Gazze'de aBD Büyükelçiliğinin taşınması sırasında yaşanan kaos giderek büyüyor. İsrail güvennlik güçlerinin açtığı ateş sonucu 16 Filistinli sivillin yaşamını yitirmesi ile dünya ayağa kalkarken Gazze'de göstericilere gerçek mermi kullanıldığı ortaya çıktıç Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da " Dünyanın çivisi çıkmış" şeklinde değerlendirdiği olayda ölü sayısı giderek artıyor. Tarihi kararsızlık olarak nitelendirilen olaya ilişkin şimdi herkes Gazze nerede, Gazze'nin önemi nedir? Haritada nerede yer alıyor sorusunu araştırıyor. İşte Filistin'in güneybatısında bulunan tarihin kanlı sahneleri ile zulumlerden geçen Gazze'ye dair merak edilenler..
GAZZE NEREDE, HARİTADAKİ YERİ, GAZZE'NİN NÜFUSU , HANGİ DİNE MENSUP?
Gazze (Arapça: غزة, /ˈɣazːa/; İbranice: עזה, Azza, /ˈʕaza/), Filistin'in güneybatısında bulunan, Gazze Şeridi'nin en büyük şehri. Akdeniz sahilinden 4 km içeride kurulmuş olan Gazze'nin nüfusu 450.000'dir.
Gazze'deki insan yerleşim tarihi bu şehri dünyadaki en eski şehirlerden biri yapacak şekilde 5.000 yıla ulaşmaktadır.Kuzey Afrika ve Levant arasındaki Via Maris denilen ticaret rotası üzerinde yer aldığı için tarihinin büyük bir bölümünde Güney Filistin'in değerli bir antreposu ve Kızıldeniz üzerinden gelen Baharat Yolu üzerinde önemli bir mola yeri olarak işlev gördü.
Romalılar ve daha sonra Bizanslılar altında, Gazze ve göreceli barış dönemi yaşayarak önemli bir yerleşim birim oldu. 635 yılında, İslam Ordusu tarafından fethedildi ve hızlı bir şekilde İslami bir hukuk merkezi haline geldi. Ancak, Haçlılar istilası ile şehir harap oldu. Aşağıdaki bölümlerde bir tarihçinin Haçlılar'ın şehri "insansız ve harap bulduğundan" bahsettiği yazmakta olup bu konuda kesin kaynak yoktur. Sonraki yüzyıllarda, Gazze seller ve Moğol akınları yüzünden birçok sıkıntı yaşadı. 16. yüzyılda, Osmanlı İmparatorluğu'na dahil olduğunda bir köy durumundaydı. Osmanlı hakimiyetinin ilk yarısında, Rıdvan Hanedanı yönetiminde şehirde büyük ticaret ve barış içinde dönem geçti.
Gazze I. Dünya Savaşı sırasında, İngiliz kuvvetlerine teslim oldu ve İngiliz Mandası altında Filistin'in bir parçası haline geldi.1948 Arap-İsrail Savaşı sonucu, Mısır yönetiminde Gazze Şeridi'nde bazı gelişmeler olmuştur. 1967 yılında İsrail tarafından Altı Gün Savaşı sonucu ele geçirildi; ancak 1993 yılında, şehir yönetimi Filistin Ulusal Yönetimi'ne geçti. Hamas, 2007 yılında yapılan seçimleri kazanarak şehri El Fetih'den teslim aldı ve o tarihten beri İsrail tarafından abluka altında tutulmaktadır.
Gazze'nin temel ekonomik faaliyetleri küçük ölçekli sanayi, tarım ve işçiliktir. Ancak, ekonomi abluka ve devamlı süren çatışmalar ile ekonomik olarak şehir kötü durumdadır. Nüfusunun çoğu Müslüman olan şehirde, çok az Hıristiyan azınlık vardır. Gazze halkının yaklaşık % 75'i 25 yaşın altındadır ve dünyada mülteci olarak başka bölgelerde yaşayan en yüksek sayıda halka sahip şehirdir.
Altı Gün Savaşı ve İsrail işgali
1967'deki Altı Gün Savaşı'nda İsrail Ordusu'nun Mısır Ordusu'nu yenmesinden sonra Gazze Şeridi'yle beraber Gazze şehrinde de, 27 yıl sürecek İsrail dönemi başladı.
1970'lerden itibaren, şehirde Filistinliler ve İsrailli yöneticiler arasında 1987'de İlk İntifada'yla sonuçlanan sık çatışmalar yaşandı. Gazze, bu ayaklanma sırasında direnişin odağı oldu.[3] Bunun sonucu olarak, şehirdeki ekonomik koşullar kötüleşti.
Oslo Barış Antlaşması ve sonrası
1993 yılında imzalanan Oslo Barış Anlaşması'ndan sonra Mayıs 1994 yılında İsrail askerleri şehirden çekildi ve Gazze'nin idaresi Filistin Ulusal Yönetimi'ne devredildi. Yaser Arafat liderliğindeki FUY bölgenin idari merkezi olarak Gazze'yi seçti. Filistin Ulusal Meclisi ilk oturumunu Mart 1996'da Gazze'de yaptı.
28 Eylül 2000 tarihinde, El Aksa İntifadasının başlamasından sonra Gazze şehri çeşitli tarihlerde İsrail'in hava saldırılarına uğradı.
GAZZE'NİN HARİTADAKİ YERİ
1948 yılındaki Arap-İsrail savaşı ardından yapılan 1950 ateşkes anlaşması ile BM tarafından sınırları çizilmiş olan Gazze, 1967 yılına kadar (17 yıl) Mısır’ın kontrolünde kaldı. Ortadoğu’da sınır değişikliklerini getiren 67 savaşından sonra doğrudan İsrail işgaline giren bölge, (38 yıl sonra) 2005 yılında kısmi bağımsızlığa kavuştu.
Her ne kadar görünüşte İsrail işgali sona ermiş olsa da, fiili olarak uluslar arası sahada bu bağımsızlık tanınmadığı gibi, Gazze’nin tüm sınırları, kara suları ve hava sahası bu güne kadar İsrail’in kontrolünde olmaya devam etti.
1 milyon 500 bin nüfusun yaklaşık 900 bini 8 mülteci kampına dağılmış vaziyette yaşamakta. Bu mültecilerin sağlık, eğitim ve diğer insani ihtiyaçları BM, Uluslar arası yardım kuruluşları ve Arap ülkelerinden gönderilen yardımlarla karşılanmaktadır.