Koronavirüs ne zaman bitecek? Biyofizikçi Michael Levitt, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını ile ilgili açıklamada bulundu. Levitt'in koronavirüs ile ilgili sevindiren açıklamaları haber sitelerinde geniş yer bulfdu. Açıklama sonrası birçok kişi internette arama yapmaya başladı. Peki Koronavirüs ne zaman bitecek? Ayrıntılar haberimizde.
KORONAVİRÜS NE ZAMAN BİTECEK?
srail asıllı ABD'li biyofizikçi Michael Levitt, küresel çapta sağlık krizine yol açan korona salgını için umut veren açıklamalar yaptı.
Nobel Ödüllü biyofizikçi Çin'deki enfeksiyon sayılarının azalmasının, "pandeminin sonunun yaklaştığına" işaret ettiğini belirtti.
Independent Türkçe'nin Jerusalem Post'tan aktardığı habere göre Levitt, koronavirüs salgının Çin'de yavaşladığını ve insanların çoğunluğu için bir tehdit oluşturmayacağını öne sürdü.
Michael Levitt, 2013 Nobel Kimya Ödülü'ne layık görülen üç bilim insanından biriydi. Araştırmacılar "karmaşık kimyasal sistemler için çok ölçekli modellerin geliştirilmesi" konusunda çalışıyordu. Her ne kadar uzmanlık alanı epidemiyoloji olmasa da, Levitt şubatta virüsün yayılmasının yavaşlayacağını doğru biçimde tahmin ederek, tecritten etkilenenlere umut vermişti.
Ancak Levitt basit bir tahminde bulunmak yerine Calcalist'te yayımlanan röportajda yaptığı karmaşık hesaplamaları anlatmıştı.
ÇİNLİ MESLEKTAŞLARI İLE İLETİŞİME GEÇTİ
Levitt'in eşi Shoshan Brosh'un Çin sanatı üzerine çalışma yapıyor olması çiftin düzenli olarak ABD, İsrail ve Çin arasında seyahat ettiği anlamına geliyor. Koronavirüs Çin'in Hubey bölgesini etkisi altına aldığında Levitt, Çinli meslektaşlarına destek amacıyla iletişime geçti.
"VERİLERE DERİNLEMESİNE BAKMAYA KARAR VERDİM"
Levitt, "Durumlarının ne kadar karmaşık olduğunu anlattıklarında, bir sonuca ulaşmak umuduyla verilere derinlemesine bakmaya karar verdim" dedi.
Hubei bölgesinde enfeksiyona yakalananların oranı her gün yüzde 30 artıyordu, bu ürkütücü bir istatistikti. Grip uzmanı değilim ancak sayıları analiz edebilirim ve bu üstel büyüme.
Virüsün yayılma hızı aynı oranda devam ettiğinde, tüm dünya 90 gün içinde enfekte olabilirdi. Ancak Levitt, sayıları işlemeye devam etti ve örüntünün değiştiğini fark etti. 1 Şubat'ta istatistiklere ilk baktığında Hubey bölgesinde günde bin 800 yeni vaka ortaya çıkıyordu. 6 Şubat'ta bu sayı günde 4 bin 700 vakaya ulaştı.
Fakat 7 Şubat'ta durum değişti. Levitt, "Yeni enfeksiyonların sayısı lineer olarak düşmeye başladı, durmadı" ifadelerini kullandı.
"PANDEMİNİN SONU YAKIN"
Bir hafta sonra, ölü sayılarında da aynısı oldu. Eğrideki bu dramatik değişim medyan noktasına işaret ediyordu ve pandeminin ne zaman sona ereceğine dair daha iyi bir tahmin yapmaya olanak tanıyordu. Buradan hareketle, Çin'in bütününde iki hafta içinde durumun iyileşeceği sonucuna vardım. Ve şu an kesinlikle çok daha az sayıda yeni enfeksiyon mevcut.
Levitt eğilimi azalan faiz oranlarına benzetti: Eğer bir kişi tasarrufunda birinci gün yüzde 30 faiz alırsa, ikinci gün yüzde 29 ve böyle devam eder ve "nihayetinde çok fazla kazanamayacağını anlarsın".
Benzer biçimde Çin'de yeni vakaların bildirimi devam etse de, Levitt'e göre bunlar erken evrelerinde bildirilenlerin bir kısmını temsil ederler.
Faiz oranı düşmeye devam etse de para kazanırsınız. Yatırdığınız kısım azalmaz sadece daha yavaş büyümeye devam eder. Hastalıklar söz konusu olduğunda, bu insanları çok korkutuyor çünkü her gün yeni vakalar duymaya devam ediyorlar. Fakat gerçek şu ki enfeksiyon oranı yavaşlıyor ve bu da pandeminin sonunun yakın olduğu anlamına geliyor.
"MART AYININ SONUNDA ÇİN'DEN KAYBOLACAK"
Verileri daha ileriye taşıyarak, Levitt virüsün Çin'de muhtemelen Mart'ın sonunda kaybolacağını tahmin ediyor.
