1- Namazda iken yanındakilerin duyabileceği şekilde sesli olarak gülmek; bununla hem abdest hem de namaz bozulur (Serahsî, el-Mebsût, I, 182).
İbn Üsâme’nin babasından naklettiği bir hadiste şöyle denilmektedir: “Biz
Rasûlüllah’ın peşinde namaz kılarken görme özürlü birisi bir çukura düştü. Biz de adamın haline güldük. Bunun üzerine Rasûlüllah yeniden abdest alıp namazı baştan itibaren iade etmemizi emretti. ” (Darekutnî, Sünen, I, 295).
Hanefiler dışındaki mezheplerde kahkaha namazı bozsa da abdesti bozmaz. Çünkü namazın dışındayken kahkaha abdesti bozmadığına göre namazdayken de bozmaz (İbn Kudâme, el-Muğnî, I, 211).
2- Namaz kılan kimsenin kendisinin duyabileceği kadar gülmesiyle yalnızca namaz bozulur.
3- Kişinin ne yakınındakinin ne de kendisinin işitmeyeceği şekilde gülümsemesi namazı da abdesti de bozmaz (Mevsılî, el-İhtiyâr, I, 11).
Namazda sesli olarak gülmenin hükmü nedir?
Namaz huşu ve Allah’ın huzurunda bulunma bilinci ile kılınmalıdır. Bununla birlikte insan namazda iken her nasılsa, sadece kendisinin duyacağı kadar gülerse namazı bozulur. Yakınında bulunanların işitebileceği kadar (kahkaha ile) gülerse hem namazı, hem abdesti bozulur (Merğînânî, el-Hidaye, 15). Peygamberimiz (s.a.s.), “Sizden her kim namazda kahkaha ile gülerse abdest alarak namazını iade etsin” (Dârekutnî, Sünen, 116) buyurmuşlardır.
Namazda hatalı okumak namazı bozar mı?
Namazda yapılan kıraat hatalarının namazı bozup bozmayacağı konusunda fakihler bir takım ölçüler getirmişlerdir. Bunlar şöyle özetlenebilir;
Kur’an kasten manası değişecek derecede yanlış okunursa namaz bozulur.
Hata veya unutarak yanlış okunması halinde ise;
a) Yanlışlık kelimelerin harekelerinde ise, manada bir değişiklik olsa da, olmasa da namaz bozulmaz.
b) Yanlışlık durak yerlerinde yapılırsa; yani durulacak yerde geçilip, geçilecek yerde durulursa, manasında değişiklik olup olmadığına bakılmaksızın namaz bozulmaz.
c) Bir harf yerine başka bir harf okunması şeklindeki meydana gelen yanlışlıkta, mananın değişip değişmediğine bakılır. Buna göre; bir harf değişir de bu değişiklikle kelimenin manası değişmez ve Kur’an’da da o kelimenin benzeri varsa namaz bozulmaz. Şayet harf değişmekle kelimenin manası bozulmaz ve fakat bu kelimenin bir benzeri Kur’an’da yoksa İmam Ebû Hanîfe ve İmam Muhammed’e göre namaz bozulur, İmam Ebû Yûsuf’a göre bozulmaz. Eğer harfin değişmesiyle mana değişir ve Kur’an’da da benzeri yoksa namaz bozulur. Namaz esnasında az veya çok miktarda âyet atlamakla namaz bozulmaz. Namazda önemli bir hata ile okuduktan sonra, dönüp yeniden düzgün bir şekilde okursa namaz caiz olur (Fetâvây-ı Hindiyye, I, 79 vd. ).
Kaynak: Diyanet İşleri Başkanlığı