Aniden başlayıp çok kişi tarafından ciddi bir rahatsızlık olarak görülmeyen hıçkırık, küçükten büyüğe herkesin başına gelebilecek bir şeydir. Birkaç teknik ile kolaylıkla hıçkırıktan kurtulabilirsiniz. Hıçkırık neden olur? Hıçkırık tutması neye işarettir? Hıçkırık tedavisi nasıldır? Hıçkırık nasıl geçer? Hıçkırık nedenleri nelerdir?
Hıçkırık Neden Olur?
Kaburga kemiklerinin arasında bu mu bazı kasların ritmik bir şekilde kasılmasıyla hıçkırık ortaya çıkar. Dakikada yaklaşık olarak 5-60 kez tekrarlayan hıçkırık süresine göre adlandırılır. 48 saat yani iki günden kısa süren hıçkırıklara akut hıçkırık denir. 2-25 gün süren hıçkırıklara inatçı hıçkırık denir. 25 günden fazla süren hıçkırıklara dayanılmaz hıçkırık denilir. Hıçkırık genellikle çocuğu sinir sistemi rahatsızlığı ve bağırsak sistemi rahatsızlıkları sebebiyle ortaya çıkar. Akut hıçkırık çoğunlukla kendiliğinden geçer ve çocuklarda görülür. Uzun süren hıçkırık kişinin yaşam kalitesini düşürür ve zorlaştırır. Özellikle kişinin uyumasını ve yemek yemesini zorlaştırır. Hıçkırığa neden olan bazı şeyler şunlardır:
Yemek borusunda görülen tümörler
Fazla baharatlı yiyecekler tüketmek
Akciğer, mide ve karaciğerin diyafram boşluğundaki tümörler
Reflü hastalığı yaşıyor olmak
Yoğun üzüntü hissetmek
Alkol tüketiminin fazla olması
Sigara kullanımının fazla olması
Hıçkırık Nasıl Geçer?
Ufak ve kolay yöntemler ile hıçkırığı geçirebilmek mümkündür. Kullanabileceğiniz bazı yöntemler şunlardır:
Hızlı hızlı nefes alıp vermek
Kuvvetli bi nefes alıp nefesi tutmak
Buzlu soğuk bir bardak su içmek
Amonyak ya da limon koklamak
Yüzünüzü soğuk buzlu su ile yıkamak
Bu yöntemlerle akut hıçkırığı birkaç tekrarda kolaylıkla geçirebilirsiniz. Yeniden bu durumu yaşadığınızda yine bu adımları izleyerek hıçkırığı geçirebilirsiniz.
Hıçkırık Hangi Hastalığın Belirtisidir?
Hıçkırığın birçok sebebi olabilir. Fakat hıçkırık denildiğinde akla gelecek hastalıklar mide fıtığı ve reflü rahatsızlığıdır. Bunun yanında hıçkırık nörolojik bir hastalığın sebebi de olabilir. Fakat sadece hıçkırık ile tanı konulmaz. Aynı zamanda hıçkırık rahatsızlığı stresin ve yoğun anksiyetenin de belirtilerinden bir tanesidir.
Hıçkırık 48 Saatten Az Sürüyorsa
Çok fazla gazlı içecek veya alkol tüketimi
Büyük porsiyonlu yemek tüketmek
Heyecan ve stres atakları
Ani sıcaklık değişimleri
Sakız çiğnerken hava yutma
Hıçkırık 48 Saatten Fazla Sürüyorsa
Sinir Tahrişi veya Hasarı
Uzun süren hıçkırık ataklarının bir sebebi, diyafram kasına hizmet eden vagus sinirlerine veya frenik sinirlerinde olan hasar ve tahriştir. Bu sinirlerde tahrişe veya hasara neden olabilecek faktörler; kulak zarınıza temas eden bir cisim, boynunuzda olan bir tümör, kist veya guatr, reflü, boğaz ağrısı ya da larenjit.
Merkezi Sinir Sistemi Bozuklukları
Travma neticesinde merkezi sinir sistemimizdeki bir tümör, hasar veya enfeksiyon, vücudunuzun hıçkırık refleksinin kontrolünün bozulmasına sebebiyet verebilir. Beyin iltihabı, menenjit, inme, travmatik beyin hasarı, tümörler gibi hastalıklar hıçkırığı tetikleyebilir.
Metabolik Bozukluklar ve İlaçlar
Uzun süreli hıçkırığı tetikleyebilecek faktörler; anestezi, şeker hastalığı, elektrolit dengesizliği, böbrek hastalığı, steroidler, sakinleştiriciler.
Hıçkırık Tanı Yöntemleri Nelerdir?
Uzun süreli ve geçmeyen hıçkırık vakalarında doktor hastanın detaylı öyküsünü dinledikten sonra fiziksel muayenesini yapar. Anamnez alırken; hıçkırığın ne zamandan beri olduğu, süresi, hıçkırık ataklarının süresi, rutin kullanılan ilaçlar, mevcut hastalık kontrolü, alkol, sigara kullanımı gibi konular hakkında fikir sahibi olarak, altında yatan organik nedenleri araştırır.
Fiziksel muayene esnasında; denge ve koordinasyon, kas gücü ve tonu, refleksler, görme ve dokunma hissini test ederek ilk adımı gerçekleştirir.
