Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın açıkladığı YKS ve LGS'de uygulanacak olan sokağa çıkma yasağının detayları belli oldu. İçişleri Bakanlığınca 81 ilin valiliklerine "LGS ve YKS Tedbirleri” konulu genelge gönderildi. Genelgeye göre LGS'nin yapılacağı 20 Haziran günü 09.00-15.00 saatlerinde istisnalar hariç 81 ilde vatandaşların sokağa çıkmaları kısıtlanacak.
Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, genelgede, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının görüldüğü andan itibaren Sağlık Bakanlığı ve Bilim Kurulunun önerileri, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatları doğrultusunda, salgının toplum sağlığı ve kamu düzeni açısından oluşturduğu riski yönetme, sosyal izolasyonu temin, mesafeyi koruma ve yayılım hızını kontrol altında tutma amacıyla birçok tedbir kararı alındığı hatırlatıldı.
20 Haziran'da düzenlenecek Liselere Geçiş Sistemi (LGS) kapsamındaki merkezi sınavlar ile 27-28 Haziran'daki Yükseköğretim Kurumları Sınavının (YKS) halk sağlığı açısından en uygun koşullarda gerçekleştirilmesi amacıyla bazı tedbirlerin alınmasının gerektiği belirtilen genelgede, alınan tedbirler şu şekilde sıralandı:
"Birinci oturumu 20 Haziran 2020 Cumartesi günü 09.30'da başlayıp 10.45'te tamamlanacak, ikinci oturumu 11.30'da başlayıp 12.50'de tamamlanacak olan LGS öncesi ve sonrasında oluşabilecek yoğunluğu ve bulaşma riskini azaltmak, sınavın sorunsuz bir şekilde yapılmasını temin etmek amacıyla 20 Haziran 2020 Cumartesi günü 09.00 ile 15.00 saatleri arasında aşağıda belirtilen istisnalar hariç olmak üzere 81 il sınırları içinde bulunan vatandaşlarımızın sokağa çıkmaları kısıtlanacaktır.
Birinci oturumu 27 Haziran 2020 Cumartesi günü saat 10.15'te başlayıp 13.00'te tamamlanacak, ikinci oturumu 28 Haziran 2020 Pazar günü saat 10.15'te başlayıp 13.15'te tamamlanacak ve üçüncü oturumu 28 Haziran 2020 Pazar günü 15.45'te başlayıp 17.45'te tamamlanacak olan YKS öncesi ve sonrasında oluşabilecek yoğunluğu ve bulaşma riskini azaltmak, sınavın sorunsuz bir şekilde yapılmasını temin etmek amacıyla 27 Haziran 2020 Cumartesi günü saat 09.30 ile 15.00 arasında ve 28 Haziran 2020 Pazar günü 09.30 ile 18.30 saatleri arasında aşağıda belirtilen istisnalar hariç olmak üzere 81 il sınırları içinde bulunan vatandaşlarımızın sokağa çıkmaları kısıtlanacak.
Gerek LGS gerekse YKS sınavlarına girecek adayların, sınav binasına ulaşımlarının toplu taşıma ile sağlanması halinde kendilerinin yanı sıra bir yakını, özel araçlarla gelinmesi halinde ise araç sürücüsü ile birlikte bir yakını sokağa çıkma kısıtlamasına tabi olmayacak.
LGS ve YKS sınavlarına girecek adayların, T.C. Kimlik Kartı başvurularının alınması amacıyla tüm il/ilçe nüfus müdürlükleri, LGS sınavı öncesine denk gelen 18 Haziran 2020 Perşembe ve 19 Haziran 2020 Cuma günleri saat 20.00'ye kadar, LGS sınavının yapılacağı 20 Haziran 2020 Cumartesi günü 07.00-13.00 saatleri arasında, YKS sınavı öncesine denk gelen 25 Haziran 2020 Perşembe ve 26 Haziran 2020 Cuma günleri saat 20.00'ye kadar, YKS sınavının yapılacağı 27 Haziran 2020 Cumartesi günü 07.00-13.00 saatleri arasında, YKS sınavının yapılacağı 28 Haziran 2020 Pazar günü 07.00-16.00 saatleri arasında açık bulundurulacak.
LGS ve YKS sınavlarının yapılacağı günlerde sınava girecek adaylar ve yakınları ile sınav görevlilerinin, belediye/halk otobüsü, minibüs, dolmuş, taksi gibi araçlarla yapacakları şehir içi toplu ulaşımlarda herhangi bir aksama olmaması için belediyelerce gerekli tedbirler alınacak ve ihtiyaca göre sefer sayıları artırılacak.
Şehirlerarası toplu ulaşım araçlarından (uçak, otobüs, tren, vapur, feribot gibi) biletleme yapmış olanlar, sokağa çıkma kısıtlamasına tabi olmayacak."
