Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu, Merkez Bankası İdare Merkezi'nde düzenlenen , Enflasyon Raporu 2022-III’ün tanıtım toplantısında önemli açıklamalarda bulundu. Başkan Şahap Kavcıoğlu, 2022, 2023, 2024 yılı enflasyonu tahminleri ve ekonomideki son duruma ilişkin olarak değerlendirmelerde bulundu.
Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu'nun açıklamalarından öne çıkanlar şöyle
Yılın ikinci çeyreğinde gerçekleşen jeopolitik riskler ile pandemiden kaynaklanan aksamalar küresel iktisadi faaliyeti olumsuz etkilemektedir. (Küresel Piyasalar) Enflasyondaki yükselişin beklenenden uzun sürebileceği düşüncesiyle alınan para politikası kararları finansal piyasalarda belirsizliğe ve ekonomide yavaşlama olasılığını güçlendirmektedir. Enerji fiyatlarındaki yüksek seviyeler ve oynaklık fiyatlar üzerinde baskı oluşturmaya devam etmektedir. Emtia fiyatları bir miktar geriledi, tedarik süreleri kısalmaya başladı. Göstergeler, küresel enflasyondaki yüksek seviyelerin kalıcılığı konusundaki endişeleri güçlendirmektedir.
"TÜRKİYE EKONOMİSİ ÜRETİM, İHRACAT VE İSTİHDAMI ARTIRMAYI MERKEZE ALAN BİR YAPISAL DÖNÜŞÜM SÜRECİNDEDİR"
Türkiye ekonomisi üretim, ihracat ve istihdamı artırmayı merkeze alan bir yapısal dönüşüm sürecindedir. Cari dengemizdeki iyileşme eğilimi devam etmektedir. Türkiye ekonomisi 2004 yılından bu yana ilk defa ve üst üste cari fazla vermiştir. Küresel emtia fiyatları normalleşme eğilimine girdiğinde, ekonomimiz cari fazla verme kapasitesine ulaşmış olacaktır, bu durum Türkiye ekonomisi için yöne bir dönemin başlangıcına, kısa vadeli finansman ihtiyacının asgariye indiği ihracata dayalı büyümeye işaret etmektedir. Yatırım harcamaları sağlıklı ve sürdürülebilir olarak sağlıklı bir çerçevede devam etmektedir.
"GÜÇLÜ EKONOMİK BÜYÜME KAPASİTE KULLANIM ORANLARINA DA YANSIMAKTADIR"
Özellikle sanayi üretimi öncüsü olan makine teçizat yatırımları istikrarlı büyümeye işaret etmektedir. (Makine-Teçhizat) 2022 yılının ilk çeyreği itibarıyla milli gelir içindeki payı %18 ile tarihsel olarak en yüksek seviyesine ulaşmıştır. İkinci çeyrekte iç talep yataya yakın seyrederken, sanayi üretimi dış talebin de etkisiyle gücünü korumuştur. Sanayi üretiminde gözlenen artış imalat sanayinin geneline yayıldı. Güçlü ekonomik büyüme kapasite kullanım oranlarına da yansımaktadır.
Göstergeler ilave kapasite işaret etmekte ve yatırım talebini desteklemektedir. Göstergeler ilave kapasite işaret etmekte ve yatırım talebini desteklemektedir. Eğilimin yatırım malı üreten ve ihracatçı sektörler başta olmak üzere güçlendiğini gözlüyoruz. Toplam istihdam edilen kişi sayısı tarihsel yüksek seviyelere ulaşmıştır.
"İHRACATIMIZIN ÜRÜN VE PAZAR ÇEŞİTLİLİĞİ SON DÖNEMDE HIZLANMAK SURETİYLE İSTİKRARLI BİR ŞEKİLDE ARTMAKTADIR"
İstihdam açığı halen yüksek seviyelerde seyrediyor. İstihdamdaki artış emsal ülkelere oranla oldukça yüksek seviyededir. İhracat artışında salgın sonrası küresel ticaretin yeniden şekillenmesinde Türkiye'nin sahip olduğu avantajlar, ihracatçılarımızın değişen koşullara uyum sağlama kapasitesi, finansal sistemimizin ülke ekonomisi için ihracatçımıza sağladığı uygun koşullar etkili oldu. İhracatımızın ürün ve pazar çeşitliliği son dönemde hızlanmak suretiyle istikrarlı bir şekilde artmaktadır. 2015-2022 arasında ihracatımızdaki artışın yaklaşık %29'u yeni para girişleri ile gerçekleşmiştir.
