Namaz sadece İslam'ın şartlarından biri değil aynı zamanda Allah’ın yerine getirmemizi istediği emirlerinden biridir. Her gün beş vakit olmak üzere sabah, öğle, ikindi, akşam ve yatsı namazlarını kılmamız gerekmektedir. Kıldığımız bu namazlardan sonra Peygamber Efendimiz (s.a.v)’in sünnetlerinden olan dua okumayı ve tesbîhatı içten ve samimi şekilde yapmamız gerekmektedir. Peki namaz bittikten sonra hangi duaları okumalıyız? Namazdan sonra ne okunur? Hangi sırayla dualar okunur? Dualardan sonra hangi sure ve zikirler gelir?
Namazdan Sonra Okunacak Dua Nedir?
Namaz kılındıktan sonra yapılması gereken ilk şey “Allâhümme entesselamü ve minkes-selamü tebarekte ya zel-celali vel ikram” duasını okumaktır. Hemen peşinden 3 kere istiğfar duası (Estağfirullah. Estağfirullah. Estağfirullah e'l-azîm el-kerîm, ellezî lâ ilâhe illâ hüve'l-hayyü'l-kayyûmü ve etûbü ileyhi) okumaktır. Daha sonra ise Ayetel Kürsi’yi okumak gerekmektedir. Ayetel Kürsi’yi okumak Peygamber Efendimizin sünnetlerinden biridir. Peygamber efendimiz (sav),farz namazından sonra okunan Ayetel Kürsi ile ilgili şu hadisi söylemiştir:
“Kim ki her farz namazının arkasında Ayetel Kürsi’yi okursa onu cennete girmekten yalnızca ölmemesi alıkoyar.” Bunun ardından ise tesbihat yapılır.Tesbihat, İslam dininde farz namazından sonra yapılan zikir ibadetidir. 33 kere “Sübhanallah”, 33 kere “Elhamdülillah” ve 33 kere “Allahu Ekber”diyerek doğru bir şekilde tesbihatını yerine getirebilirsiniz. Son olarak da “La ilâhe illallahü vahdehü la şerike leh lehülmülkü ve lehülhamdü ve hüve ala külli şeyin kadir” denilerek tesbîhat tamamlanmaktadır.
Namaz Sonunda Tesbîhat Yapmanın Önemli Yanları
En öncelikli olarak Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (s.a.v)’in sünnetini yerine getirmek amaçlı namaz bittikten sonra dua okumayı ve tesbîhatı gerçekleştiriyoruz. Bunun yanı sıra Peygamberimiz(s.a.v) söylemiş olduğu bir hadisi şerifinde namaz sonrası tesbîhat yapan kişinin günahı dağlar kadar dahi olsa da bağışlanacağını buyurmaktadır.
Namaz Kıldıktan Sonra Tesbih Çekmek Farz Mı Sünnet Mi?
Dini kaynaklara bakıldığında Peygamberimiz ve ashabının farz namazları kıldıktan sonra tekbir ve tesbih gibi bazı faziletli zikirleri yüksek sesle okudukları bilinmektedir. Öyle ki Abbâs (r.a.); insanların Efendimiz (SAV)'in zamanında farz namazı kıldıktan sonra yüksek sesle zikrettiklerini haber vermiş, "Ben bu sesi işitir işitmez, insanların namazı bitirdiklerini anlardım.” demiştir. Yine aynı kişinin bir başka rivayetinde "Ben Peygamber (s.a.v.)'in namazı bitirdiğini tekbîr getirilmesinden anlardım.” demiştir.
Buna bağlı olarak da namazdan sonra tesbihat yapılmasının müstehap davranış olduğu görülmektedir. Uygulandığı takdirde fazilet kazanılan bu durum eğer yapılmazsa da günah değildir.
