OECD NEDİR?
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD)
Amerikan Marshall Planı kapsamında, II. Dünya Savaşı’nda harap olan Avrupa’nın yeniden inşası için 1948 yılında kurulan OEEC (Avrupa Ekonomik İşbirliği Örgütü), 1960’da Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri’nin de katılımıyla küresel çapta bir işlerlik kazanmıştır.
Dünya halklarının refahını ve ekonomik kalkınmasını sağlamayı amaçlayan OEEC’nin devamı niteliğindeki OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü) ise 1961 yılında kurulmuştur. Merkezi Fransa’nın başkenti Paris’te bulunmaktadır. Bugün 34 ülkenin üyesi olduğu örgüt, hükûmetlere, deneyimlerini birbirleriyle paylaşabilecekleri ve sorunlara ortak çözüm üretebilecekleri bir platform sunmaktadır. Ekonomik, sosyal ve çevresel değişimlerin ardında yatan etkenleri anlamaya çalışan OECD, ticaret ve yatırım alanlarındaki küresel akımları ve üretkenliği ölçmektedir.
OECD sosyal güvenlikten, tatil sürelerine; farklı ülkelerin eğitim sistemlerinin gençleri hayata nasıl hazırladığından, yaşlıların bakımına kadar insanların günlük hayatını doğrudan etkileyen konularla ilgilenmekte ve hayat kalitesini artırıcı politikalar önermektedir.
Turizm birimi, OECD Girişimcilik, KOBİ'ler ve Yerel Kalkınma Merkezi bünyesinde yer almaktadır. OECD turizm konusunda güçlü bir deneyime sahiptir. 1948 yılında kurulan Turizm Komitesi, sürdürülebilir kalkınma açısından uluslararası turizmin gelişimine etki eden politikaların ve yapısal değişimlerin ele alındığı bir forumdur.
OECD turizm sektöründe tescilli bir uluslararası aktördür. Turizm alanında izlenen politikaları diğer sektördekilere (ekonomi, istihdam, inovasyon, ulaşım, sürdürülebilir kalkınma ve yeşil büyüme, bölgesel kalkınma, KOBİ ve girişimcilik, vs.) bağlayan yatay yaklaşımı, pek çok bakımdan benzersizdir. Turizm komitesi, karar alıcılara, sektörün başa çıkması gereken zorluklara, bunların ekonomik etkilerine ilişkin somut analizler ve gelecek yıllarda turizmin gelişimini etkileyebilecek politik çözümler sunmaktadır.
Turizm Komitesi, Eurostat (Avrupa Birliği İstatistik Ofisi) ile birlikte, turizm istatistikleri üzerine küresel bir forum düzenlemektedir. Bu forum 1994’ten beri, turizm istatistiklerinin gelişimi ve bunların siyasî faaliyet ve teşebbüsler için kullanımı hakkında görüş ve deneyim alışverişine dair eşsiz çerçeve sunmaktadır. Komite ayrıca, belli konularda, BMDTÖ (Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü), Birleşmiş Milletler Çevre Programı, Uluslararası Turizm Bürosu, Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği Örgütü gibi uluslararası kuruluşlarla birlikte çalışmaktadır.
OECD’nin, Avrupa Komisyonu ile işbirliği içinde hazırladığı, turizm politikalarını ve eğilimlerini ele alan yayınları bulunmaktadır. Bu yayınlar, turizmdeki temel gelişmeler ile sektördeki öncelikli konulara ışık tutmayı; OECD bölgesindeki ve dışındaki turizm eğilimlerini yorumlamayı amaçlamaktadır.
OECD Turizm Komitesi yılda iki kere toplanmaktadır. Bu doğrultuda, 2014 yılının Nisan ayında Fransa’nın başkenti Paris’te 93. OECD Turizm Komitesi Oturumu düzenlenmiştir. Ekim ayında ise Polonya’nın başkenti Varşova’da 94. OECD Turizm Komitesi Oturumu düzenlenmiştir.
OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development), Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü, üye ülkelerin ekonomi, çevre ve sosyal konularda fikir ve tecrübe alışverişi yapmalarına olanak sağlayan uluslararası bir platformdur.
Teşkilatın amacı; (a) Üye ülkelerde, yüksek istihdam ve mali istikrar içinde büyümeye katkıda bulunmak, (b) Daha az gelişmiş durumdaki üye ya da üye olmayan ülkelere kalkınmalarında yardımcı olmak, (c) Dünya ticaretinin çok yanlı olarak ve ayırım gözetmeme ilkesine dayanarak gelişmesine katkıda bulunmak olarak özetlenebilir.
OECD’nin 20 kurucu üyesi bulunmaktadır. Bunlar; 1-ABD, 2- Avusturya, 3- Kanada, 4- Fransa, 5-Hollanda, 6-Lüksemburg, 7-Almanya, 8-İtalya, 9-İngiltere, 10-Belçika, 11-Danimarka, 12-İrlanda, 13-Yunanistan, 14-İsviçre, 15-İsveç, 16-İspanya, 17-İzlanda, 18-Norveç, 19-Portekiz ve 20-Türkiye. Bu ülkelere ek olarak, ilerleyen yıllarda, 21-Japonya, 22-Finlandiya, 23-Avustralya, 24-Güney Kore, 25-Meksika ve 26-Yeni Zelanda “üye” olarak teşkilata katılmışlardır.1990’lı yılların başında Sovyetler Birliğinin dağılması sonrasında 27-Polonya, 28-Macaristan, 29-Çek Cumhuriyeti ile 30-Slovakya da teşkilata “üye” olarak kabul edilmişlerdir. Daha sonra 31-Estonya, 32-İsrail, 33-Slovenya ve 34-Şili 2010 yılı içinde üye olarak teşkilata katılmıştır.
