Duygusal zekaları oldukça gelişmiş olan köpekler, her yaştan insanın en yakın arkadaşı olabilir. Peki türleri arasında ne fark var? İşte köpek çeşitleri ve özellikleri...
Dünyanın en iyi arkadaşları olarak da bilinen köpekler, yüzyıllardır bir çok farklı görev ve yetenekleri ile nam salmıştır. İnsanlar ile en yakın bağ kurabilen hayvanların başında gelmekte olan köpekler oldukça itaatkar, sadık, koruyucu ve eğlenceli kişiliği ile bilinmektedir. M.Ö ki yıllardan İmparatorluklara kadar savaşlarda, çiftliklerde, saraylarda, kraliyetler de hatta sirklerde dahi kullanılmış olan bu eşsiz dostlarımız her daim insancıl kişiliği ile ön plana çıkmaktadır.
Kimisi doğal mutasyon sonucunda ortaya çıkmış kimi ise istek ve talepler doğrultusunda ırk yetiştiricileri tarafından melezlenmesi ile türemiş köpek cinsleri hem zeki tavırları hem de şaşırtıcı kişiliği ile insanları etkilemeyi başarmıştır. Kimisi son derece vahşi ve yırtıcı olurken kimisi son derece sessiz ve uysal yapısı ile kendine hayran bırakmaktadır. Ayrıca birbirinden farklı fiyat seçenekleri ile sahiplerini bulmakta olan köpekler, bazen milyonlarca liraya sahiplendirilebilmektedir. Yapısal olarak değişiklik göstermekte olan köpek türleri avcılık, bekçilik, oyunculuk ve süs köpekleri olarak bir çok farklı türde incelenmektedir. Ayrıca büyük, orta, küçük ve minyatür boyutları ile kimisi bahçede kendine ait kulübesinde yaşam sürerken kimisi çantanıza dahi koyabileceğiniz eşsiz küçüklüğe sahiptir.
Köpek çeşitleri ve özellikleri
Dünyada kayıtlara geçmiş, 400’ün üzerinde tanımlı köpek ırkı bulunuyor olmasına karşın, bu listede en çok beslenen, tanınan ve sevilen köpek cinslerine yer verdik. Golden Retriever, Beagle, Pug gibi çok sevilen köpek türlerini ve bu köpeklerin özelliklerini listeledik. Sizler de en sevdiğiniz köpek cinslerini yorumlarda bizlerle paylaşabilirsiniz.
1. Golden Retriever
Golden Retriever, büyük olasılıkla 19. yüzyılda İngiltere’yi ziyaret eden bir Rus sirkinde bulunan, türü bilinmeyen altın tüylü köpeklerin Bloodhound türü ile çiftleştirilmesiyle ortaya çıkmıştır. Uysal, iyi huylu, duygusal ve son derece sevimli köpeklerdir, çocuklarla çok iyi anlaşır. Golden Retriever, itaat etmeyi sever, diğer hayvanlarla ve yabancı insanlarla kolayca dostluk kurabilir, bu sebeple koruma köpeği olamaz. İlgi isteyen, yalnız kalmayı sevmeyen köpeklerdir.
2. Labrador Retriever
Labrador Retriever, geçmişte St. John köpeği olarak bilinirlerdi. Kanada’da Newfoundland’dan türetilmiş bir cinstir. Labradorlar, soğuk suya atlayarak balıkçıların ağlarını çekmelerine yardım etmeleri için eğitilirlerdi. 1800’lü yıllarda, İngiltere’ye getirildiler. Kibar ve sevgi dolu karakteri nedeniyle en iyi aile köpeklerinden biridir. Sabırlı, oldukça zeki ve sadık bir köpektir. İtaat etmeye istekli, hareketlidirler ve suyu severler. Golden Retriever gibi Labrador Retriever da çok sevilen bir ırktır.
