Obsesif Kompülsif Bozukluk belirtileri

Eğer gün içinde defalarca ellerinizi yıkamaktan kendinizi alamıyorsanız ya da milimetrik bir düzenle yerleştirdiğiniz eşyalarınızın yerleri değişecek endişesiyle dolabınızdan kıyafet almakta bile zorlanıyorsanız her ne kadar hepimizin temizlik ve düzen konusunda hassas olduğumuz durumlar olsa da bu tür davranışlar milyonlarca kişiyi etkileyen obsesif-kompulsif bozukluğa (OKB) işaret edebilir. İşte obsesif kompulsif bozukluğun en yaygın 8 belirtisi...

SIK SIK ELİ YIKAMA ALIŞKANLIĞIDürtüsel bir şekilde el yıkama ya da gün içinde defalarca dezenfektan kullanma gibi davranışlar obsesif kompulsif bozukluğun en sık karşılaşılan obsesyon belirtilerindendir. Bu obsesyonun altında genellikle kişinin kendisine ya da başkalarına mikrop bulaşması korkusu yatar. OKB hastaları için bu korku öylesine büyüktür ki sürekli el yıkamaktan kendilerini alamadıkları için zamanla bu durum cilt problemlerine, tahriş ve kanamalara bile neden olabilir.

Ocağın, pencerelerin ya da kapının kapalı olduğundan emin olmak için defalarca kontrol etmeniz mi gerekiyor? Aynı kontrolleri 20 defa yapmadan rahat edemiyor musunuz? Bu tür, tekrarlayan kontrol etme davranışları obsesif kompulsif bozukluğu olan kişilerin neredeyse %30’unda görülen, takıntı hastalığının en yaygın kompulsiyonlarından biridir. Tüm kompulsif davranışların altında bir obsesyon yattığı gibi kontrol etme takıntısının atında da kişinin kendisine ya da başkalarına zarar gelmesinden derinlerde yatan sorumsuzluk hislerine kadar çeşitli obsesif düşünceler yatabilir.

TEMİZLİK TAKINTISI:Obsesif Kompulsif bozukluğa işaret eden en yaygın belirtilerden biri de kişilerin takıntılı bir şekilde temizlik yapmalarıdır. Temizlik takıntısının altında da el yıkama obsesyonunda olduğu gibi mikroplara karşı duyulan aşırı korku yatar. Kişiler her ne kadar bu kendilerini alamadıkları temizlik rutinleriyle obsesif düşüncelerinin neden olduğu anksiyete ve stresi geçici bir süre için giderseler de bu rahatlama genellikle uzun sürmez ve yeniden aynı rutine başlamak için şiddetli bir ihtiyaç duyarlar.

SİMETRİ TAKINTISI: OKB’si olan kişiler için çevredeki eşyaların belirli bir düzen ve simetride durmaması, hatta doğru sayıda olmaması bile ciddi bir stres kaynağı olabilir. Bu nedenle gün içinde defalarca eşyaları yeniden düzenlemek, yerlerini değiştirmek gibi takıntılı davranışlar gösterebilirler. Bu aşırı düzen ihtiyacının altında genellikle simetri ya da sayıyla ilgili obsesyonlar yatar.

Takıntı hastalığının en yaygın belirtilerinden biri de kişilerin gün içinde gerçekleştirdikleri eylemleri belirli bir sayı kalıbına göre yapmaları ya da kendi kendilerine saymalarıdır. Örneğin; “4” sayısının iyi olduğuna inanan bir kişi merdivenleri dörder dörder çıkmak ya da kapıları mutlaka 4 defa kilitlemek gibi kompulsif davranışlar gösterebilir. Bu sayıda tekrar edilmeyen eylemler kişi için büyük bir stres kaynağı haline gelebilir.

Hepimiz zaman zaman bizim ya da sevdiklerimizin başına talihsiz bir şey geleceğine dair endişeler duyarız. Ancak bu tür düşünceleri mümkün olduğunca kısa sürede bastırıp günlük yaşamımıza devam ederiz. Obsesif kompulsif bozukluğu olan kişiler için bu tür düşünceleri zihinlerinden uzaklaştırmak çok da kolay olmayabilir. Eğer siz de eşyalarınızın çalınabileceği endişesiyle arabanızı park etmekten ya da ortada bir neden yokken annenizin başına bir şey gelecek korkusuyla aynı gün içinde defalarca telefon etmekten kendinizi alıkoyamıyorsanız OKB belirtileri gösteriyor olabilirsiniz.

İNSAN İLİŞKİLERİNDE DETAYCI OLMAK: Obsesif kompulsif bozukluğu olan kişilerin en belirgin özelliklerinden biri de eşleri, aileleri, arkadaşları hatta iş arkadaşlarının tüm söz ve davranışlarını en ince detayına kadar sorgulamalarıdır. Takıntı hastalığı olan kişiler iş arkadaşlarının ufak bir sözü nedeniyle haftalarca olay çıkarabilir ya da küçük bir yanlış anlaşılma nedeniyle ilişkilerini bile sonlandırabilirler. Bu düşünce biçimiyle yaşamak kişinin yakın çevresi için de oldukça yorucu olabilir.

DIŞ GÖRÜNÜŞÜNÜZDEN NEFRET ETMEK: Kişilerin saç, cilt, burun gibi belirli vücut bölümlerinin çirkin ya da anormal olduğuna inanmalarına neden olan beden dismorfik bozukluğu (beden algı bozukluğu) OKB hastalığıyla yakından ilişkilidir. Hepimiz dış görünüşümüzde çok beğenmediğimiz tarafların olduğunu düşünebiliriz ancak vücudun belirli bölümlerinin normal dışı olduğuna dair bu takıntılı düşünceler OKB’de görülen obsesyonlara çok benzer. OKB hastaları bu sevmedikleri vücut bölümlerini saatlerce ayna karşısında inceleyebilir ya da görünüşlerinden utandıkları için evden dışarı çıkmaktan kaçınabilirler.