"TURİZM SEKTÖRÜNÜN PERFORMANSI MEMNUNİYET VERİCİ"
Turizm sektörünün ilk 5 aydaki performansı memnuniyet vericidir. Finansal istikrar açısından ticari kredilerdeki gelişimin uyumunu yakından takip etmekteyiz. Seyahat gelirlerinde ulaşılan seviye 2019 yılını geçmiştir.
"KÜRESEL EMTİA FİYATLARINDAKİ GÜÇLÜ ARTIŞLAR, ENFLASYONDAKİ ARTIŞIN TEMEL BELİRLEYİCİ OLMUŞTUR"
Yatırımları ve üretim kapasitesini artıracak hedefli kredi kullanımı hedefli büyümeye ve cari işlemler dengesine olumlu katkı verecektir. 6 ay öncesine göre kredi artış miktarı 3,9 katına, 2021 tamamının ise 2,5 katına çıkmıştır. İkinci çeyrekte küresel emtia fiyatlarındaki güçlü artışlar, tedarik zincirindeki aksaklıkların neden olduğu arz kısıtları ve Döviz Kurları tüketici kurları üzerinde baskı oluşturmaya devam etmiş, enflasyondaki artışın temel belirleyici olmuştur.
"ENFLASYON ÖNGÖRDÜĞÜMÜZ PATİKANIN ÜZERİNDE KALMIŞTIR"
Enflasyon Nisan raporunda öngördüğümüz patikanın üzerinde kalmıştır. Çekirdek enflasyon göstergeleri ise daha olumlu bir görünüm sergilemektedir. Yılın ikinci çeyreğinde ithalat birim değer endeksi özellikle enerji fiyatlarındaki artışa bağlı yükseldi, enflasyonu yukarı çeken ana etkenlerden biri olmuştur. Küresel enerji piyasalarında Rusya ve Ukrayna arasındaki çatışma nedeniyle daha belirgin hale gelen arz ve talep dengesizliklerinin ikinci çeyrekte sürmesi enerji fiyatlarına yansımıştır. Enflasyonda talep koşullarının etkisi sınırlı. İmalat sanayi firmalarının siparişlerine yönelik anket verileri, kartla harcamalar göstergeleri ivme kaybına işaret etmektedir.
"LİRALAŞMA PERSPEKTİFİ İLE ARAÇLARIMIZI ETKİN OLARAK KULLANMAYA DEVAM EDECEĞİZ"
Talep koşullarının enflasyona katkısı daha da gerileyecek. 2. çeyrekte çıktığı açığı göstergelerinde yavaşlama gözlendi, 2. yarıda düşüş hızlanacak. Almakta olduğumuz kararlarla en kısa zamanda enflasyonda kalıcı düşüşü hedeflemekteyiz. Gıda ve enerji dışı alanlardaki enflasyonun temel belirleyicileri dışsal faktörler ve döviz kuru. Politika bileşenlerini etkin bir şekilde kullanmaktayız. Liralaşma perspektifi ile araçlarımızı etkin olarak kullandık ve kullanmaya devam edeceğiz. Son dönemde makro ihtiyati politikalarımızı güçlendirdik. Likidite, teminat ve zorunlu karşılık araçlarını etkin olarak kullanıyoruz. Parasal aktarımın etkinliği açısından etkinliği hissedilir adım attık.
Teminat düzenlemeleri kapsamında ilk olarak Mayıs ayında para takası ve bankalar arası para işlemleri için DİBS sepetinin kapsamını değiştirdik. Ekonominin potansiyeli ile uyumlu bir parasal büyümeyi gözeterek, tüm faizlerin politika faizine yakınsaması için gereken adımları atmaya devam edeceğiz.
İthalat, gıda fiyatları, küresel büyüme, maliye politikası gibi varsayımlarımızı gözden geçirdik ve güncelledik. Mevcut rapor döneminin başında oluşan yukarı yönlü tahmin sapması son dönemdeki olumlu gelişmelerle telafi edilmiştir. Ham petrol ve emtia fiyatlarının genel seviyesine ilişkin varsayımlarımızı 2022 büyük oranda koruduk.
ENFLASYON TAHMİNİ GÜNCELLENDİ
Küresel enflasyondaki artışa bağlı olarak önümüzdeki dönemde finansal koşulların bir önceki rapor döneminde öngörülenden daha sıkı olacağını varsaydık.
Enflasyonun 2022 yıl sonunda %60,4 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz (Önceki %42,8).
Enflasyonun 2023 yıl sonunda %19,2 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz (Önceki %12,9).
Enflasyonun 2024 yıl sonunda %8,8 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz (Önceki %8,3).
2022 yıl sonu gıda enflasyonu tahmini %71,3 oldu(Önceki %49).
Merkez Bankası Başkanı Kavcıoğlu'nun konuşmasının tamamını okuyabilirsiniz.