a) İtikâdî mezhepler. Bunlar İslam’ın inanç konularına dair hükümleriyle ilgili olarak ortaya çıkan zümreleşmelerdir. Allah’ın sıfatları, kader, dini prensipler karşısında akla verilen rol ihtilaf konularından bazıları; Mu’tezie, Selefiyye, Matürüdiyye gibi fırkalar da bu alanda ortaya çıkmış olan bazı mezheplerdir.
b) Amelî yani fıkhî mezhepler. Bunlar dinin amelî yönü, başka bir ifadeyle fıkhî yönüyle ilgili olarak ortaya çıkmış olan mezheplerdir. Hanefilik, Şafiilik gibi.
c) Siyasî mezhepler. Bunlar da yönetime ilişkin alanlarda ortaya çıkan mezheplerdir. Haricîlik ve Şiilik gibi. Şu kadar var ki siyasi mezhepler zamanla itikadî ve fıkhî konularda da kendilerine has anlayışlar geliştirmişler; bu yönüyle hem itikadî hem amelî mezhepler kategorisinde de ele alınmışlardır.
Kaynak: Diyanet İşleri Başkanlığı