3. Terrier
Terrier de çok sevilen bir köpek türüdür. 1800’lü yıllarda İngiltere’de fare istilası sonucu üretilmiştir. Hala da fare yakalama güdüleri devam etmektedir. Küçük ve sevimli olduklarından dolayı çok tercih edilmektedir. Çocuklarla uyumları iyidir, ama sadece kendi seçtikleri ve sevdikleri çocuklar ile diyalogları bu şekildedir. Bunun dışında agresifleşebilirler. Yaklaşık 20 çeşit Terrier vardır, en bilineni ise Yorkshire Terrier’dir.
4. Pug
Pug cinsi, en eski köpek ırklarından biridir. M.Ö. 400 yılında Asya’da ortaya çıktıklarına inanılmaktadır. Kısa tüylü Pekingese‘den türemesi ihtimal dahilindedir. Ancak, başka bir senaryoya göre küçük Bulldog’lardan türemişlerdir. Başka bir inanışa göre de nadir Fransız Mastiff’i Dogue de Bordeaux‘nun minyatürü olduğu da düşünülmektedir. Tibet manastırlarından Japonya’ya götürülürler ve daha sonra yaygın bir ırk haline gelirler.
Pug türü tarihi olaylarda da rol oynamıştır. Pompey adlı pug köpeği, 1572’de Prens William’ı yaklaşan suikastçiye karşı uyarmıştır. Ayrıca Napoleon, hapisteyken karısı Joséphine’ye pug’ın tasmasına sakladığı gizli mektuplar gönderirdi. Çok zeki olmalarına karşın eğitilmekten çabuk sıkılırlar. Pug türü köpekler, sahiplerinin ses tonuna duyarlıdır, gereksiz havlamaz, diğer hayvanlarla ve çocuklarla iyi geçinirler.
5. Beagle
Beagle’ların Elizabeth döneminde İngiliz tazısından ve Harrier’den türedikleri sanılmaktadır. Herkesi seven, şirin, enerjik köpeklerdir. Sosyal, cesur ve akıllıdırlar. Çocuklarla en iyi anlaşan köpek türlerindendir. Yalnız kalmayı sevmezler, yalnız yüksek sesle uluyabilirler. Beagle’lar başına buyruktur, etrafı keşfetmeyi sever, hatta açık geniş bir arazide tasmasız bırakırsanız çevreyi gezmek için uzaklaşabilirler. Beagle türü, yıllarca tavşan avında kullanmıştır ve tazı sınıfının en küçük üyesidir, avını bulmak için koku duyusunu kullanır.
6. Kurt Köpeği
Oldukça etkileyici özelliklere sahip olan kurt köpekleri sadık ve akıllı bir köpek cinsidir. Ülkemizde birçok kişinin beslediği kurt köpekleri, polis teşkilatınca uyuşturucu, kaçakçılık, arama kurtarma çalışmalarında kullanılmaktadır. Kurt köpeklerinin çeşitli cinsleri olup, cinslerine göre de bazı farklı özellikleri vardır. Kurda benzediği için kurt köpeği adıyla bilinirler. En tercih edileni Alman Kurdu olsa da, Sibirya, Alaska, İrlanda, Boyroz Kurdu ve Doğu Kanada Kurdu gibi türleri vardır.
7. Pekingese (Pekinez)
Bu ırk, 1893’te ilk defa İngiltere’de şovlarda tanıtılır. Amerika’da tanınması 1909’u bulur. Spitz kanı taşıdıklarına inanılır, ancak esas kökenleri 4000 yıl geriye dayandığı için kesin olarak bilinmemektedir. Yüzyıllarca Pekin İmparatorluk ailesinin gözdesi olmuştur. Bu köpekler kötü ruhları kovduğuna inanılan, efsaneleşen Foo köpeğinin devamıdır. Çinliler tarafından yarı kutsal varlıklar olarak görülürler. Eski Çin’de sıradan halk onlara selam vermek zorundaydı ve çalınmasının cezası ölümdü. Sahiplerine karşı duygulu ve yabancılara karşı kuşkucudurlar. Sadık, itaatkar ve kendilerinden beklenmeyecek kadar cesur bir ırktır.
