Gece yarısı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal, görevinden alındı. Yine Erdoğan'ın kararı üzerine Naci Ağbal, Uysal'ın yerine Merkez Bankası Başkanı olarak atandı. Bunun üzerine sosyal medyada Murat Uysal'ın görevden alınmadan önce 'moratoryum' ilan edilmesi gerektiğini belirttiği söylentileri ortaya çıktı. Sosyal medyada çıkan söylentiler üzerine, 'moratoryum' kelimesi, araştırma konusu oldu. Peki, Moratoryum nedir? Moratoryum ilanı ne anlama gelir? İşte detaylar...
MORATORYUM NEDİR? İLANI NE ANLAMA GELİR?
Moratoryum, kısaca borçlanıcının borçlarını ödeyemeyeceğini ilan etmesi anlamına gelir. Genellikle, mali zorlukların çoğalmasıyla birlikte yürürlüğe girer. Borçlanıcının ödeme yükünü kaybetmesi üzerine doğan moratoryum, hükümetler ya da işletmeler tarafından ilan edilir. Türkiye'de ilk olarak 1875 yılında Osmanlı İmparatorluğu tarafından ilan edilmiş ve Duyun-i Umumiye İdaresi kurulmuştu. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde de son olarak 1958 yılında moratoryum ilan edilmişti.
MORATORYUM İLAN EDİLİRSE NE OLUR?
Ülkelerin, dış borçlarını belli bir nedene bağlı olarak ödeyemeyeceğini duyurması 'moratoryum' anlamına gelir. Bunun üzerine borçların bir süre ertelenmesi, yeni bir faiz oranının belirlenmesi veya borcun daha uzun vadeye yayılması söz konusu olur. Aynı şekilde ülke içindeki belli bir grubun borçları üzerine de ilan edilebilir. Ancak, ülkelerin moratoryum ilan etmesiyle birlikte borç ortadan kalkmaz, yalnızca ödemeler ertelenir.
Moratoryum ilan edilmesi sonucunda borçların bir kısmı ödenmeye devam edilebilir. Belli bir kısmı üzerine de ilan edilebilir. Aynı zamanda bazı özel durumlarda borcun kısmen silinmesi de söz konusu olabilir. Moratoryum, ani krizlerden kaynaklanır. Bu nedenle geçici mali sıkıntıları hafifletmek ve sorunları çözmek için ilan edilebilir. Bu şekilde ödeme kolaylığı sağlanabilir.
MORATORYUM İLAN EDEN ÜLKELER
- Peru
- Pakistan
- Brezilya
- Meksika
- Rusya
- Arjantin
- Ekvador
- Yunanistan
- İtalya
- Almanya
- İngiltere