Levitt, "Üstel büyüme modellerinde, yeni insanların her gün enfekte olabileceğini varsayarsınız, çünkü yeni kişilerle görüşmeye devam edersiniz. Fakat kendi sosyal çevrenizi düşünürseniz, aslında her gün aynı insanlarla görüşüyorsunuz. Yeni insanlarla toplu taşımada karşılaşabilirsiniz" dedi.
Fakat Levitt'e göre karantina ve sosyal teması azaltmak sonucu etkileyen tek faktör değil. Virüsün ilk kez ortaya çıktığı Vuhan'da, teorik olarak bütün nüfus enfekte olma riskiyle karşı karşıyayken nüfusun yalnızca yüzde 3'ü virüsten etkilendi.
Öte yandan Levitt diğer ülkelerde virüsün ne zaman yavaşlayacağına dair herhangi bir tahminde bulunmadı. Levitt'in hesaplamalarına göre, Çin vaka sayılarının sıfır olacağı noktaya yaklaştı. Güney Kore de medyan noktasının çoktan geçti ve yeni vakaların oranında azalma görmeye başlayacak.
Levitt, İtalya'da ölüm oranlarının yüksek olmasını yaşlı insanların nüfusun önemli bir kesimini oluşturmasından kaynaklandığını belirtti.
MICHAEL LEVITT KİMDİR?
Michael Levitt, İsrail asıllı Amerikan biyofizikçidir.
Michael Levitt 9 Mayıs 1947 tarihinde Pretorya, Güney Afrika'da dünyaya gelmiştir.
Nobel Kimya Ödülü, DeLano Award for Computational Biosciences gibi ödülleri vardır.
Michael Levitt Nobel ödülünü 2013 yılında kazanmıştır.
KORONAVİRÜS NEDİR?
Corona (Korona) virüsü hayvanlar arasında yaygın olan büyük bir virüs grubudur. Nadir durumlarda, bilim insanlarının zoonotik olarak adlandırdığı durumdur, yani hayvanlardan insanlara bulaşabilirler.
Coronavirus’lar (Cov), soğuk algınlığından Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS – CoV) ve Ağır Akut Solunum Sendromu (Severe Acute Respiratory Syndrome, SARS-CoV) gibi daha ciddi hastalıklara neden olan bir virüs ailesidir. Yapılan kapsamlı araştırmalar sonucunda, SARS-CoV’un misk kedilerinden, MERS-CoV’un ise tek hörgüçlü develerden insanlara bulaştığı ortaya çıkmıştır. Henüz insanlara bulaşmamış olan ancak hayvanlarda saptanan birçok coronavirüs (koronavirüs) mevcuttur.
Coronavirus’ların insanlarda dolaşımda olan alt tipleri (HCoV-229E, HCoV-OC43, HCoV-NL63 ve HKU1-CoV) çoğunlukla soğuk algınlığına sebep olan virüslerdir. SARS-CoV, 21. Yüzyılın ilk uluslararası sağlık acil durumu olarak 2003 yılında, daha önceden bilinmeyen bir virüs halinde ortaya çıkmış olup yüzlerce insanın hayatını kaybetmesine neden olmuştur. Yaklaşık 10 yıl sonra Coronavirus (koronavirüs) ailesinden, daha önce insan ya da hayvanlarda varlığı gösterilmemiş olan MERS-CoV (Middle East Respiratory Syndrome Coronavirus) Eylül 2012’de ilk defa insanlarda Suudi Arabistan’da tanımlanmış; ancak daha sonra aslında ilk vakaların Nisan 2012’de Ürdün Zarqa’daki bir hastanede görüldüğü ortaya çıkmıştır. 31 Aralık 2019’da DSÖ Çin Ülke Ofisi, Çin’in Hubei eyaletinin Vuhan şehrinde etiyolojisi bilinmeyen pnömoni vakalarını bildirmiştir. 7 Ocak 2020’de etken daha önce insanlarda tespit edilmemiş yeni Coronavirus (koronavirüs) (2019-nCoV) olarak tanımlanmıştır. Daha sonra 2019-nCoV hastalığının adı COVID-19 olarak kabul edilmiştir.
Coronaviruslar (Koronavirüs), Coronaviridae ailesi içinde bulunurlar. Başlıca dört türde sınıflandırılırlar. Bunlar: Alfa, Beta, Gama ve Delta Coronaviruslar’dır (koronavirüs). İnsan, yarasa, domuz, kedi, köpek, kemirgen ve kanatlılarda bulunabilmektedirler. (evcil ve yabani hayvanlarda). İnsanlarda Coronavirus’un (koronavirüs) neden olduğu hastalık spektrumu basit soğuk algınlığından ağır akut solunum sendromuna (Severe Acute Respiratory Syndrome, SARS) kadar değişkenlik gösterebilmektedir. İnsan ve hayvanlarda çeşitli derecelerde respiratuar, enterik, hepatik, nefrotik ve nörolojik tutumlarda seyreden klinik tablolara neden olabilmektedir. COVID-19 virüsü, SARS-CoV ve MERS-CoV’unda içine bulunduğu beta-coronavirus (beta- koronavirüs) ailesi içinde yer almaktadır.
