Kadirilik ya da Kadiriyye olarak bilinen Kadiri Tarikatı, Osmanlı zamanından günümüze kadar ulaşan ve 12. yüzyılda kurulduğu bilinen bir cemaat olarak adlandırılır. Uzun yıllar seyircileri televizyon başına kilitleyen izlenme rekorları kuran kurtlar vadisinin yapımcı yönetmen ve baş rol oyuncusu olan Necati Şaşmaz ile ismi sıklıkla gündeme gelen tarikat hakkında internet kullanıcıları arama motorlarında, Kadiri Tarikatı nedir? Lideri, şeyhi kimdir? | Kadiri tarikatı Necati Şaşmaz konularını araştırıyor. İşte detaylar...
KADİRİ TARİKATI NEDİR?
Sünnîliğin Hanbeli mezhebine mensup Kadiri Tarikatı, Kadirilik, Kadiriyye; Abdülkâdir Geylânî tarafından 12. yüzyılın başlarında kurulan ve silsilesini Ali bin Ebu Talib'e dayandıran sufi/tasavvufî yoldur.
Baz-ül Eşheb ve Gavsül Azam olarak da bilinen Abdülkadir Geylani yolunun takipçileri tarafından 12. yüzyılda kuruldu. İslâm Tarihinde sesli zikir yapan tarikâtlar olarak kabul edilmektedir. Sesli zikir yapılması nedeniyle cehri tarikâtlar arasında sayılır. Mensupları arasında Sultan II. Abdülhamid, Hacı Mustafa Hayri Öğüt, Hacı Mehmet Albayrak gibi tanınmış kişiler vardır.
Tarikatın ortaya çıkışının öyküsü: Bir gün İslam peygamberi Muhammed, Ali bin Ebû Talib ile otururlarken:
- Ya Ali! Gözlerini yum ve beni dinle. Sonra bu söylediklerimi üç defa da sen söyle ben dinleyeyim, dedi. Sonra gözlerini yumarak yüksek sesle üç defa:
- La ilahe İllallah, dedi. Daha sonra Ali gözlerini yumdu ve yüksek sesle üç defa:
- La ilahe İllallah, dedi. Muhammed de Ali’yi dinledi.
Tarikat-ı Aliyye-i Kadiri'nin bir kolu bu şekilde zuhur edip şecerede ismi geçen Meşayıhı Kiram vasıtasıyla Mehmet Baba ile günümüze kadar gelmiştir. Kadirilik birçok kola ayrılarak günümüzde de etkinliğini sürdürmektedir. Bu kolların en bilinenleri Halisa, Eşrefîlik (Rumîlik) ve Esedîlik'tir.
KADİRİ TARİKATI LİDERİ, ŞEYHİ KİMDİR?
Kadiri tarikatı lideri, Necati Şaşmaz'ın babası Abdülkadir Şaşmaz olarak bilinmektedir.
BİRİNCİ SİLSİLE:
Abdülkâdir Geylânî'nin tasavvuf alanındaki mürşidi Ebu Saîd el-Mübarek b. Ali el-Mahzûmî idi.
- el-Mahzûmî
- Ebu'l Hasan Ali İbn Muhammed b.Yusuf el-Kureşi
- Ebu'l-Ferec Yusuf et-Tarsusî
- Ebû'l Fazıl Abdû'l-Vâhid et-Temimî
- Abdu'l-Azîz et-Temimî
- Ebu Bekr-i Şiblî
- Cüneyd Bağdâdî
- Sırriyü's-Sakatî
- Maruf el-Kerhî
- İmâm Ali er-Rızâ
- İmâm Mûsâ el-Kâzım
- İmâm Câʿfer es-Sâdık
- Muhammed el-Bakır
- Ali Zeyn el-Âb’ı-Dîn
- Hüseyin bin Ali
- Ali el-Mûrtezâ
- Muhammed Mustafa
İKİNCİ SİLSİLE:
Abdülkâdir Geylânî'den daha sonraya uzanan ve Hacı Bayram-ı Veli ile devam eden kollardan biri ise aşağıdaki şekilde verilmektedir.
