Farklı bankalar arasında para transferi yapılması işlemi olarak adlandırılan EFT (Elektronik Fon Transferi) günümüzde hafta içi ve mesai saatleri içerisinde yapılmaktaydı. Vatandaşlara zorluk yaratan bu sistem için yeni bir adım atıldı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'ndan (TCMB) yapılan açıklamaya göre EFT işlemleri günün her saatinde gerçekleştirilebilecek. Detaylar haberimizde...
EFT FAST SİSTEMİ NEDİR? NASIL YAPILIR?
Merkez Bankasının açıklamasına göre EFT işlemleri FAST (Fonların Anlık ve Sürekli Transferi) ,8 Ocak Cuma gününden itibaren vatandaşların kullanımına açıldı. Bu sistemle birlikte vatandaşlar farklı bankalardaki hesapları arasındaki para transferlerini 7 gün 24 saat boyunca gerçekleştirebilecek.
FAST Sistemi ile birlikte, ödemelerin telefon numarası, kimlik numarası veya e-posta adresi gibi bilgiler kullanılarak daha kolay bir şekilde başlatılmasını sağlayan Kolay Adresleme Sistemi de kullanıma sunuldu.
FAST SİSTEMİNİN EFT'DEN FARKLARI NELERDİR?
EFT Sistemi ile bankalardaki hesaplar arasında para transferleri saniyeler içerisinde gerçekleşse de bankaların parayı alıcının hesabında kullanılır bir duruma getirmesi için bir süre taahhüdü bulunmuyor. Bu nedenle ödemelerin hesaplara yansıması daha uzun zaman sürebiliyor. Ayrıca EFT Sistemi sadece mesai saatleri içerisinde çalışıyor.
EFT işlemi sonrasında alıcı ve gönderene bildirim yapılması zorunluluğu da bulunmuyor. FAST sisteminde ise bildirim zorunluluğu bulunuyor.
EFT 7 GÜN 24 SAAT YAPILABİLİR Mİ?
EFT işlemleri bugünün şartlarına göre 7 gün 24 saat yapılamamaktadır ama FAST sistemi hayatıma geçtiği andan itibaren vatandaşlar istedikleri saat farklı bankalar arasında para transferi işlemi gerçekleştirebilecek.
EFT MESAİ SAATLERİ DIŞINDA GEÇER Mİ?
EFT işlemleri mesai saatleri dışında geçmemektedir. FAST sisteminin yaygınlaşmasıyla birlikte mesai saatlerinin dışında da işlem yapılabilecek.
EFT SAATLERİ KALKIYOR MU, KALKTI MI?
EFT saatleri henüz kaldırılmış değil, bankaların kendilerine özgü EFT saatleri bulunmaktadır. Bu saatler dışında yapılan işlemler hafta içi mesai saatleri içerisinde yapılmaktadır.
FAST sisteminin hayata geçirilmesinin ardından 7 gün 24 saat boyunca vatandaşlar farklı bankalar arasında para transferi yapabilecekler.
EFT FAST SİSTEMİ NE İŞE YARAR?
FAST sistemi sayesinde perakende ödemeleri hesaptan hesaba saniyeler içerisinde tamamlanacak ve 7/24 çalışacak sistem vatandaşların hayatında önemli yenilikleri beraberinde getirecek.
Sistemin hayata geçmesiyle kişiler ve işletmeler farklı bankalardaki hesaplar arasında günün her anında 7/24 para aktarabilecek. Aktarılan fon, ödeme işleminin başlatılmasından itibaren saniyeler içerisinde alıcının hesabında kullanılır duruma gelecek ve işlemin tarafları bankaları tarafından işlem sonucu hakkında bilgilendirilecek.
FAST Sistemi ile birlikte, ödemelerin IBAN yerine telefon numarası, kimlik numarası veya e-posta adresi gibi bilgiler kullanılarak başlatılmasını sağlayan Kolay Adresleme Sistemi (KOLAS) de vatandaşların kullanımına sunulacak.
KOLAS ile FAST katılımcılarının müşterileri, mobil telefon numaraları, e-posta adresleri veya TCKN bilgileri ile ödeme almak istedikleri hesaplarını (IBAN) eşleştirebilecek. Bu sayede gönderici, alıcının bankası, hesap numarası ve ismini giriş yapmaya gerek olmadan ödemesini hızlı ve kolay bir şekilde başlatabilecek. Ayrıca kişiler arasında ve ticari işletmelere karekod ile ödeme yapılması da mümkün olacak.
Kişiler ve işletmeler arasında 7/24, kolay ve hızlı ödeme yapılmasını sağlayacak FAST Sistemi daha az nakit kullanan bir topluma geçişte ve ekonominin dijitalleşmesinde önemli bir işlev görecek.