8. St. Bernard (Saint Bernard)
Saint Bernard cinsi köpeklerin kökenleri çok eskiye dayanır. Romalılar’ın Alp Dağları’na getirdikleri Mastiff’lerle üretildiklerine inanılmaktadır. Bu ırk köpekler, ilk kez 1000 yılı civarlarında Büyük Saint Bernard Geçidi’nin yakınlarındaki Saint Bernard de Menthon Misafirhanesi’nde ortaya çıktı. Buradaki keşişlerin Mastiff cinsi köpeği, Great Dane ve Büyük Pyrenee cinsi köpeklerle çiftleştirdileri tahmin edilmektedir. Dikkatli ve seçici bir üretimle, yıllar sonra iri ve kuvveti bir köpek türü olurlar. İlk kez 1350’de bir İsviçre hanedan armasının üzerinde görüldü. Kendisine şöhret kazandıran kurtarma köpeği olarak kullanılması 17. yüzyılın ortalarında başlar, ilerleyen zamanda bütün dünyada sevilen bir köpek türü haline gelir. Bu ırk köpekler, temel karakter özellikleri aynı olmakla birlikte, kendi içlerinde iki türe ayrılır: Kısa tüylü ve uzun tüylü St. Bernard.
9. Akita İnu
Bu ırkın kökeni, Japonya’nın Honshu Adası’ndaki Akita bölgesidir. Adları buradan gelir. Günümüzde Japonya’nın sembol hayvanlarından biridir. Bu köpeğin küçük heykelcikleri, sağlığın sembolü sayılmaktadır. II. Dünya Savaşı sırasında ilk olarak Amerika’ya götürülmüş ve oradan bütün dünyaya yayılmıştır. Ayrıca, Japon Akita olarak da bilinen bu ırk Japonların ulusal bir simgesi olarak görülür. Ses tonları farklıdır, ancak fazla havlamazlar. Büyük avlarda kullanılan bu köpekler, geçmişte dövüş köpeği olarak kullanılmışlardır, günümüzde Japon hükümeti bu dövüşleri yasaklamıştır.
10. Bulldog
Bulldog türü köpekler, eski Asiatik Mastiff’lere dayanır, ancak gelişimi İngiltere’de gerçekleşmiştir. Ortaçağ orijinli Bulldog ismi, sadece küçük bir boğanın güçlü görünümünden değil, aynı zamanda 19. yüzyılda yasaklanıncaya kadar devam etmiş boğa-köpek dövüşlerinden gelmektedir. Koruma ve bekçilik görevlerinde oldukça işe yarayan, agresif surat yapılarının aksine bu köpek türleri, oldukça cana yakın ve de sevecen bir yapıya sahiptirler. Bulldog cinsi köpekler, genetik olarak havlamazlar ama uyurken horlama özellikleri vardır. Köpeklerde en çok şikayet edilen tüy dökme sorunu, bu köpekler için pek geçerli değildir.
11. Cocker Spaniel
Amerikan Cocker Spaniel, İngiliz Cocker Spaniel’den geliştirilen bir ırktır. Bu ırkın Amerika’ya götürülmesi ile ortaya çıkan Amerikan Cocker Spaniel, atası diyebileceğimiz İngiliz Cocker’lardan daha ufak boyutludur. Neşeli, uysal, çocuk dostu, iyi huylu bir köpektir. Apartman yaşamı için uygun bir ırktır. Akıllı ve güvenilirdir. Genellikle tanıdık-yabancı ayırt etmeden insanların yanında her zaman mutludur. Rahat ve iyi bir eğitim alır.
İngiliz Cocker Spaniel, yıllarca dünyanın en popüler köpeği olmuştur. 1300 yılında Gaston Phebus tarafından yapılan tanımlamalardan Spaniel’in varlığına dair bilgilere ulaşıyoruz. 1800’lü yıllarda İngiliz Spaniel’leri yedi guruba ayrıldı: Sussex, Clumber, İngiliz Splinger Field, Welsh Springer, İrlanda Su Spanieli ve Cocker. İngiliz Cocker Spaniel, dayanıklı, enerjik, mutlu ve sevgi dolu bir köpektir. Bu hayat dolu köpeğin, çocuklarla arası mükemmeldir. İngiliz Cocker Spaniel olağanüstü avcılık içgüdüsü ve yeteneğine sahiptir. Çok iyi bir burna sahiptir.
