İzmir'de üniversiteden mezun olmasının ardından iş bulamayan 24 yaşındaki Büşra Sultan Aydın, iki yıl önce Genç Çiftçi Projesi kapsamında aldığı hibe sayesinde istiridye mantarı yetiştirme tesisi kurarak, kendi işinin patronu oldu.
Menemen'de yaşayan Büşra Sultan Aydın, 4 yıl önce Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Bilgisayar Programcılığı bölümünü bitirdi.
Yaklaşık iki yıl mesleğine uygun iş bulamayan Aydın, İzmir İl Tarım ve Orman Müdürlüğüne giderek, "Genç Çiftçi Projesi" hakkında bilgi aldı.
Görevlilerin yüksek geliri olduğu için istiridye mantarı yetiştiriciliği yapması konusundaki önerisini dikkate alan Aydın, bir lokantaya giderek hayatında hiç tatmadığı istiridye mantarının nasıl bir şey olduğunu öğrenmek üzere sipariş verdi. İstiridye mantarının tadını beğenen Aydın, yetiştirmek için proje hazırlayıp, İzmir İl Tarım ve Orman Müdürlüğüne başvurdu.
Projesi onaylanan ve "Genç Çiftçi Projesi" kapsamında 30 bin lira hibe desteğine hak kazanan Aydın, aldığı eğitimlerin ardından Menemen'in İğnedere köyünde bir arazi kiraladı. Yaklaşık 100 metrekare alanda istiridye mantarı tesisi kuran Aydın, iki yıldır ortalama 10 ton ürün yetiştiriyor. Yetiştirdiği ürünleri Menemen'de halk pazarında satan Aydın, kentin diğer pazarlarında tezgah açan esnafa da ürün veriyor.
Büşra Sultan Aydın, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Tarım ve Orman Bakanlığı sayesinde daha önce hiç bilmediği bir mantar çeşidinin üreticisi olduğunu, bu sayede hayatını kazanmaya başladığını söyledi. İşe başlarken birçok kişinin kendisine "sen mantar yetiştiremezsin" dediğini belirten Aydın, "Babam her zaman arkamda olduğunu söyledi. Annem ise biraz riskli iş olduğu için geri durdu. Bir yılda kendi maliyetini çıkardı, 100 bin liraya yakın gelir elde ettim. Pazar yerlerinde satışım mevcut, sürekli müşterilerim oldu. Onun dışında pazarcılar gelip alıyor. Kilosu 15-20 lira arasında. Farklı bir lezzet ve tat, bizi farklı bir dünyaya getirdi." diye konuştu.
"Her sabah seramın kapısının günaydın diyerek açıyorum. Ürünlerimi toplamaya başlıyorum, toplayacak ürünüm yoksa temizlik yapıyorum. Seranın iç sıcaklığı bizim için önemli. Gün içinde belirli aralıklara içine girip çıkıyorum. Hedefim çadırımı büyütmek ve kompozhanemi kurmak. Daha sonra ise ihracat yapmayı düşünüyorum. Hayalimdeki iş kendi işimin patronu olmaktı. 22 yaşında Tarım ve Orman Bakanlığının verdiği hibeyle kendi işimin patrona olarak hayallerimi gerçekleştirdim."
Emekli polis memuru olan baba Özkan Aydın da kızının çok hırslı bir yapıya sahip olduğunu, istediği her şeyi gerçekleştirdiğini söyledi. Projesi onaylandığında çok sevindiğini anlatan baba Aydın, "Kendine ait bir iş yeri açmak hep istiyordu. Projesi onaylandı, bu yaşta böyle bir girişimde bulunması bir baba olarak beni çok gururlandırıyor. Devletin verdiği hibeyle işini kurdu. Üretime başladı. Hijyen kuralları gereği serasına bizi bile almıyor." dedi.
İzmir İl Tarım ve Orman Müdürlüğünde görevli Ziraat Mühendisi Fisun Toker de Aydın'ın elde ettiği başarıyla birçok genç çiftçiye örnek olduğunu aktardı.