Namaz Sonrasında Çekebileceğiniz Zikirler ve Anlamları
"Estağfirullâh, estağfirullâh, estağfirullâh el-azîym el-kerîm, ellezî lâ ilâhe illâ hû, el-hayy’el kayyûm ve etübü ileyh."
Manası: “Ulu olan kendisinden başka ilah bulunmayan, Hay ve Kayyum (ezelî ve ebedî hayat ile diri, zatı ve kemâliyle kaim, yani yaratıklarının her an idare ve muhafazasında biricik hâkim-i mutlak) olan Allah’a istiğfar eder beni affetmesini isterim.”
"Subhânallâhi ve’l-hâmdü lillâhi ve lâ ilâhe illallâhü vallâhu ekber ve lâ hâvle ve lâ kuvvete illâ billâhi’l-aliyyi’l-azîym."
Manası: “Allah eksik sıfatlardan münezzehtir. Hamd Allah’adır. Allah’tan başka ilah yoktur ve Allah en büyüktür. Allah’tan başkasında güç ve kudret yoktur.”
33 Elhamdülillah. Manası: "Hamd Allah’adır."
33 Allah-u Ekber. Manası: "Allah en büyüktür."
33 Sübhanallah. Manası: "Allah noksanlardan münezzehtir."
"Lâ ilâhe illallâhu vahdehu lâ şerike leh, lehü’l-mülkü ve lehü’l-hâmdü ve hüve alâ külli şey’in kadir."
Manası: "Eşsiz olan ve ortağı olmayan Allah’tan başka ilah yoktur. Hükümranlık Onundur, hamd Onadır ve O her şeye güç yetirendir."
NOT: Peygamberimiz (SAV)'in sağ parmaklarının boğumlarıyla tesbih çektiği bilinmektedir.
Namazdan Sonra Okunan Faziletli Tesbihatlar ve Anlamları
Türkçesi: "Allâhumme ente’s-selâmü ve minke’s-selâm, tebârekte yâ zelcelâli ve’l-ikrâm." Manası: “Allahım selâm sensin. Selâmet ve esenlik sendendir. Ey azamet ve kerem sahibi Allahım, sen hayır ve bereketi çok olansın.”
Türkçesi: Ala Resulina Muhammed'in salavat” Manası: “Salat Peygamberimiz Hz.Muhammed -sallâllâhu aleyhi ve sellem-‘in üzerine olsun.”
Türkçesi: “Subhânallâhi ve’l-hâmdü lillâhi ve lâ ilâhe illallâhü vallâhu ekber ve lâ hâvle ve lâ kuvvete illâ billâhi’l-aliyyi’l-azîym.” Manası: “Allah eksik sıfatlardan münezzehtir. Hamd Allah’adır. Allah’tan başka ilah yoktur ve Allah en büyüktür. Allah’tan başkasında güç ve kudret yoktur.”
Zikir Çekmenin Önemi̇! Kuran-i Kerimde ve Hadiste Geçen Zikir
Yüce kitabımız olan Kuran-ı Kerim'in Ankebut Suresinde (29), 45 “Allah’ı zikretmek en büyük ibadettir.” ifadesi geçmektedir. Allah (c.c) Kuran-ı Kerimdeki şu surelerde zikretmenin önemine değinmiştir:
''Bilesiniz ki, kalpler ancak Allah'ı anmakla huzur bulur.” (Ra’d, 13/28)
"Ey iman edenler! Bir toplulukla karşılaştığınız zaman, sebat edin ve Allah'ı çok anın ki kurtuluşa eresiniz." (Enfal, 8/45)
"Öyleyse Beni zikredin ki Ben de sizi zikredeyim. Bana şükredin, sakın nankörlük etmeyin." (Bakara, 2/152)
En kıymetli zikirlerden birisi: “Sübhânallâhi velhamdülillâhi velâ ilâhe illallahü vallâhü ekber.' demek, benim için, üzerine güneş doğan her şeyden daha kıymetlidir.” (Müslim, Zikir 32)