İlk Türk matbaası olarak tarihte yerini alan, 1727'de kurulup 1729 yılında ilk kitabın yayınlandığı Müteferrika Matbaası; öyküsü, basılan kitaplar, diğer eserlerle ziyaretçilere konuk oluyor. Bu nadide eserler Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi Selçuklu Müze ve Sergi Salonu'ndaki sergileniyor.
Sergi’de Müteferrika Matbaası'nda basılmış birçok esere yer veriliyor. Türkiye'deki farklı kütüphane ve arşivlerde yer alan 22 ciltten oluşan 17 önemli kitabın bulunduğu sergide, İbrahim Müteferrika'nın kaleme aldığı ve tercümelerini yaptığı eserler, matbaada kullanılmış olan kurşun baskı harfleri, Osmanlı matbaasının kuruluş aşaması, kurucu kadrosu ve dönemi tasavvur eden arşiv evrakları ile vefatının ardından basılan eserler bulunuyor.
Müteferrika Matbaası, İslam dünyasında bir Müslüman tarafından işletilen ilk matbaa olma özelliği taşıyor ve bu eserler ilk defa bir sergide bir araya getiriliyor. Sergi misafirlerine 30 Aralık’a ev sahipliği yapacak.
“İlk defa bu sergide Müteferrika'nın kayıtları yer alıyor”
Sergiye dair açıklamada bulunan Cumhurbaşkanlığı Kütüphaneler Daire Başkanı Ayhan Tuğlu , İbrahim Müteferrika'nın 1700'lü yıllarda yaşayan Macar asıllı bir Osmanlı tebaası olduğunu belirtti.
1727 yılında Osmanlı’da matbaanın kurulmaya başlandığını söyleyen Tuğlu, 1729 yılında yayınlanan Vankulu Lügatı’nın basılan ilk kitap olduğunu belirtti. Matbaada toplamda 22 ciltten oluşan 17 kitabın basıldığını da ayrıca ekledi.
Müteferrika'nın matbaayı kurduktan bir süre sonra kapatmak zorunda kaldığı söyleyen Tuğlu, bastığı kitapların yüzde 60’ından fazlasının satılmadığını belirtti. Vefatından sonra ise post Müteferrika olarak adlandırılan bazı kitaplar tekrar basılıyor. Daha önce de sergiler açıldığını söyleyen Tuğlu bu kadar çeşidin olmadığını da ekledi.
Ölümünden sonra matbaada basılan kitapların, Müteferrika hakkındaki Osmanlı arşivinden alınan belgelerin ve Müteferrika'nın kayıtlarının ilk defa burada sergilendiğine dikkat çeken Tuğlu; ayrıca Müteferrika'nın kendi el yazısıyla yazmış olduğu yazmaların da bulunduğunu söyledi.
Sergide yer alan kaynakların büyük çoğunluğunun, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Süleymaniye Kütüphanesi ile Milli Kütüphane'den getirildiğini belirten Tuğlu; belgelerin ise Osmanlı Arşivleri'nden sağlandığını aktardı.