Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi NASA tarafından geçtiğimiz haftalarda yapılan açıklamada, Mavi Dolunay ismi verilen doğa olayının gerçekleşmesine kısa bir zaman kaldığı belirtildi. Bunun üzerine vatandaşlar tarafından merak konusu olan ve nadir olarak gerçekleşen Mavi Dolunay hakkında bilinmesi gereken her şeyi sizin için derledik. İşte Mavi Dolunay nedir? Ne zaman, hangi gün saat kaçta? Etkileri neler? sorularının cevapları...
MAVİ DOLUNAY NEDİR?
Gök bilimciler tarafından bir takvim ayında yaşanan ikinci Dolunay olarak tanımlanan Mavi Dolunay, nadir bir doğa olayı olarak nitelendiriliyor.
Her yıl toplamda 12 kez Dolunay yaşanırken 2020 yılında Mavi Ay ile birlikte semalarda 13 kez Dolunay görülecek.
Mavi Ay, dolunay evresinin ay içerisinde ikinci defa meydana gelmesidir. İsminden dolayı Ay'ın farklı bir renge bürüneceği düşünülse de herhangi bir renk değişimi olmayacak.
Dünya'daki fiziksel sebeplerle oluşan bulutların hareketleri nedeniyle geçmişte mavi tonlarında görülen Dolunay'a bu isim verilmiştir.
Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi tarafından yapılan 'mavi ay' açıklamasında,
“Mavi Ay” bir tanıma göre bir takvim yılı (Güneş takvimi) içerisinde gerçekleşen 13. dolunay evresine verilen geleneksel bir isimdir. Ay takvimlerinde, bir takvim ayı aynı evre ile başlar aynı evre ile biter. Ancak bizim de günlük olarak kullandığımız Güneş takvimlerinde bir ay bizim astronomide “sinodik dönem” dediğimiz ve birbirini takip eden aynı iki evre arasında geçen süre (örneğin iki Dolunay arasındaki süre) ile tanımlanmaz.
Böyle tanımlanmış olsaydı her ay 29.53 gün sürerdi. Oysa ki Güneş takviminde aylar 28, 29, 30 ya da 31 gün sürer ve toplam bir yıl da 29.53 çarpı 12 = 352.2 gün değil 365.25 gündür! Bu nedenle bir aya aynı evreden (sözgelimi Dolunay ama Yeniay olsa da farketmez, ilkdördün olsa da) iki tane denk geldiği olur. (Aynı nedenle Ramazan ayı her yıl 11 gün öne kayar!)
Güneş takviminde bir yıl yine bu nedenle 12.37 tane ayrı evreden içerir. Bu 0.37’ler birleşip 2-3 yılda (tam olarak 2.7 yılda) bir 13. Dolunay’ın bir yıl içerisine sığmasına neden olur. İşte böyle olduğunda gerçekleşen 13. dolunay “Mavi Ay” adını alır. Adını, İngilizce’de eski bir terim olan ve “ihanet eden” anlamına gelen “belewe” kelimesinin zaman içerisinde “blue” yani mavi kelimesine dönüşmesinden alan bu kültürel olgu, insanlar bir yılda 12 dolunay beklerken gerçekleşen 13. dolunayın takvime “ihanet” ettiği göndermelerinden alır. Ay’ın rengi ile hiçbir ilgisi yoktur.
Sky & Telescope dergisinin Mart 1946 sayısı genel kabul gören orjinal tanımı alıp (yanlış anlayarak) bir ayda gerçekleşen ikinci dolunaya ilgi çekmek üzere “Mavi Ay” demiştir. Ay ancak çok özel durumlarda, volkanik patlamalar gibi Dünya’nın atmosfer parçacık yoğunluk, boyut ve yapısını kısa sürelerle değiştiren doğa olayları sonrası “mavimsi” bir renkte görülebilir." ifadeleri kullanıldı.
MAVİ DOLUNAY NE ZAMAN? HANGİ GÜN? SAAT KAÇTA?
NASA bu yıl 1 ve 31 Ekim’de iki dolunay gerçekleşeceğini ve 31 Ekim’deki dolunayın ‘mavi dolunay veya mavi ay’ olacağı kaydedildi.
Mavi Ay, gök bilimcileri tarafından, bir takvim ayında yaşanan ikinci Dolunay olarak tanımlanan nadir bir doğa olayı olarak nitelendiriliyor.
MAVİ DOLUNAY ETKİLERİ NEDİR?
Bu yıl gerçekleşecek olan Mavi Dolunay doğa olayından etkilenmesi beklenen burçlar, Boğa, Aslan, Akrep, Kova olarak belirlendi.