Ricania Simulans’a çare bulunamıyor!
Doğu Karadeniz Bölgesi'nde hızla yayılan Ricania Simulans adlı kelebek türü böcek, önceleri sadece bitkilere zarar verip onları kurutur iken artık bölge insanının en önemli geçim kaynağı olan çay bitkisini de ciddi şekilde tehdit etmeye başladı.
Ricania Simulans 2006 yılında Rusya limanlarına giren, ardından Gürcistan'da yayılan ve Karadeniz'e getirilen meyve fidanları ile bölgeye girmişti. Ricania Simulans 11 yılda bölgenin neredeyse tamamını etkisi altına aldı. Yaz aylarından önce bitki gövdelerindeki görülmeyen bu kelebekler Ağustos ayıyla birlikte hızlı bir şekilde yayılarak bitki saplarına yerleşip bitkilerin kurumasına neden oluyor.
Rize Tarım il Müdürlüğü tarafından konuyla ilgili yapılan açıklamada, "Üreme dönemlerinde hızlı bir şekilde üreyen kelebek türü tüm meyve ve sebzeler ile çaya zarar vermeye başladı. Karadeniz Bölgesi'nde hızlı bir şekilde yayılan ve Giresun'a kadar uzanan Ricania çay bitkisini de etkisi altına alması ile çay bahçelerinin kızarmasına neden olmaya başladı" denildi.
Rize Tarım il Müdürlüğü Ricania Simulans tehdidini ortadan kaldırabilmek amacı ile çeşitli üniversitelerle işbirliği yaparken, Samsun Zirai Mücadele Araştırma Müdürlüğü ile de ortak çalışma başlatıldı. İzmir Bornova Üniversitesi Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü, Artvin Çoruh Üniversitesi, Giresun Fındık Araştırma Enstitüsü, Çay Araştırma Enstitüsü ve Ankara Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü zararlı ile mücadeleyi sürdürüyor. Kelebekleri yok edecek parazitler üzerinde çalışılıyor.
Rize ilinde farklı çay üretim alanları farklı ilaçlar ile ilaçlanarak bu zararlı kelebeğin ortadan kaldırılabilmesi için hangi ilacın etkili olabileceği üzerinde araştırmalar yapılıyor fakat bu güne kadar Ricania Simulans böcek türünü ortadan kaldıran etkili bir ilaç türü bulunamadı.
Ricania Simulans nasıl ortadan kaldırılacak
Önceleri fasulye, hıyar, biber gibi sebzeler olmak üzere kivi, incir ve çeşitli meyvelerde, bağ ve diğer üzümsü bitkilerde ( böğürtlen vb.) zarar yaptığı bilinen Ricania simulans'ın söz konusu ürünlerdeki zararının arttığı yönündeki şikayetler üzerine Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca 21-22 Eylül 2016 tarihlerinde bir çalışma toplantısı, ardından saha gezisi düzenlenmiş ve uzmanlar tarafından konu tüm boyutları ile tartışılmıştı.
Bu çalışma toplantısı sonrasında bölgenin en önemli tarımsal ürünü ve ticari varlığı olan çayda Ricania simulans'ın kesinlikle zarar yapmadığı uzmanlar tarafından kesin bir dille ifade edilmişti fakat bugün durumun bu şekilde olmadığı ve bu böceğin çay bitkilerine de zarar verdiği artık net olarak gözükmektedir.
Ayrıca bu toplantı sonrasında bölgede çay tarımının yapılması ve çay üretim alanlarında herhangi bir hastalık ve zararlı etmene karşı kimyasal ilaç kullanılmaması, bölgenin diğer bölgelere göre kimyasal ilaç kullanımı bakımından temiz olması ve çayın dünyada ilaçsız olarak natürel üretimi yapılan tek ülke konumunda olması nedeniyle zararlı ile mücadelede kesin olarak kültürel önlem tavsiye edilmiştir.
Ricania simulans ile Mücadelede kültürel önlem olarak zararlı kış dönemini bulaşık bahçelerin kenarındaki bitkilerde yumurta döneminde geçirmesi sebebiyle bir sonraki yıl Mayıs ayına kadar nimflerin çıkışından önce zararlının bir yıl önceden yoğun olarak bulunduğu bahçelerin kenarlarındaki bitkiler(çit bitkileri, çalı formundaki bitkiler, böğürtlen, çok yıllık otsu bitkiler vb.)temizlenmeli ve imha edilmesi önerilmiştir.
