Dünya'da her ülkenin kendine ait bir dili var ve o ülkedeki kadın erkek herkes aynı dil ile iletişim kuruyor. Normalinin böyle olduğumuz bu durum, Nijerya'nın güneyinde bulunan Ubang adlı köyde böyle değil. Ubang'da erkekler farklı, kadınlar farklı lisanda konuşuyorlar. Kulağa çok ilginç gelen bu durum, onlara göre tanrının onlara özel bahşettiği bir fark. İşte Ubanglılar hakkında şaşıracağınız bilgiler...
Oliver Ibang, köyün şefliğini yapıyor. Ona dilleri hakkında soru sorulduğunda yanına çağırdığı kız çocuğuna, elinde yediği "yam"a ne isim verildiğini sordu. Küçük kız, "irui" dedi. Fakat köyde erkeklerin konuştuğu dilde "yam"a "itong" deniliyor. Yani erkekler ve kadınlar birbirlerinden farklı şekilde hitap ediyorlar. Küçüklüklerinden itibaren birbirlerinin lisanları öğrenerek büyüyorlar. Tıpkı "yam"ı isimlendirdikleri gibi pek çok şeye de farklı isimle hitap ediyorlar.
İki dilin birbirinden ne kadar farklı olduğu net olarak bilinmiyor. Ubanlıları araştıran antropolog Chi Chi Undie, erkek ve kadınların konuştuğu ili ayrı lisanla ilgili, “Neredeyse iki farklı sözlük gibi. Kadınlarla erkeklerin ortak olarak paylaştığı birçok kelime mevcut. Ayrıca cinsiyete göre değişen tamamen farklı kelimeler var. Bu kelimeler kulağa aynı gelmiyor, aynı harflere sahip değiller, tamamen farklılar.” açıklamasını yapıyor.
.
Sadece lehçe ya da ağız farklılığı bulunmayan bu iki dilde epey farklılıklar bulunuyor. Her şeye rağmen iletişimin bu kadar kolay ve anlaşılır olması araştırmacıları etkileyen en önemli noktalardan biri oluyor.
Köyün şefi Oliver Ibang, “Küçük erkekler, çocukluklarının çoğunu anneleri ve diğer kadınlarla birlikte geçiriyorlar ve kadın dilini konuşarak büyüyorlar. Böylece kadınlar ve erkekler birbirlerinin konuştukları dilleri anlıyorlar. Erkeklerin, 10 yaşına kadar erkek dilini konuşması bekleniyor. Erkekler belirli bir yaşa ve olgunluğa ulaştıklarında kendileri için doğru olan dili konuşmadıklarını fark ediyorlar. Daha sonra erkek dilini öğrenip konuşmaya başlıyorlar. Kimse onlara erkek dilini konuşmaya başlaması gerektiğini söylemiyor. Bir erkeğin, erkek dilini konuşmaya başladığında belirli bir olgunluğa ulaştığı anlaşılıyor. Bir çocuk, belirli bir yaşa ulaştığında kendi cinsiyeti için doğru olan dili konuşmazsa, anormal olarak kabul ediliyor.” şeklinde konuşarak, konuyla ilgili biraz daha aydınlatıyor.
Ubanglılar, Dünya'daki hiçbir halka benzemedikleri için bu durumla övünüyorlar. Onlara göre böyle benzersiz olmak tanrının en büyük armağanlarından biri. Bu farklılığın nedeni merak edildiğinde şef Ibang, “Tanrı Adem ve Havva’yı yarattı ve onlar Ubang halkının ta kendisiydi. Tanrının planı her etnik gruba iki dil vermekti, ancak Ubang için iki dili yarattıktan sonra, etrafta yeteri kadar dil olmadığını fark etti.” diyerek açıklık getirmeye çalışıyor.
Antropolog Chi Chi Undie ise, “Bu çift cinsiyetli bir kültür. Erkekler ve kadınlar neredeyse iki ayrı alanda faaliyet gösteriyorlar. Sanki ayrı dünyalardalar ama bazen bu dünyalar bir araya geliyor ve bu kalıbı konuştukları dillerde görüyorsunuz. Ancak benim teorim oldukça zayıf. Çünkü Nijerya’da çok sayıda çift cinsiyetli sistem var.” şeklinde konuşuyor..
Bu iki farklı dil, nesillerdir yaşatılıyor olsa da yazıya geçirilmiş değil. Bu nedenle sürdürülebilir olmasıyla alakalı şüpheler var. Nesiller bu kültürü ve dili yaşatmaya devam ederlerse Ubanglılar hep anılacak.