AÇIK OLACAK-İŞ YERİ,İŞLETME VE KURUMLAR
Genelgede, açık olacak iş yeri, işletme ve kurumlar ise şöyle sıralandı:
"Sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak gün ve saatlerde, ekmek üretiminin yapıldığı fırın ve/veya unlu mamul ruhsatlı iş yerleri ile bu iş yerlerinin sadece ekmek satan bayileri, market, bakkal, manav, kasap, kuruyemişçi ile tatlı üretiminin yapıldığı/satıldığı iş yerleri (engelli vatandaşlar hariç olmak üzere vatandaşların zorunlu ihtiyaçlarının karşılanmasıyla sınırlı olmak ve araç kullanmamak şartıyla ikametlerine en yakın fırın, unlu mamul ruhsatlı iş yerleri, market, bakkal, manav, kasap, kuruyemişçi ile tatlıcılara gidip gelebilecek),
İlaç, tıbbi cihaz, tıbbi maske ve dezenfektan üretimi, nakliyesi ve satışına ilişkin faaliyetleri yürüten iş yerleri,
Kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşları, eczaneler, veteriner klinikleri ve hayvan hastaneleri,
Zorunlu kamu hizmetlerinin sürdürülmesi için gerekli kamu kurum ve kuruluşları ile işletmeler (havalimanları, limanlar, sınır kapıları, gümrükler, kara yolları, huzurevleri, yaşlı bakımevleri, rehabilitasyon merkezleri, nüfus müdürlükleri, acil çağrı merkezleri, AFAD birimleri, Vefa Sosyal Destek Birimleri, göç idaresi, PTT gibi),
Akaryakıt istasyonları,
Valilikler/kaymakamlıklar tarafından yerleşim merkezleri için her 50 bin nüfusa bir adet ve il sınırları içinden geçen şehirlerarası kara yolu ve varsa otoyol üzerinde her 50 kilometre için bir adet olmak üzere belirlenecek sayıda ve kurayla tespit edilecek lastik tamircisi,
Doğalgaz, elektrik, petrol sektöründe stratejik olarak faaliyet yürüten büyük tesis ve işletmeler (rafineri ve petrokimya tesisleri ile termik ve doğalgaz çevrim santralleri gibi),
İçme suyu dolum tesisleri ile içme suyu, gazete ve mutfak tüpü dağıtımını yapan şirketler,
Hayvan barınakları, hayvan çiftlikleri ve hayvan bakım merkezleri,
Sağlık hizmetlerinin kapasitesini artırmaya yönelik acil inşaat, donanım gibi faaliyetleri yürüten işletme/firmalar,
Bulunduğu yerin il/ilçe hıfzıssıhha kurulu tarafından izin verilmesi şartıyla makarna, un ve unlu mamuller, süt, et, balık üretimi gibi temel gıda maddelerinin üretiminin yapıldığı tesisler ve kağıt, kolonya üretimi başta olmak üzere hijyen malzemeleri ile bu malzemelerin üretimi için ihtiyaç duyulacak hammaddelerin üretiminin yapıldığı tesisler,
Yurt içi ve dışı taşımacılık (ihracat/ithalat/transit geçişler dahil) ve lojistiğini yapan firmalar,
Oteller ve konaklama yerleri,
Gıda, temizlik ve ilaç gibi sektörlere ambalaj sağlayan üretim tesisleri,
Çalışanları inşaat/maden alanında bulunan şantiyede konaklayarak yapımı veya çalışması devam eden büyük inşaatlar ile madenler (bu madde kapsamında inşaat ve konaklama aynı şantiye alanı içinde ise izin verilir, başka bir yerden çalışanların gelmesine ve şantiyede kalanların başka bir yere gitmelerine izin verilmez. Çalışma alanı sadece inşaat alanı/maden sahaları ile sınırlıdır),
Gazete, radyo ve televizyon kuruluşları ile gazete basım matbaaları,
Daha önceden sözleşmeye/taahhüde bağlanmış ve belirlenen süre içerisinde yetiştirilmesi gereken ihracata konu mal, malzeme, ürün, araç-gereç üreten iş yerleri ve tesisler (mevcut zorunluluklarını ispatlamaları ve anılan şartlara uymaları kaydıyla),
Zirai amaçlı akaryakıt satışı yapılan Tarım Kredi Kooperatifleri,
Valilikler/kaymakamlıklar tarafından tespit edilecek ihtiyaca göre kura ile belirlenecek zirai ilaç, tohum, fide, gübre gibi tarımsal üretime ilişkin ürün satışı yapan işletmeler,
Sebze/meyve toptancı halleri."