- Ahmed Mahmud Muhammed Mustafa
- Ali bin Ebu Talib
- Hasan-ı Basrî
- Habib-i Acemî
- Davud-i Taî
- Maruf-i Kerhî
- Seri-i Sekatî
- Cüneyd Bağdadi
- Ebu Bekr-i Şiblî
- Abdu'l-Azîz et-Temimî,
- Ebû'l Fazıl Abdû'l-Vâhid et-Temimî
- Ebû'l Fereç Yusuf et-Tarsusî
- Ebû'l-Hasan Farsî
- Ebâ Said el-Mubarek Mukharramî
- Gavs-ul Azam Abd-ul Kâdir Geylanî
- Muhy'id-Dîn İbn'ul Arabî
- Seyyid Şemseddîn-i Muhammed
- Şeyh Hüsameddîn
- Şeyh Sahabeddîn
- Hüseyin Hamavîh
- Hacı Bayram-ı Veli
- Eşrefoğlu Rumî
- Hacı Kazan Kaya Baba
- Baba Kurdistanî
- Seyyid Muhammed
- Seyyid Halil
- Hacı Hasan Baba
- Şaban Baba
- Ricalî Dursun Baba
- İlhamî Hacı Hasan Baba
- Muhibbî Süleyman Çalışkan
- Abdurrahman Halis Talabani
- Dede Osman Avni Baba Urfavevî
- Hacı Ömer Hüdayi Baba Köğenk
- Hacı Muhammed Baba Kürkî
- Hacı Mustafa Hayri Baba (Öğüt) Malatyevî
ÜÇÜNCÜ SİLSİLE:
- Ahmed Mahmud Muhammed Mustafa
- Ali el-Mûrtezâ ibn Ebu Talib
- İmam Hüseyin ya da Hasan-ı Basrî
- İmam Zeynel Abidin ya da Habib-i Acemî
- İmam Muhammed Bakır ya da Davud-i Taî
- İmâm Câʿfer es-Sâdık
- İmâm Mûsâ el-Kâzım
- İmâm Ali er-Rızâ
- Ebu Mahfuz Maruf Aliyyü'l-Kerhi
- Ebul Hasan Serıy'yüs-Sekatî
- Cüneyd Bağdadi
- Ebu Bekir Delfi ibn Caferi's-Şiblî
- Abdu'l-Azîz et-Temimî,
- Ebû'l Fazıl Abdû'l-Vâhid et-Temimî
- Ebû'l Fereç Yusuf et-Tarsusî
- Ebül Hasan Ali ibn Muhammed ibn Yusufü'l Karşi-yü'l Hakkari
- Kadiyü'l Kuzak Ebu Saidil Mübarek ibn Aliyyül Mahzumiyyül Bağdadi
- Pir-i Tarikat Gavs-ul Azam Ebu Muhammed Muhyiddin Abd-ul Kâdir-i Geylanî
Kaynaklara göre, Kadiriyye tarikatının 45 kolu olduğu biliniyor. Bunların önemlileri şunlar: Hikemiyye: Kurucusu, Ebu Abdillah Muhammed Ebi Bekrel- Hikemi'dir. El- Hikemi, tarikat hırkasını Abdülkadir Geylani'nin halifelerinden Ali el-Haddad'dan giymiştir. Yemen'de kurulmuş, büyük bir tarikat olarak biliniyor. Esdiyye: Yemeniyye olarak da bilinen ekolün kurucusu Abdullâh Ali el-EsdKadiriye'- nin bilinen en eski kolu. Becelliye: Muhammed B. Hüseyin el-Becel'ye'nin kurduğu ekol Hikemmiye'nin bir kolu olarak kabul edilir. İseviyye: Hıristiyan bir Papaz Abdülkadir Geylani'nin halifesi olarak kendini tanıtıp birçok mürit toplar. Daha sonra Abdülkadir Geylani'nin karşısına çıkıp kelime-i şahadet getirip Müslüman olur. Kendi müritlerine gerçekleri anlatıp başka bir şeyhe gitmelerini ister. Ancak müritleri ondan ayrılmak istemez ve O'na İsa ismini vererek yanında kalırlar.
KADİRİ TARİKATI NECATİ ŞAŞMAZ
Kurtlar Vadisi'nin Polat Alemdar'ı Necati Şaşmaz'ın eşi Negahan Kaşıkçı, açtığı boşama davasına, kendini mehdi olarak gören Şaşmaz'ın Kadiri tarikatındaki bir zikir videosunu sundu.
8 yaşındaki oğlunun bu tarikatın velihattı olarak görüldüğünü ifade eden Kaşıkçı, "Ben insanlık dışı birçok uygulamasını gördüğüm bu tarikata oğullarımın bulaşmasını asla istemiyorum" dedi.
Mahkeme, Şaşmaz ile Kaşıkçı'nın boşanmasına karar verirken, annenin 8 yaşındaki A.N.'nin tarikat merkezine götürülmemesi yönündeki talebini reddetti.
Sözcü'den İsmail Saymaz'ın aktardığına göre; “A.N.'nin babaannesi tarafından Kadiri tarikatına götürüldüğünü, bu durumun ayrılık döneminde sürdüğünü ve anne olarak çok kaygılandığını” anlatan Kaşıkçı, “Oğlu A.N.'nin tarikattan geldikten sonra kendisine ve evdeki insanlara emir kipinde konuştuğunu, agresifleştiğini, ağlama nöbetine girdiğini, okul kurallarına uymadığını” belirtti.
Boşanma davasının dosyasında A.N.'nin de, “babasının kendisini büyük insanların bulunduğu kapalı bir yere götürdüğünü, orada çevresinde büyük insanların toplandığını, insanların birtakım hareketlerde bulunduğunu, bu hareketlere anlam veremediğini, ortama kendi isteği dışında gittiğini, uzun süre kaldığını, çok sıkıldığını ve yorulduğunu, ancak durumu babasına söylemekten korktuğunu, babasının kendisini her aldığında bu ortama yine götürdüğü" yönünde ifadeleri yer aldı.
Şaşmaz'ın avukatı ise zikir görüntüsünü kabul ederken, “Tarikat iddiası doğru değildir. Müvekkilin babası kanaat önderidir. Zararlı eylemi yoktur. İslam diniyle ilgili faaliyette bulunmak ve iyi bir insan yetiştirmek ne zamandan beri suç olmuştur?” şeklinde konuştu.