KORONAVİRÜSÜN BELİRTİLERİ NELERDİR?
?Bu virüs grubuna bağlı virüsler, genellikle soğuk algınlığına benzer şekilde, hafif ve orta derecede üst solunum yolu hastalığı olan insanları hasta edebilir. Corona / Covid-19 (Korona) virüsü semptomları arasında burun akıntısı, öksürük, boğaz ağrısı, muhtemel baş ağrısı ve bazen de birkaç gün süren ateş sayılabilir. Bağışıklık sistemi zayıf olan ileri yaştakiler ve çok genç olanlar için virüsün pnömoni veya bronşit gibi çok daha ciddi solunum yolu hastalığına neden olabilir. İnsanlarda ölümcül olabilecek seviyede çok az Corona / Covid-19 (Korona) virüsü vardır.Aynı zamanda solunum problemlerine neden olan, MERS virüsü olarak da bilinen Ortadoğu Solunum Sendromu ilk olarak 2012 yılında Orta Doğu’da tespit edilmiştir. Hastalık Kontrol Merkezleri’nin verdiği bilgiye göre semptomları çok daha şiddetli olan MERS ile enfekte olan her 10 hastanın dörtte üçü ölmüştür.
SARS olarak da bilinen Şiddetli Akut Solunum Sendromu, diğer türlerine göre daha ciddi semptomlara neden olabilen diğer bir Corona / Covid-19 (Korona) virüsü türüdür. İlk olarak Güney Çin’deki Guangdong Eyaleti’nde tespit edildi. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre solunum problemlerine neden olmasının yanı sıra ishal, yorgunluk, nefes darlığı, solunum sıkıntısı ve böbrek yetmezliğine neden olabilir. Hastanın yaşına bağlı olarak, SARS ile ölüm oranı vakaların %0-502si arasında değişmekte olup, yaşlılar en riskli ve savunmasız durumda olan hasta grubudur.
KORONAVİRÜS (KOVİD-19) NASIL BULAŞIR?
Corona / Covid-19 (Korona) virüsleri hayvanlarla insan temasından yayılabilir. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre MERS’in develer arasında, SARS’ın ise misk kedileri arasında yayıldığını düşünülüyor. Corona / Covid-19 (Korona) virüslerinin insandan insana bulaşması, genellikle sağlıklı bir insanın enfekte bir insanın vücut salgılarıyla temas etmesi sonucu mümkün oluyor. Virüs hasta insanlardan öksürme, hapşırma yoluyla ortaya saçılan damlacıklarla ve hastaların temas ettiği yüzeylerden göz, ağız, burun mukozası ve el sıkışma ile bulaşabilir. Coronaviruslar (koronavirüs) genel olarak dış ortamda dayanıklılığı olmayan virüslerdir. Ancak bugün için COVID-19’un bulaşıcılık süresi ve dış ortama dayanma süresi net olarak bilinmemektedir.
KORONAVİRÜS NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Özel bir tedavi yöntemi yoktur. Çoğu zaman belirtiler kendiliğinden kaybolur. Uzman hekimler teşhis sonrası ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar ile belirtileri hafifletmek için tedavi uygulayabilirler. Yaşam alanlarındaki oda neminin dengelenmesi ve ılık duş ile boğaz ağrısı ve/veya öksürüğün hafiflemesine destek sağlanabilir. Ayrıca bol sıvı tüketmek, dinlenmek ve uyku tedavi için faydalı olacaktır. Belirtiler standart soğuk algınlığı sürecinden daha kötü seyretmeye başlarsa mutlaka uzman hekime danışılması gerekir.
KORONAVİRÜSTEN KORUNMANIN YOLLARI NELERDİR?
Henüz Corona / Covid-19 (Korona) virüs ailesine karşı koruma sağlayacak bir aşı bulunmamaktadır. MERS aşısı için deneme süreci devam etmektedir. Korunmak için basit önlemler oldukça faydalı olacaktır.
Dünya Sağlık Örgütü,
Enfekte olmuş kişilerle yakın temastan kaçınmanın,
El hijyenine dikkat etmenin, sık aralıklarla elleri en az 20 saniye sabun ve su ile yıkamanın; sabun ve su olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanmanın; özellikle hasta insanlar veya çevresi ile doğrudan temas ettikten sonra elleri mutlaka yıkamanın,
Çiftlik veya vahşi hayvanlarla korunmasız temastan kaçınmanın,
Enfekte olduysanız eğer, mesafeyi korumanın, öksürürken, hapşırırken tek kullanımlık kağıt mendil ile ağızın ve burnun kapatılmasının; kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içinin kullanılmasının, ellerin yıkanmasının; gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmaktan kaçınmanın,
Enfekte olan kişilerin dokunduğu yüzeylerin dezenfekte edilmesinin,
Et, yumurta gibi hayvansal gıdaların iyice pişirilmesinin,
Hasta kişilerin mümkünse kalabalık yerlere girmemesinin, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve burnun kapatılmasının, mümkünse tıbbi maske kullanılmasının önemli olduğunu belirtmiştir.