Kolombiya, Kosta Rika, Letonya ve Litvanya ile üyelik müzakereleri devam etmektedir. Rusya Federasyonu ile üyelik müzakereleri süreci 2014 Mart ayında askıya alınmıştır. Hâlihazırda, Teşkilatın 34 üyesi bulunmaktadır. OECD’nin tüm üye ülkelerin temsilcilerinden oluşan bir konseyi vardır. Ayrıca konseyin 14 üyesinin temsilcilerin¬den meydana gelen yürütme komitesi ikin¬ci organıdır. Teşkilatın içerisinde oluşturulan "Üye Olmayan Ülkelerle İşbirliği Merkezi" bu doğrultuda bir çok üye olmayan ülke ve çeşitli bölgelerle ilgili çalışmalar yapmaktadır.
OECD esas itibariyle, ekonomik konularda uzmanlaşmış hükümetler arası bir istişare kuruluşu görünümündedir. Çalışmaların çoğu, sayıları 200’den fazla olan uzmanlık komiteleri ve alt komiteler tarafından yürütülür. OECD toplantılarında dünya ekonomisindeki gelişmeler ve üye ülkelerin ekonomik durumları gözden geçirilir, raporlar yayınlanır. OECD’nin üye ülkeler hakkında genel veya tematik bazda periyodik olarak hazırladığı raporların amacı, o ülke ekonomisinin veya belli bir alanda ülkenin içinde bulunduğu şartların objektif resminin çekilmesi ve çözümlerin gösterilmesidir. Özellikle ekonomik analizler ve istatistikler konusunda OECD bir referans kuruluş olarak kabul edilmekte, IMF ve Dünya Bankası gibi örgütler bu çalışmaları kendi faaliyetleri için temel almaktadırlar. Dünya ekonomisinin yaklaşık dörtte üçünü üreten ülkelerin forumu olan OECD, yaklaşımları ve faaliyetleri ile dünya ekonomisindeki gidişatı hakkında sürekli değerlendirmeler yapan ve tavsiyelerde bulunan bir uluslararası kuruluştur.
Türkiye, OECD’nin kurucu 20 üyesinden biridir. 1960’tan 1980’li yıllara kadar geçen süre zarfında “Türkiye’ye Yardım Konsorsiyumu” nun çalışmaları üzerinde yoğunlaşmıştır. Konsorsiyumun yanı sıra diğer bir çalışma da 17 Mayıs 1978 tarihinde ülkemizin artan dış borçlarının daha iyi yönetilmesinin sağlanması için oluşturulan “Türkiye’nin Dış Borçları Çalışma Grubu” nun faaliyetleri olmuştur. 1980’li yılların ortalarından 2000 yılına kadar ülkemizin OECD’ye olan ilgisinde de bir azalma olmuştur. 2000’lerden itibaren ise, OECD’yle olan ilişkilerimizde tekrar bir canlanma kaydedilmeye başlanmıştır. Türkiye diğer üyeler gibi OECD'nin program, politika ve önceliklerinin oluşturulmasına katkıda bulunmaktadır. Bugün ülkemiz dünya ve özellikle batı ekonomileriyle bütünleşme yolunda önemli mesafeler kat etmiş durumdadır. Ülkemizin ana hedeflerinden biri, serbest piyasa ve rekabet ilkeleri doğrultusunda söz konusu dışa açılış ve bütünleşme sürecini hızlandırmaktır. Bu yaklaşımın ışığında, OECD üyeliğimizin değeri daha da önem kazanmaktadır.
Ülkelerin kişi başına milli gelir hesaplamalarına göre belirlenen OECD Bütçesinin yarısı ABD ve Japonya tarafından karşılanmaktadır Türkiye’nin OECD’nin zorunlu Genel Bütçesine (Part-I) 2015 yılında yaptığı katkı payının oranı %1.79’dur. 2015 yılında “Part I” katkı payımız yaklaşık 3.5 milyon Avro olarak ödenmiştir.
OECD bünyesinde iki önemli kuruluş bulunmaktadır. Uluslararası Enerji Ajansı (UEA) ve Nükleer Enerji Ajansı (NEA). OECD bünyesinde ayrıca, çevre kirliliği, enerji problemleri, dünya para sistemi, sermaye hareketleri, ticaretin serbestleştirilmesi, bilim ve eğitim, sanayi, insan gücü ve istihdam gibi konularda çalışmalar yapmak ve çeşitli ortak politikalar belirlemek için kurulan çeşitli komiteler vardır.
HANGİ ÜLKELER ÜYEDİR?
OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development), Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü, üye ülkelerin ekonomi, çevre ve sosyal konularda fikir ve tecrübe alışverişi yapmalarına olanak sağlayan uluslararası bir platformdur.
Üye ülkeler aşağıdaki gibidir:
Almanya
Amerika Birleşik Devletleri
Avustralya
Avusturya
Belçika
Çek Cumhuriyeti
Danimarka
Finlandiya
Fransa
Güney Kore
Hollanda
İngiltere
İrlanda
İspanya
İsveç
İsviçre
İtalya
İzlanda
Japonya
Kanada
Lüksemburg
Macaristan
Meksika
Norveç
Polonya
Portekiz
Slovakya
Türkiye
Yeni Zelanda
Yunanistan