Abdest ve gusül için su bulunmaz veya bulunur da kullanma imkânı olmazsa her ikisi yerine geçmek üzere teyemmüm yapılır.
Teyemmümün su bulunmadığında yapılabileceği ayet-i kerimlerde açıkça belirtilmiştir (Mâide, 5/6; Nisâ, 4/43). Teyemmümle ilgili hadisler de su bulunamadığında teyemmümün yapılabileceği yönündeki Kur’an hükmünü teyit etmektedir. Nitekim bir kenara çekilip duran, cemaatle namaza iştirak etmeyen birini gören Rasûlüllah;
“-Ey falan! Neden cemaate iştirak etmiyorsun? “ diye sorduğunda adam:
“-Ey Allah’ın Resulü, cünüp oldum; su da yok” deyince Peygamber (s.a.s.):
“Toprağı kullan, o sana yeterlidir” buyurdular (Buhârî, Teyemmüm, 9).
Ayrıca teyemmüm;
a) Abdest veya gusle yetecek miktarda su bulunamaması durumunda,
b) Su bulunduğu halde, suya ulaşma imkânının olmadığı hallerde,
c) Su bulunduğu halde, havanın çok soğuk oluşu, banyo yapacak yerin bulunmayışı gibi engellerle suyu kullanma imkânının bulunmadığı hallerde,
d) Sağlık açısından kullanılmasının sakıncalı olması durumunda,
e) Vücudun veya abdest organlarının yarısından fazlasının yara, yanık vb. sebeplerle yıkanamaması durumunda edilir.
Bu durumda teyemmüm, abdest ve guslün yerine geçer. Uzuvlarının yarısından azında yara olan bir kimse ise, sağlam olan organlarını yıkar, yaralı olanları mesh eder.
Konu ile ilgili bir rivayette ifade edildiğine göre, cünüp olan yaralı bir kişiye gusletmesi söylenmiş, o da yıkanmış ve bu sebeple ölmüştür. Haber Rasûlüllah’a ulaşınca, -”O’nu öldürmüşler Hâlbuki o’na, teyemmüm yeterliydi. ” buyurmuştur (Ebû Dâvûd, Taharet, 125 ).
f) Yıkandığı veya abdest azalarını yıkadığı takdirde hastalanması, hastalığının artması veya uzaması söz konusu olan kimse de teyemmüm eder.
Kaynak: Diyanet İşleri Başkanlığı