Fatih Terim koronavirüsü yendikten sonra plazma tedavisine donör olmak istemişti ki bakanlığın rehber kriterlerine takıldı.
Corona virüse yakalanan ve hastanede gördüğü tedavinin ardından taburcu edilen Galatasaray Teknik Direktörü Fatih Terim evdeki karantina süresini de tamamladıktan sonra önemli açıklamalarda bulunmuştu. Instagram hesabından canlı yayın yapan tecrübeli teknik adam hastalığa karşı bağışıklık kazandığı için gerekirse plazma tedavisi için donör olabileceğini söylemişti.
‘ELİMDEN GELENİ YAPMAYA HAZIRIM’
Terim takipçileriyle yaptığı sohbette, “Virüsün tedavisinde fayda sağladığı söylenen plazma bağışı, yani donör olmam için kıymetli hekimlerimiz kriterleri karşıladığımı düşünürse, elimden geleni yapmaya hazırım. Böylece birkaç insanın hayatına dokunurum, bu da beni çok çok mutlu eder” ifadelerini kullanmıştı.
Ancak 66 yaşındaki Terim'in plazma bağışında bulunma ve donör olma konusunda yaşa takıldığı ortaya çıktı. Sağlık Bakanlığı'nın Kovid-19 İmmün Plazma Tedarik ve Kullanım Rehberi'ne göre, plazma bağışı 18-60 yaş arasındaki vatandaşlardan alınabiliyor. Rehbere göre Terim, yaşı itibariyle plazma bağışı kriterlerini karşılamıyor.
KİMLER PLAZMA BAĞIŞI YAPABİLİR?
Sağlık Bakanlığı’nın rehberine göre corona virüsü hastalığında kullanılan plazma yöntemi için şu kriterleri karşılamak gerekiyor:
- Aferez bağışı için gereken şartları taşıyan bağışçılar; Yasal mevzuata uygun olarak kan bağışçısı olabilmesi için gerekli sorgulamanın yapılması (Kısa Fizik Muayene, Aferez Bağışçısı Bilgilendirmiş Onam Formu'nun Doldurulması, Kan Bağışçısı Sorgulama Formu'nun Doldurulması ve Değerlendirilmesi) gereklidir.
- 18-60 yaş arası (19 yaşından gün almış, 61 yaşından gün almamış ve arası) bağışçılar
- Erkek ya da gebe kalmamış ( düşük yapmamış, kürtaj olmamış) kadın bağışçılar
- Daha önceden kan transfüzyonu yapılmamış bağışçılar
- COVID-19 virüs enfeksiyonuna yakalanmış ve sonrasında iyileşmiş bireylerin;
- Bağışçı adayının COVID-19 enfeksiyonu tanısı aldığına dair laboratuvar test sonucu olmalıdır.
- Hastanede yatarak tedavi gören bağışçı adayının COVID-19 enfeksiyonu geçirmiş olduğunu gösteren nazofarenks sürüntü örneğinden (taburcu edilmeden hemen önce 24 saat arayla yapılacak iki ayrı test) çalışılmış moleküler test sonuçlarının “NEGATİF” ve klinik olarak tam iyileşmesinin üzerinden en az 14 gün geçmiş olmalı,
- YA DA COVID-19 Bağışçı adayı, hastanede yatarak tedavi gören kişi ise taburcu edilmeden 24 saat önce ve hemen taburculuk öncesi alınan en az bir nazofarenks sürüntü örneğinin moleküler test sonuçları “NEGATİF” bulunmalı ve klinik olarak tam iyileşmesinin üzerinden en az 14 gün geçmiş olmalıdır. Taburcu edilirken test yapılmayan hastalar için altta yazan madde uygulanır.
- COVID-19 tanısı almış ancak tedavisini evde karantina altında tamamlayan bağışçı adaylarının klinik olarak tam iyileşmesinin üzerinden en az 28 gün geçmiş VE bağış öncesinde nazofarenks sürüntü örneğinden çalışılmış SARS-CoV-2 moleküler test sonucu “NEGATİF” olmalıdır.
- Bağışçı adaylarının Ulusal mevzuata uygun olarak mikrobiyolojik tarama testleri (serolojik olarak HBsAg, anti-HCV, anti-HIV 1-2 ve anti sifiliz Ab testleri ve yapıldıysa HBV-DNA, HCV-RNA, HIV 1,2-RNA, Nükleik Asit Tarama (NAT) testleri) negatif olmalıdır.
İMMÜN PLAZMA NEDİR?
İmmün plazma, corona virüsü hastalığını yenen insanların kanından bu hastalığı durduracak antikorların izole edilerek diğer insanların tedavisinde ve korunmasında kullanılması esasına dayanıyor. Hastalığı yenenlerin plazma ve hücre bağışında bulunması gerekiyor. Yoğun bakımda yatan hastalar için bağışık olan insanların hücrelerini ve kanındaki antikorları kullanılacak.
İMMUN PLAZMA TEDAVİSİNİN ZARARI VAR MI?
Salgını atlatmış ve sağlığına kavuşmuş kişilerden tedaviye destek vermelerini isteyen, Corona virüsünü yenen Dr. Kürşat Demir, “Yapılan işlem gayet basit. Bir kan verme işleminden ayrı değil. Hiçbir zararı yok. Rahat olsunlar. Sahada çalışmamın yanı sıra bu şekilde hizmet vermek de ayrıca beni mutlu etti” şeklinde konuştu.
İMMÜN PLAZMA NASIL BİR TEDAVİ?
Türk Kızılay Genel Başkanı Kınık, Sağlık Bakanlığının immün plazma tedavisinde daha önce Covid-19 tanısı konan ve tedavi sürecinin ardından iyileşen hastalardan alınan ve Türk Kızılayı tarafından toplanan kan plazmalarının ağır durumdaki vakaların tedavisinde kullanılmasını amaçlıyor.
Bu sayede de kan plazması ile kritik durumdaki hastaların tedavi edilmesi hedeflendiğini belirtti. Söz konusu plazmada yer alan ‘immünglobulin’ denilen antikorlar, yoğun bakıma alınmış, solunum sıkıntısı çeken ve durumu giderek kötüleşen hastalarda tedavi edici özellik taşıyor.
Covid-19 tanısı pozitif çıktıktan sonra uygulanan tedavi sürecini olumlu yönde atlatan ve iyileşerek taburcu olan 18-65 yaş aralığındaki kan verme özelliklerini taşıyan vatandaşlardan plazma bağışı alınacak.
Daha önce Covid-19 salgınına yakalanan ve süreçten iyileşerek ayrılan hastaların kan bağışından önce 14 gün beklemeleri gerekecek. Plazma bağışında bulunacak vatandaşın öncelikle tekrar test yaptırması ve bu testin negatif sonucu göstermesi gerekecek.
Aldığı raporla birlikte Türk Kızılayın aferez bağış noktalarına gidecek bağışçının kan vermesinde sakınca olup olmadığı tespiti yapılacak ve beyanı ile onam formu alınacak.