Proje kapsamında İzmir genelinde 573 genç çiftçinin bulunduğunu anlatan Toker, Aydın'ın bu kadar başarılı olacağını düşünmediklerini ama onun çalışkanlığı ve işe olan saygısıyla çok güzel bir sonuç elde ettiğini sözlerine ekledi.
İSTİRİDYE MANTARI NEDİR?
İstiridye Mantarı (Pleurotus ostreatus), kayın mantarı, kavak mantarı, selvi mantarı, yaprak mantarı, lamelli soluk istiridye mantarı, karakulak mantarı v.b. bir çok isimlerle bilinen doğada yetişebilen ve yenilebilen mantar türlerinden bir tanesidir. İsmini aldığı gibi, doğada kavak ve kayın gibi ağaçların gövdelerinde yetişen bir mantar türüdür. İstiridye şeklinde olması nedeniyle "istiridye mantarı" ismini de almış, kültür ortamında yetiştirilebilen ender türlerden bir tanesidir. Hoş bir koku ve damak tadına sahip olan istiridye mantarı, özellikle son yıllarda Türkiye’de ilgi görmüş, besin değeri ve faydalarıyla ciddi talep yaratmıştır.
İstridye mantarı türleri, tamamen organik ortamlarda hiçbir kimyasal madde ve gübre kullanılmadan yetiştirilmesi ile güvenilirliğini diğer mantarlardan bir kat daha fazla artırmaktadır. Kültürü yapılan, ülkemiz koşullarına daha uygun olan istridye (kayın) türü mantarlar hastalık ve zararlılara karşı dayanımı, besin değerinin diğer kültür mantarlarından daha yüksek olması, üretiminde kompost fermantasyonu ve örtü toprağı kullanılmaması üretimin güvenli ve steril olmasını sağlamaktadır.
Doğal antibiyotik özelliklerine sahip olan İstiridye mantarı (selvi mantarı), birçok kanser türünün ve alzheimer hastalarının tedavisinde yurt dışında kullanılmaktadır.
HİBE NEDİR? DEVLET TEŞVİĞİ NEDİR?
Hibe nedir, devlet teşviği nasıl alınır sorusunu kısaca şöyle açıklayabiliriz. Hibe bir kamu kuruluşları, işletmeler ya da vakıflar tarafından, girişimcilere eğitim kurumlarına şirket ya da özel teşebbüslere verilen “karşılıksız“ para. Kelime anlamı da “karşılıksız verme” olarak sözlüklerde geçiyor. Bir anlamda “bağış” olarak da nitelendirebileceğimiz hibeyi, bir malın mülkiyetinin hiç bir bedel beklenmeksizin başka bir şahısa, kuruma vs… devredilmesi olarak da açıklayabiliriz.
DEVLET TEŞVİĞİ NEDİR?
Devlet teşviği, bir ülkenin ekonomik büyümesi, kalkınması ve istihdamın artması adına yatırımcı ve girişimcilere yapılan yatırımlar olarak genellenebilir. Bölgenin gelişmesinde büyük bir ivme yaratan yatırımlar sonucu, ham madde, eleman, malzeme gibi ihtiyaçlar doğar. Dolaysıyla yatırım nerede yapıldıysa o bölgeye artı değer katar. İstihdam oluştuğundan işsizlik oranı azalır, ödenen vergilerle ekonomik kalkınma gerçekleşir. Bu nedenle de devlet, yatırımcı ve girişimcilere “hibe” vererek destek olur. Kredi ise geri ödemeyi talep eder. Sıfır faiz ya da faizsiz, yatırımcı ya da girişimciye verilen, kredi miktarı uzun vadede geri ödenir. Ancak bu noktada sadece alınan ana parayı geri ödersiniz. Hibe nedir devlet teşviği nedir gibi konuların üzerinden geçtikten sonra gelin hibe kime verilir, hangi kuruluşlar kredi ve hibe fırsatları sunar, kimler bundan yararlanabilir göz gezdirelim…
HİBE VE DEVLET DESTEĞİ
Devlet teşviği nasıl alınır?
