlerini diēs caniculārēs olarak adlandırır ve Sirius yıldızıyla sıcak havaları ilişkilendirirlerdi. Sirius'un içinde bulunduğu Büyük Köpek Takımyıldızı'ndan dolayı da Sirius'a da Köpek Yıldızı diyorlardı. Sirius'un görüldüğü tarihlerde kahverengi köpekler kurban ederek Sirius'u hoşnut etmeye çalışırlardı. Antik Roma kültüründe eyyamıbahur günleri 24 Temmuz-24 Ağustos günleri olarak kabul edilirdi. Bu tarihler Alman, Fransız ve İtayan kültürlerinde geçerlidir. Türk kültüründe bu tarih temmuz sonuyla ağustos ortaları arasında günler olarak kabul edilmektedir.
Eyyam-ı bahur günleri kalp ve göğüs hastalıkları olanlar için riskli dönemlerdir. Kişilerde aşırı stres ve asabiyet görülebilir. Orman yangınları başlayabilir. Enerji hattı kablolarının esnemesi, yol malzemelerinin erimesi ya da demiryollarında rayların genleşmesi gibi nedenlerle can ve mal kaybına neden olan kazalar yaşanabilir. 2000'li yıllarda, Avrupa'daki sıcak hava dalgalarına bağlı sağlık sorunlarından her yıl on binlerce kişi yaşamını yitirmiştir.
EYYAM I BAHUR'A KARŞI KİMLER DİKKATLİ OLMALI?
Eyyam-ı bahur günleri kalp ve göğüs hastalıkları olanlar için riskli dönemlerdir. Kişilerde aşırı stres ve asabiyet görülebilir. Orman yangınları başlayabilir. Enerji hattı kablolarının esnemesi, yol malzemelerinin erimesi ya da demiryollarında rayların genleşmesi gibi nedenlerle can ve mal kaybına neden olan kazalar yaşanabilir. 2000'li yıllarda, Avrupa'daki sıcak hava dalgalarına bağlı sağlık sorunlarından her yıl on binlerce kişi yaşamını yitirmiştir.
EYYAMI BAHUR BAŞLADI MI?
Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde, 31 Temmuz ile 7 Ağustos günleri arasında yaşanan aşırı sıcak için ifade edilen 'Eyyam-ı bahur' etkisini göstermeye başladı. 'Eyyam-ı bahur' sıcaklarının başladığı Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki termometreler 40 dereceyi aştı.
'Eyyam-ı bahur' sıcaklarının başladığı Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki termometreler 40 dereceyi aştı. Diyarbakır'da özellikle öğle saatlerinde cadde ve sokaklardaki insan sayısı gözle görülür düzeyde azaldı. Kentte yaşayanlar, sıcaktan korunmak için serin ve gölge olan tarihi Ongözlü Köprü’sü çevresi ile parklara akın etti.
Diyarbakır'da özellikle öğle saatlerinde cadde ve sokaklardaki insan sayısı gözle görülür düzeyde azaldı. Kentte yaşayanlar, sıcaktan korunmak için serin ve gölge olan tarihi Ongözlü Köprü’sü çevresi ile parklara akın etti.
HAVA SICAKLIKALRINDAN NASIL KORUNULUR?
Uzmanlar, özellikle yaşlı, hamile ve çocukların güneş ışınlarının dik olduğu saatlerde dışarıya çıkmamaları yönünde uyardı. Dr. Rodi Sarı Polat, sıcak havalarda özellikle beyin, damar, tansiyon ve kalp hastalıklarının artığını belirtti.
Polat, özellikle çocuk, yaşlı ve hamilelerin güneş ışınlarının dik geldiği öğle saatlerinde dışarı çıkmamaları gerektiğini kaydetti. Bol sıvı tüketimi ve şapka takılması önerisinde bulunan Polat, "Özellikle tansiyon hastaları risk grubu olduğu için tansiyon hastalarının saat 10.00 ile 16.00 aralarında dışarı çıkmamalarını öneriyoruz. Dışarı çıktıklarında mutlaka koruyucu şapka kullanmaları gerekiyor. Tansiyon hastaları ilaçlarını düzenli bir şekilde kullanmalarını öneriyoruz. İnsanların sıvı alımına dikkat etmeleri gerekiyor. Günde en az 2 litre sıvı tüketmeleri gerekiyor. Çünkü aynı zamanda ani tansiyon yükseklikleri dışında tansiyonda düşüşler de yaşanabiliyor" dedi.
Polat, sıcak havalarda beslenmeye de dikkat edilmesi gerektiğini ifade ederek, "Sıcak havalarda çok aşırı yağlı ve tuzlu yemeklerin tüketilmemesi gerekiyor. Özellikle yaşlı hastalar, tansiyon yüksekliği olanlar, daha önce felç geçirmiş hastalar, kalp krizi geçirmiş olan hastalar daha risk altında onların korunmasını öneriyoruz. Yeni doğan ve çocuklarda sıvı kaybı fazla olabileceği için bebeklerde emzirme sıklığı artırılabilir ve güneşe direkt temas etmemeleri gerekiyor. Güneş koruyucu kremde kullanılabilir" diye konuştu.
Vatandaşlar ise sıcaklardan korunmak için gündüz saatlerinde park ve gölge alanları tercih ettiklerini ifade etti.