12. Cavalier King Charles Spaniel
İngiliz Toy Spaniel’in orijini, Asya Spaniel’lerine kadar uzanabilir, hatta belki de Pug’a kadar. Yine de temel olarak İngiliz Adaları’nda geliştirilmiştir. Bu sevimli köpek, İngiliz Kraliyet Ailesi’nin sevgilisi olmuştur. Yetiştiriciler, Kral II. Charles’ın portrelerinde görülen güzel Toy Spaniel’leri andıran köpekler yetiştirmeyi amaçlamışlardır. İngiliz Toy Spaniel’in bir alt tipi olan King Charles ile Cocker Spaniel arasında yapılan çaprazlamalar sonucu elde edilmiştir. King Charles Spaniel, adını Kral II. Charles’dan almıştır. 1940’larda bu köpekler ayrı bir ırk olarak kabul edilmiş, 1980 yılında resmi olarak tanınmış, 1996’da ise Toy grubuna dahil edilmiştir. Cavalier King Charles Spaniel, hareketli, enerjik, coşkulu köpeklerdir.
13. Poodle
Poodle cinsi köpeklerin geçmişine baktığımızda, bu köpeklerin ilk defa Batı Avrupa’da, bundan 400 yıl kadar önce varolmaya başladıklarını görüyoruz. Barbet ve Belçika Su Tazısı ırklarının çiftleşmesi sonucunda üremiş bir ırk olduğu düşünülen Poodle’lar, o dönemde yetenekleri de göz önüne alınarak av köpeği, bekçi ve çoban köpeği olarak kullanılmıştır. Üç farklı boyutuna göre ayırdığımız Poodle ırkının, minyatür, standart ve dev türleri bulunmakta, ancak bu türlerin arasında fiziksel farklılıklar dışında hiçbir fark yoktur. Poodle’lar, son derece neşeli ve eğlenceli yaradılışa sahip hayvanlardır. Küçük çocuklarla çok iyi anlaşırlar.
14. Collie
Collie cinsi, uzun süre İskoçya’nın dışında tanınmadı. Irkın adı muhtemelen korumakla görevlendirildikleri, Colley denen siyah suratlı İskoç koyunundan gelmektedir. İlk Collie 1860’da bir köpek yarışmasında sergilenmiştir. AKC (Amerikan Köpek Kulübü) uzun ve kısa tüylü Collie’leri aynı ırkın iki farklı tipi olarak görür. Sıcak havalara karşı hassastırlar. Hoşlanmadıkları insanlara karşı kuşkulu ve soğuk davranırlar, ancak asla saldırgan değillerdir. Sahibine, özellikle de çocuklara karşı güçlü koruma duyguları vardır. Çoban köpeği olarak kullanılırlar. Collie, güçlü, dikkatli ve aktif bir köpektir.
15. Border Collie
Avustralya çoban köpeğine çok benzeyen bir ırktır. Bu cins, İngiltere, İskoçya sınırındaki Northumberland’da yetiştirildi. Enerji açısından çok yoğun olan yerinde duramayan bir köpektir. Çok akıllı bir cinstir ve eğitime çok hızlı cevap verir. İtaat konusunda oldukça başarılıdır ve birçok yarışmada ödül alan bir ırktır.