Öncelikle şunu söylemek gerekiyor ki; hibe ve kredi veren özel ya da devlete bağlı pek çok kurum ve kuruluş mevcut. Ancak geri ödemesiz hibe desteği veren kurumların başında TKDK geliyor. TKDK tarım ve hayvancılık çerçevesinde faaliyet gösterecek olan tüm girişimci ve yatırımcıları destekliyor. TKDK’nın ana hedefi Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Fonları ile desteklenecek Tarım ve Kırsal Kalkınma Programını (IPARD) uygulamak. TKDK bu doğrultuda, girişimci ve yatırımcıları desteklerken, hali hazırda kayıtlı olan işletmelerin de gelişmesini sağlıyor. Yani yalnızca yeni girişimcilere değil; hali hazırda var olan işletmelere de destek veriyor. Onların Avrupa Birliği kriterlerine uygun çalışma koşullarını yerine getirmesi, en son teknolojilerle üretim yapması ve bu doğrultuda maksimum verim almasına ön ayak oluyor. Hatta, üretimden başlayarak satış ve pazarlama aşamalarına kadar her türlü finansman desteği sağlarken, vergi indirimi de vadediyor. TKDK’ya başvuran ve başvurusu kabul edilen girişimci ve işletmeler KDV istisnası ve kurumlar / gelir vergisi muafiyetinden hakkıyla yararlanabiliyor. TKDK’ya başvuru hibe ve kredi desteği için içinse aşağıdaki koşullar aranıyor:
TKDK’ya hibe başvuru koşulları neler?
Tarımsal ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu’na başvurmanız için öncelikle yatırımınızın tarım ve hayvancılık ile ilgili olması gerekiyor. TKDK, yüzde 70’lere varan hibe desteğini “Tarım ve Kırsal Kalkınma Programı” kapsamında sağlıyor. Tarım ve kırsal kalkınma alalında girişimcilere geniş çaplı destek verilecek şekilde oluşturulan IPARD programı ise şu alanları kapsıyor:
*Süt üretimi,
*Et besiciliği ve yumurta tavukçuluğu işleme ve pazarlama
*Et, süt, meyve sebze ve su ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması
*Arıcılık, seracılık, tıbbi ve aromatik bitki yetiştiriciliği, yerel ürünler ve el sanatlarıyla kırsal turizm ve kültür balıkçılığı ve yenilenebilir enerji tesisleri ve makine parkları.
Ayrıca Tarımsal ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu’dan destek kredisi ve hibe alabilmeniz için, girişiminizin kırsal alanda yapılanması ve faaliyet göstermesi gerekiyor. Bu kapsamda bulunan 42 il mevcut. Nüfusu 20 binin altında olan, Afyon, Bursa, Ağrı, Aksaray, Balıkesir, Amasya, Ankara, Burdur, Ardahan, Aydın ve Çanakkale’nin de bulunduğu 42 ilde girişimcilere özel fırsatlar sunulurken, tarım ve hayvancılık verimli hale getiriliyor.
TKDK’ya nasıl başvurabilirsiniz?
Girişimciye 5 bin avrodan başlayarak 3 milyon avroya kadar hibe sağlayabilen TKDK, kredi ve hibenin miktarını projenin büyüklüğüne göre çeşitlendiriyor. Hibe için tüm masrafları karşılayabilecek yatırımcıları değerlendiriyor ancak yeterli birikimi olmayan girişimcilere de anlaşmalı bankalar aracılığı ile destek kredisi imkanı da tanıyabiliyor. Kırsal alanda tarım ya da hayvancılık çerçevesinde bir projeniz varsa ve 66 yaşından gün almamış iseniz, aynı zamanda Sosyal Güvenlik Kurumu’na ya da Vergi Dairesi’ne borcunuz yoksa, projenizi detaylandırıp TKDK’ya başvuru yapabilirsiniz. Başvuru tarihleri ve ayrıntılı bilgiyi tkdk.gov.tr ‘den almanız mümkün.