Merkez Bankası tarafından FAST Sistemine ilişkin yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
"FAST Sistemi ile birlikte, elektronik ödemelerin sisteme kayıtlı Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası (TCKN), telefon numarası ve e-posta adresi ile kolay ve pratik bir şekilde başlatılmasını sağlayan Kolay Adresleme Sistemi de kullanıma sunulmuştur.
FAST Sistemi, yaygın kullanımının yakından izlenmesi amacıyla, ilk aşamada 50 TL limitli olarak başlatılmıştır. Bu limit, kullanımın yaygınlığına göre kademeli şekilde artırılarak 1000 TL’ye kadar yükseltilecektir.
FAST Sistemi, işlem limitlerinin daha yüksek seviyelere çıkarılması ve karekodlu ödemeler ile ödeme isteme gibi katma değerli yeni özelliklerin de yakın vadede eklenmesiyle, dijital ekonominin bir üst seviyeye taşınmasına önemli katkılar sağlayacaktır.
Kamuoyunun bilgisine sunulur."
FAST'IN EFT'DEN FARKLARI NELERDİR?
EFT Sistemi ile bankalardaki hesaplar arasında para transferleri saniyeler içerisinde gerçekleşse de bankaların parayı alıcının hesabında kullanılır bir duruma getirmesi için bir süre taahhüdü bulunmuyor. Bu nedenle ödemelerin hesaplara yansıması daha uzun zaman sürebiliyor. Ayrıca EFT Sistemi sadece mesai saatleri içerisinde çalışıyor.
EFT işlemi sonrasında alıcı ve gönderene bildirim yapılması zorunluluğu da bulunmuyor. FAST sisteminde ise bildirim zorunluluğu bulunuyor.
DÜNYA ÖRNEKLERİ
Son dönemde anlık ödeme sistemi olarak sınıflandırılan FAST benzeri sistemlerin yaygınlaşmaya başladığını görülüyor. Anlık ödeme sistemleri özellikle, İngiltere, Çin ve Hindistan gibi ülkelerde uzun süredir yaygın olarak kullanılıyor.
2018 yılından itibaren Avustralya, Rusya, Sırbistan, Macaristan, Malezya gibi ülkeler ile Avrupa Birliği’nde yeni sistemler devreye alındı. Amerikan Merkez Bankası da böyle bir sistem konusunda inceleme çalışmalarına başladı.
FAST Sistemi ilk aşamada sistemde yer almak isteyen Türkiye'deki bankaların katılımı ile devreye alınacak. Halihazırda 21 banka ile entegrasyon sağlandı.
İlerleyen dönemlerde sistemde işlem gören banka sayısının artması beklenmekle birlikte sistemde belirlenecek kriterleri sağlayacak banka-dışı kuruluşların da sisteme katılım sağlaması mümkün olacak.
FAST SİSTEMİ KAREKOD'U DESTEKLEYECEK
FAST Sistemi ödemelerde ulusal karekod standardı olan TR Karekod’u destekleyecek. Böylece FAST ödemelerine ilişkin bilgiler bir standart içerisinde çok hızlı, kolay ve hatasız bir şekilde paylaşılacak olup, bu sayede ödeme işlemleri hızlandırılacak.
Müşteriler, alışveriş işlemlerinde mal ve hizmet alımında tacirin göstereceği karekodu tarayarak hızlı ve kolay bir şekilde ödeme yapabilecek.
Karekod ile hızlı bir temassız ödeme hizmeti sağlayacak olan FAST, nakit ve kartlı ödemelerin alternatifi olarak kullanıcıların hayatında yer alacak.
FAST SİSTEMİ İLE CEP TELEFONUNA DA PARA GÖNDERİLEBİLECEK
FAST Sistemi ile cep telefonuna para gönderilebilecek. Öncelikle FAST ile birlikte hesap numaralarıyla telefon numaraları, TCKN veya e-posta adreslerinin eşleştirilebileceği bir sistem de geliştirildi. Müşteriler, banka mobil/internet uygulamaları aracılığıyla para göndermek istedikleri işletme ve şahısların hesap numarası (IBAN) ve isim bilgileri yerine sisteme kayıtlı telefon numarası, TCKN veya e-posta adresine ödeme gönderebilecek.
Söz konusu iş akışını destekleyecek Kolay Adresleme Sistemi olarak adlandırılan bu altyapı da hazırlandı. Vatandaşlar hesap numaralarıyla telefon numaraları, TCKN veya e-posta adreslerinin eşleştirmelerini bankaları aracılığıyla kısa bir süre içerisinde yapmaya başlayacak. Ancak kolay adreslerle ödeme gerçekleştirilmesi uygulaması FAST Sisteminin devreye girmesi sonrasında başlayacak.