Eğer doktorunuz hıçkırığın altında yatan tıbbi bir durumun varlığından şüpheleniyorsa aşağıdaki testlerden birini ya da daha fazlasını önerebilir:
Laboratuvar Testleri
Kan örneklerinizi şeker hastalığı, enfeksiyon, böbrek hastalığı açısından kontrol edebilir.
Görüntüleme Testleri
Göğüs röntgeni, bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MRI) testleri ile vagus siniri, frenik sinir veya diyaframı etkileyebilecek anatomik anormallikleri tespit edebilir.
Endoskopik Testler
Yemek borusu ya da nefes borunuzda meydana gelen sorunları kontrol etmek amacıyla boğazınızdan geçirilen küçük kamera içeren, ince esnek tüp kullanılır.
Hıçkırık Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Hıçkırık vakalarının çoğu tıbbi tedavi olmadan kendi kendine geçer. Ancak altta yatan bir tıbbi durum hıçkırığa neden oluyorsa, bu hastalığın tedavisi hıçkırıkları ortadan kaldıracaktır.
İki günden daha uzun süren hıçkırıklar için ilaçlı, ya da cerrahi müdahale gerekebilir. Sadece doktorun tavsiyesi üzerine baklofen, klorpromazin veya metoklopramid içeren ilaçlar kullanılabilir.
Daha az invaziv tedaviler etkili olmazsa, hıçkırıkları durdurmak üzere frenik siniri bloke etmek için bir anestezi enjeksiyonu doktor tarafından önerilebilir.
Bir başka seçenek ise vagus sinirine hafif elektrik stimülasyonu sağlamak için pille çalışan bir cihazı cerrahi olarak implante etmektir.
Bu prosedür en yaygın olarak epilepsiyi tedavi etmek için kullanılır, ancak aynı zamanda kalıcı hıçkırıkların kontrolüne de yardımcı olur.
Kronik hıçkırığı olan bireyler gazlı içeceklerden ve gaza neden olan besinlerden kaçınmalıdır. Günlük öğünleri daha az miktarlarda yemek faydalı olacaktır.
Çoğu hıçkırık vakası tıbbi tedaviye gerek duyulmadan kendi kendine sona erer. Altta yatan tıbbi bir durum hıçkırıklara sebebiyet veriyorsa, bu hastalığın tedavisi hıçkırığı ortadan kaldırabilir. İki günü aşkın süre devam eden hıçkırıklar için ilk olarak ilaç tedavisine başvurulur.
Eğer ilaç tedavisi yeterli ve etkili gelmiyorsa, cerrahi prosedürlere başvurulabilir. Başka bir seçenekte vagus sinirinize hafif elektrik iletimi sağlamak için pille çalışan bir cihazı cerrahi olarak nakletmektir. Bu prosedür epilepsiyi tedavi etmek için yaygın olarak kullanılır. Aynı zamanda da kalıcı hıçkırıkların kontrol altına alınmasını sağlar.
Doğal Hıçkırık Tedavileri
Buzlu su için.
Yüzünüzü soğuk su ile yıkayın.
Limon gibi keskin kokulu bir maddeyi koklayın.
Hızlı nefes alıp verin.
Hıçkırığı geçirmek için kâğıt bir torbanın içine nefes alıp vermek ya da 20-30 saniye nefes tutmak etkili olabilir. Bu teknikler ciğerlerde diyaframı rahatlatacak kadar karbondioksit birikmesini sağlar.
Uzun süreli hıçkırıklara diğer yöntemler de cevap vermediğinde, hipnoz ve akupunktur gibi alternatif tıp tedavileri yardımcı olabilir. Ancak hıçkırığı durdurmak için kesin etkili bir yolun varlığı henüz kanıtlanmamıştır.
Hıçkırık ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Kalp Krizinde Hıçkırık Olur mu?
Kalp krizinin belirtileri kendisini vücutta çok farklı şekillerde gösterebilir. Bunlardan birisi de uzun süre boyunca devam eden hıçkırıktır. Geçmeyen hıçkırık, kimi kişilerde kalp krizinin tek belirtisi olabilir.
Hıçkırık İçin Hangi Doktora Gidilir?
Uzun süre boyunca geçmeyen inatçı hıçkırık problemi yaşayan kişiler bu durumu ciddiye alıp uzman bir doktora başvurmalıdır. Bu durumdaki kişiler kardiyoloji, dahiliye (iç hastalıkları) ve gastroenteroloji bölümlerinden randevu alabilirler. Kişi randevu öncesi vücudunda hıçkırıkla birlikte ortaya çıkan diğer semptomları da dikkatlice gözlemlemeli ve doktoru eksiksiz şekilde bilgilendirmelidir. Böylelikle kişinin yaşadığı problemin çözümü daha kolay bir hale gelecektir.
Hıçkırığa Neden Olan İlaçlar Nelerdir?
Kimi ilaçlar hıçkırığa sebep olabilirler. Bunların arasında kortizon ve trankilizan içeriği olan ilaçlar ile romatizma ilaçları başta gelmektedir. Aynı zamanda steroid kullanımı ve çeşitli antibiyotikler yan etki olarak nadir de olsa hıçkırığa sebep olabilirler.