KISITLAMADAN MUAF TUTULACAK KİŞİLER
Sokağa çıkma kısıtlamasından muaf tutulacak kişiler ise şunlar:
"Açık olacak iş yeri, işletme ve kurumlarda yönetici, görevli veya çalışanlar,
Kamu düzeni ve güvenliğinin sağlanmasında görevli olanlar (özel güvenlik görevlileri dahil),
Acil çağrı merkezleri, Vefa Sosyal Destek Birimleri, Türk Kızılay ve AFAD'da görev alanlar,
Cenaze defin işlemlerinde görevli olanlar (din görevlileri, hastane ve belediye görevlileri gibi) ile birinci derece yakınlarının cenazelerine katılacak olanlar,
Elektrik, su, doğalgaz, telekomünikasyon gibi kesintiye uğramaması gereken iletim ve alt yapı sistemlerinin sürdürülmesi ve arızalarının giderilmesinde görevli olanlar,
Ürün ve/veya malzemelerin nakliyesinde ya da lojistiğinde (kargo dahil), yurt içi ve yurt dışı taşımacılık, depolama ve ilgili faaliyetler kapsamında görevli olanlar,
Yaşlı bakımevi, huzurevi, rehabilitasyon merkezleri, çocuk evleri gibi sosyal koruma/bakım merkezleri çalışanları,
Otizm, ağır mental retardasyon, down sendromu gibi özel gereksinimi olanlar ile bunların veli/vasi veya refakatçileri,
Demir-çelik, cam, ferrokrom gibi sektörlerde faaliyet yürüten iş yerlerinin yüksek dereceli maden/cevher eritme fırınları ile soğuk hava depoları gibi zorunlu olarak çalıştırılması gereken bölümlerinde görevli olanlar,
Bankalar başta olmak üzere yurt çapında yaygın hizmet ağı olan kurum, kuruluş ve işletmelerin bilgi işlem merkezlerinin çalışanları (asgari sayıda olmak kaydıyla)
Bitkisel (gül, çay, meyve, hububat, kesme çiçek gibi) ve hayvansal (süt, et, yumurta, balık gibi) ürünlerin üretimi, sulaması, işlenmesi, ilaçlaması, hasatı, pazarlanması ve nakliyesinde çalışanlar,
Küçükbaş ve büyükbaş hayvanları otlatanlar, arıcılık faaliyetini yürütenler,
30 Nisan 2020 tarih ve 7486 sayılı Genelgemiz kapsamında oluşturulan Hayvan Besleme Grubu Üyeleri ile sokak hayvanlarını besleyecek olanlar,
İkametinin önü ile sınırlı olmak kaydıyla evcil hayvanlarının zorunlu ihtiyacını karşılamak üzere dışarı çıkanlar,
Zorunlu sağlık randevusu olanlar (Türk Kızılaya yapılacak kan ve plazma bağışları dahil)
Yurt, pansiyon, şantiye gibi toplu yerlerde kalanların gereksinim duyacağı temel ihtiyaçların karşılanmasında görevli olanlar,
İş sağlığı ve güvenliği nedeniyle iş yerlerinden ayrılmaları riskli olan çalışanlar (iş yeri hekimi gibi)
Veteriner hekimler,
Servis hizmeti vermek üzere dışarıda olduklarını belgelemek şartıyla teknik servis çalışanları,
İş yerlerinin kapalı olduğu saatlerde/günlerde sürekli olarak iş yerlerini bekleyenler,
Belediyelerin toplu taşıma, temizlik, katı atık, su ve kanalizasyon, ilaçlama, itfaiye ve mezarlık hizmetlerini yürütmek üzere hafta sonu çalışacak personel,
Madencilik, inşaat ve diğer büyük yatırım projelerinde kullanılmakta olan patlayıcıların imalat ve lojistiğinde çalışanlar,
Mahkeme kararı çerçevesinde çocukları ile şahsi münasebet tesis edecekler (Mahkeme kararını ibraz etmeleri şartıyla)
Serbest muhasebeci mali müşavirler, yeminli mali müşavirler ve bu meslek mensupları ile beraber çalışanlar."
AÇIK OLACAK YERLERİ HIFZISIHHA KURULLARI BELİRLEYECEK
Belirtilen istisnalar dışındaki tüm vatandaşların evlerinde kalmalarının esas olduğu belirtilen genelgede, açık olacak iş yeri, işletme ve kurumlar kapsamındakilere yönelik kararların, il/ilçe hıfzıssıhha kurullarınca LGS sınavı için en geç 19 Haziran 2020 Cuma günü saat 13.00'e, YKS sınavı için en geç 26 Haziran 2020 Cuma günü saat 13.00'e kadar alınacağı ifade edildi.
Genelgede, söz konusu tedbirlere ilişkin vali ve kaymakamlar tarafından ilgili mevzuat uyarınca gerekli kararların ivedilikle alınması, uygulamada herhangi bir aksaklığa meydan verilmemesi ve mağduriyete neden olunmaması istendi.
KISITLAMAYA UYMAYANLARA CEZA
Alınan kararlara uymayan vatandaşlara Umumi Hıfzıssıhha Kanunu'nun 282'nci maddesi gereğince idari para cezası verileceği vurgulanan genelgede, aykırılığın durumuna göre Kanun'un ilgili maddeleri gereğince işlem yapılacağı, konusu suç teşkil eden davranışlara ilişkin Türk Ceza Kanunu'nun 195'inci maddesi kapsamında gerekli adli işlemlerin başlatılacağı kaydedildi.