2000 yılı ve sonrasında emekli olanlara intibak için Anayasa Mahkemesi, Meclis’i adres gösterdi. 355 liraya varan intibak zammı, yasa çıkarılarak yapılabilecek. Peki intibak yasası nedir? İntibak zammı kimleri kapsıyor? İntibak zammından kimler ne kadar alacak? İşte aklınıza takılan tüm detaylar...
İNTİBAK YASASI NEDİR?
Arapça kökenli olan İntibak, uyum ve iki şeyin ölçülerinin birbirini tutması olarak tanımlanıyor. Emeklilik maaşlarını etkileyen intibak zammı, prim kazancı ve prim ödeme gün sayısı aynı olmasına rağmen farklı aylıklar alan emekliler arasında denge sağlamak amacıyla uygulanıyor. Sigortalıların çalıştıkları dönemlerdeki kanun hükümlerinin esas alınmasıyla emekli aylıkları karma sisteme göre hesaplanıyor. Prim kazancı ve primlerinin ödeme gün sayısı aynı olmasına rağmen, farklı tarihlerde emekli olunması halinde emekli aylıkları eşit olmuyor. Bu durumun düzeltilmesi için güncelleme kat sayısı ve aylık bağlama oranlarında eşitliği sağlayacak düzenlemeler yapılması "intibak" olarak adlandırılıyor.
BAŞVURUYA GEREK YOK
Anayasa Mahkemesi'nin olumlu karar vermesi durumunda intibak artışı için ayrı ayrı dava açmaya gerek olmayacak. Karar, 2000 yılı ve sonrasında emekli olan herkesi kapsayacak. Emeklilere, önceki intibaktaki gibi 355 liraya varan zam gündeme gelecek.
İNTİBAK ZAMMI KİMLERİ KAPSIYOR?
Maaş hesaplamalarında ve Aylık Bağlanma Oranları'ndaki farklılıkların giderilmesi dışında emeklilerin beklediği bazı intibak konuları da bulunuyor. Bağ-Kur ve SGK arasındaki prim farkının giderilmesi. Bağ-Kur'lular 9 bin gün prim öderken SGK'lılar yıla göre 5 bin ile 5.900 günle hatta 3 bin 600 günle bile emekli olabiliyor. Tüm emeklilerin toplu sözleşmeyle zamlarının belirleneceği bir sistem kurulmalı. Böylece emeklilere eşit zam imkanı gelecek.
5 MİLYONU İLGİLENDİRİYOR
Türkiye Emekliler Derneği'nin verdiği bilgiye göre, Anayasa Mahkemesi'nin vereceği karar yaklaşık 5 milyon emekliyi kapsayacak. İlk intibakta 2000 yılı öncesinde emekli olan yaklaşık 2 milyon SSK'lıya 50 ile 355 lira arasında artışlar yapılmıştı. Yeni intibakta da artışların bu seviyede olması bekleniyor. Yeni intibakta da artışların bu seviyede olması bekleniyor.
İNTİBAK ZAMMINDAN KİMLER NE KADAR ALACAK?
2000 yılından önce emekli olan SSK'lılara intibak yasası çıkarılmış ve 2 milyondan fazla emekli 355 liraya varan zam almıştı. Hatta yapılan bazı hatalar dolayısıyla maaşı eksik bağlandığı tespit edilen 2 bin 500 kadar emeklimize 22 bin lirayı bulan toplu ödemeler de yapıldı. 31 Aralık 1999 tarihinde emekli olan bir vatandaş bu haktan yararlanırken 1 Ocak 2000'de yani bir gün sonra emekli olan ise yararlanamadı.
SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin zam oranını ilk 6 aylık enflasyon belirlerken, Merkez Bankası'nın beklenti anketindeki tahminler yüzde 7.27'lik orana işaret ediyor. Ocak-Mayıs enflasyonu yüzde 6.39 çıkmıştı. Merkez Bankası'nın önceki gün açıklanan anketinde de haziran ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) tahmini yüzde 0.82 olarak yer aldı. Bu tahmin gerçekleşirse, SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin temmuz zammı yüzde 7.27 olacak. Kesin oran 3 Temmuz'da açıklanacak enflasyon verileriyle ortaya çıkacak.Beklenti anketindeki enflasyon tahminine göre, SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin temmuz zammı yüzde 7.27 olacak. Bu tahmin SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin maaşına 68 ile 325 lira arasında artış sağlayacak.
ESKİ EMEKLİ DE FAYDALANACAK
Avans miktarı ise bağlanacak aylıklarda net asgari ücretin 3 katını geçmemek üzere SGK tarafından belirleniyor. Yeni emekli bu sayede 4 bin 809 lira (1.603 x 3) avans alabiliyor. Maaşının bağlanmasını bekleyenlerin imdadına yetişen avans formülünün, mevcut emeklilere de uygulanması gündemde. Yeni düzenleme kanunlaşırsa, tüm emekliler maaşının 3 katına kadar avans çekebilecek. Konuyla ilgili çalışmaların sürdüğü öğrenildi. Tasarıya göre; isteyen emeklilere SGK avans verecek. Emekliler, SGK'ya yazılı olarak başvurusunu yaparak maaşının 3 katına kadar avans isteyebilecek. Bu para daha sonra emeklinin maaşından 12, 24 ya da 36 taksitle kesilecek.