FAST SİSTEMİNDE PARA LİMİTİ NE KADAR?
FAST Sistemi ile vatandaşlar ilk aşamada 50 TL limitli para transferi yapacak. Bu limit, kullanımın yaygınlığına göre kademeli şekilde artırılarak 1000 TL’ye kadar yükseltilecek.
Ek olarak bankalar, müşterilerine risk profilleri çerçevesince daha düşük tutar ve günlük toplam aktarım limiti belirleyebilecekler. Düşük tutar limiti ile başlamanın en temel sebepleri; bankaların mesai saatleri dışındaki likidite yönetimlerine yardımcı olmak ve müşterileri hedef alabilen dolandırıcılık eğilimlerini izleyebilmek. Zaman içerisinde 1.000 TL’lik işlem üst limitinin artırılması da değerlendirilecek.
FAST SİSTEMİ NASIL KULLANILIR?
Vatandaşların ve işletmelerin FAST Sistemi katılımcısı herhangi bir bankada hesabının bulunması yeterli olacak. Ayrıca, telefon numarasına para alabilmek için bankası aracılığıyla Kolay Adresleme Sistemine telefon numarasını kayıt ettirerek banka hesabı ile eşleştirmesi gerekli olacak.
Diğer taraftan, işletmeler iş yerlerinde Karekod kullanarak anlık ödeme kabul edebilecek.
FAST ile birlikte bireysel ve ticari ödemeler yapılabilecek. Özellikle devreye alınacak olan KOLAS ile bireysel ödemelerin, TR Karekod ve Ödeme İsteme (Request to Pay, R2P) ile de alışveriş ödemelerinin yaygınlaşması hedefleniyor.
Uzun vadede ise EFT sistemindeki tüm perakende ödemelerin FAST'a kayması değerlendirilecek.
FAST ÜCRETİ NE KADAR?
FAST Sisteminin kullanımının yaygınlaşması stratejisi doğrultusunda TCMB tarafından bankalardan mesaj ücreti alınmayacak. Bankaların müşterilerinden tahsil edecekleri ücretlere ilişkin değerlendirmeler TCMB tarafından sürdürülüyor. FAST Sisteminde katılımcılar arası uçtan uca bir para transferi işleminin ortalama 2-3 saniyede tamamlanması hedeflenirken en fazla 25 saniye içerisinde tamamlanmayan işlemler iptal edilecek. Merkez Bankası da yaptığı son açıklamada sistemi kullanırken vatandaşlardan ücret alınacağına dair bir bilgi vermedi. Sistemin vatandaşlar tarafından ücretsiz olarak kullanılması bekleniyor.
KOLAY ADRESLEME SİSTEMİ NEDİR?
Kolay Adresleme Sistemi (KOLAS) ile FAST katılımcılarının müşterileri, mobil telefon numaraları, e-posta adresleri veya TCKN bilgileri ile ödeme almak istedikleri hesaplarını (IBAN) eşleştirebilecek. Bu sayede gönderici, alıcının bankası, hesap numarası ve ismini giriş yapmaya gerek olmadan ödemesini hızlı ve kolay bir şekilde başlatabilecek. Ayrıca kişiler arasında ve ticari işletmelere karekod ile ödeme yapılması da mümkün olacak.
EFT NEDİR?
Açılımı Elektronik Fon Transferi (EFT), yurt içindeki farklı bankalar arasında gerçekleştirilen TL para transferlerine verilen isimdir. Bir bankanın kendi şubeleri ve hesapları arasında gerçekleştirilen para transferleri işlemlerine ise havale denilmektedir. Her bankanın kendi içinde belirlediği EFT saatleri vardırd ve bu saatler dışında işlem yapılır.
EFT ÜCRETİ NE KADAR?
EFT ücreti işlem tutarının bin TL'nin altında olması halinde mobil bankacılık uygulamaları ve internet bankacılığı aracılığıyla yapılan işlemler ile düzenli ödemelerde 1 TL, ATM'den yapılan işlemlerde 2 TL, şube ve diğer kanallar ile yapılan işlemlerde ise 5 TL olarak belirlendi.
İşlem tutarı bin TL ile 50 bin TL arasında olan işlemlerde ise bu sınırlar sırasıyla 2 TL, 5 TL ve 10 TL olarak belirlenmişti. FAST sistemi ile birlikte yeni EFT ücretleri bankalar tarafından yeniden belirlenecek.