16. Dachshund
Kökenleri, Mısır firavunları dönemine kadar uzanır. Bir firavunun mezarında resmi vardır. Kısa tüylü, uzun tüylü ve tel tüylü olmak üzere üçe ayrılırlar, en eskileri ve diğerlerinin atası olan kısa tüylü Dachshund’dur. Kısa tüylüleri en popüler olanlarıdır. Uzun tüylü Dachshund, kısa tüylü türden daha sakin ve uysaldır, daha az havlar. Tel tüylü Dachshund, yaklaşık yüz yıllık bir türdür. Kısa tüylü Dachshund, Schnauzer ve Dandie Dinmont Terrier’in çiftleştirilmesiyle elde edilmiştir. Doğuştan sporcu bir cins olduğu için, uzun yürüyüşlere ihtiyacı vardır. Cesur, inatçı, neşeli, duyguludur, bakışlarında enerjik ve dostça bir ifade vardır. İngiltere, Almanya ve İsviçre’de av köpeği olarak kullanılırlar.
17. Chow Chow (Çin Aslanı)
Çin kültüründe binlerce yıllık geçmişleri vardır. Chow Chow, 1800’lerin sonlarında ilk kez İngiltere’ye getirildi. Bu köpeklerin en belirgin özellikleri siyah dilleri ve düz arka bacaklarıdır. Uzun tüylerine, düzenli bakım yapılması gerekir, mevsimsel yoğun tüy dökmeleri vardır. İtaatkar değillerdir, doğuştan inatçıdırlar, çocuklarla iyi anlaşırlar. Bu köpeklerin eti, Çin’de aranan bir yiyecek türüdür ve günümüzde hala Çin’de yenmektedir.
18. Shar Pei
Ataları bilinmeyen bu köpeklerin tarihçesi M.Ö 206 yılına kadar gider. İri kafalı bol kırışıklı olabildiği gibi, küçük kafalı ve daha sıkı derili olanları da vardır. At tüylü ve fırça tüylü olmak üzere iki tür kürk yapısı vardır. Az rastlanan at tüylü kürk ele sert gelir ve dikensi bir yapısı vardır. Fırça tüylü kürk biraz daha uzunca ve daha yumuşaktır. Sahiplerine karşı sadık ve iyi huyludurlar. Çocuklara karşı bir alışma dönemi geçirirler ve sonrasında arkadaşlık kurabilirler. Sudan nefret ederler.
19. Basset Hound
Fransızca’da yere yakın, alçak kelimesinden türemiş olan Basset Hound isimli bu ırk, 1850’li yıllardan beri bilinmektedir. Fransız av tazılarının cücelerinden ürediği düşünülen bu ırk, ilk olarak 1863 tarihli Paris köpek şovunda kayıtlara geçmiştir. Çok iyi arkadaş olan bir köpektir, fakat çok gür bir sesle havladığı için apartman hayatına uygun olmayabilir. Hala av köpeği özelliklerini de koruyan ve tavşan, tilki, sülün avı için kullanılan Basset Hound, koku alma duyusu çok güçlü olan köpek türlerindendir. İyi huylu ve saldırgan olmayan zeki köpeklerdir.
20. Dalmaçyalı
Dalmaçyalı köpeklerin, kürkünde siyah veya kahverengi renkte benekler bulunur. Benekler birbirinden tamamen ayrı şekildedir. Beneklerin renk durumuna göre burun rengi de farklılık gösterebilmektedir. Koşmak onlar için vazgeçilmezdir. Mükemmel bir belleği vardır. Kendisine yapılan kötü muameleyi, yıllar sonra bile hatırlayabilir.
Bu cinsin kökeni hakkında birbiriyle uyuşmayan çeşitli görüşler vardır. Kesin olan tek şey, geçmişinin çok eskilere uzandığıdır. Varlığını gösteren izler Mısır rölyeflerinde ve Helenik döneme ait duvar süslemelerinde bulunmuştur. 1700 yılında Bengal Pointeri olarak bilinen Dalmaçyalı’ya çok benzeyen bir köpek İngiltere’de görülmüştür. Bu, onun Yugoslavya orijinli olduğu iddalarına şüpheyle yaklaşılmasına yol açar. Orta Çağda av köpeği olarak kullanılır. 1800’lerde popüler bir at arabası köpeği olur. Dalmaçyalı, itfaiyecilerin maskotu, sirklerde gösteri köpekliği, kemirgen avcısı, av köpeği, koruma köpekliği olmak üzere pek çok alanda kullanılmıştır.