Yumurta çıkış zamanları iklim şartlarına göre değişmekle beraber Mayıs ayı sonuna doğru başlamaktadır. Bu zamana kadar zararlıyla bulaşık alanlarda mekanik mücadele ile yumurta bırakılmış olan bitkilerin temizlenmesi zararlının yoğunluğunu azaltacaktır.
Son yıllarda Doğu Karadeniz Bölgesi'nde zararı dikkat çekici boyuta ulaşan Ricania simülans ile mücadelede kültürel uygulamalar Tarla Günü etkinliği 11.04.2017 tarihinde Rize'de yapılmıştı.
Ricania simülans böceğinin üremesinde kritik dönem ise yumurtlamaya başlamadan önceki dönemdir. Bu dönemde yaklaşık olarak temmuz ayının ortalarıdır. Bu tarihten sonra yapılacak mücadelenin etkisi sınırlı olacak, biraz daha geciktirilmesi halinde ise mücadelenin hiçbir faydası olmayacaktır. Oysa vatandaşlarımız ne yazık ki en fazla bu dönemde şikâyetçi olmaktadırlar. İşte bu tarla günü etkinliği ile ziraat odaları, kooperatifler gibi çiftçi örgütlerinin, çiftçilerle sürekli iletişim halinde olan kesimlerin ve bizzat çiftçilerin bu hususlara dikkatlerinin çekilmesi hedeflenmiştir.
TAGEM Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkan Dr.Suat KAYMAK 21-22 Eylül 2016 da Rize'de yapılan toplantıda Ricania simülans sorununun çözümü için ne gerekirse yapılacağı yönünde söz verdiğini ve bu konu ile ilgili 300.000,00 TL'nin üzerinde bir bütçe ile 6 adet güdümlü proje hazırlatıldığını ifade etmiştir.
"Doğu Karadeniz Bölgesinde Önemli Bir Zararlı Ricania simülans (Hemiptera:Ricaniidae)'a Karşı Yerli İmkanlar İle Alternatif Mücadele Yöntemlerinin Geliştirilmesi" isimli güdümlü proje kapsamında yürüyen alt proje liderleri;
Adana Biyolojik Mücadele Araştırma Enstitüsünden Mustafa TÜFEKLİ Ricania simülans'ın biyolojik mücadelesine yönelik çalışmaların yapılacağını ve Ricania simülans'ın hastalanmasına sebep olan entomopatojenler üzerinde çalışılacağını ifade etmiştir.
Ankara Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsünden Heval DİLER Polyphogotarsonemus latus(Sarı Çay Akarı)'un biyolojik mücadelesine yönelik çalışmalar yapılacağını ve bunun için 2 adet biyolojik insektisitin ve bir predatör akarın deneneceğini ifade etmiştir.
Bornova Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsünden Dr. Fatma ÖZSEMERCİ Ricania simülans'ın biyoteknik mücadelesinde sarı yapışkan tuzaklar , ışık tuzakları ve her ikisi birden birbiri ile kombine edilerek çalışılacağını ifade etmiştir.
Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsünden Abdullah BALTACI; Bölgedeki çiftçilere ve teknik elemanlara, Ricania simülans'ın biyolojisi, konukçuları, zarar şekli ve zararlıya karşı alınabilecek tedbirlere yönelik eğitim çalışmaları yapılacağını ifade etmiştir.
Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsünden Kaan ALTAŞ Ricania simülans'ınn kültürel mücadelesinin yanı sıra dumanlama yönteminin de etkinliğinin araştıracağını ifade etmiştir.
Fındık Araştırma Enstitüsünden Ebru GÜMÜŞ; Ricania simülans'e karşı bölgede bulunan bazı bitki ve yabancıotlardan elde edilecek bitkisel ekstraktların etkinliklerinin belirlenerek çevre ve insan sağlığına olumsuz etkisi bulunmayan bir mücadele metodunun geliştirilmeye çalışılacağını ifade etmiştir.
GKGM'den Yalçın OCAK bitki sağlığı uygulamalarında alternatif mücadele metotlarını ön planda tuttuklarını ifade etmiş, söz konusu zararlının çiftçilere tanıtılması ve kültürel mücadelesi noktasında İl-İlçe Müdürlüklerince çalışmalarına devam ettiklerini bildirmiştir.
Daha sonra tarla gününe katılan davetliler, bahçedeki yumurta bulaşık dalları budayıp, sebze artıklarını temizleyerek bir noktada biriktirdikleri bu artıkları kontrollü bir şekilde yakarak imha etmişlerdir.