Ombudsman nedir? Ombudsman ne iş yapar? Görevleri nedir? Kimler ombudsman olabilir ve ombudsmanlık yapan kişinin yetkileri ve görevleri nelerdir? soruları Başkan Erdoğan'ın Ombudsman Konferansında konuşmasının ardından herkes tarafından merak ediliyor. İşte zaman zaman gündemem gelen ombudsman hakkında tüm merak edilenler haberimizde...
OMBUDSMAN NEDİR? OMBUDSMAN NE İŞ YAPAR? OMBUDSMANLIK GÖREVLERİ NEDİR?
Ombudsman, şikayetleri ve bir takım teşebbüsleri ele alıp değerlendiren ve bunlara her iki taraf için de tatmin edici çözümler bulan kişidir. Kelime kökeni açısından İsveççe’de “arabulucu” anlamına gelen ‘ombuds' ve “kişi” anlamına gelen ‘man' kelimelerinden oluşmuştur ve aracı kişi anlamına gelmektedir. Ombudsman kelimesi İsveççe’de genellikle delege, avukat, vekil veya bir diğer kişi veya kişiler tarafından o kişi veya kişiler adına hareket etmeye ve onların haklarını korumaya yetkili kılınmış kimseyi ifade etmek için kullanılır. Kurumsal olarak Ombudsman terimi, Parlamento tarafından halkın şikayetlerini dinleyip, çözümlere ulaştırmak üzere seçilmiş kimse veya kimseleri simgelemektedir. Ombudsman'ın Türkçe karşılığı için kamu denetçisi, arabulucu, kamu hakemi, medeni hakların savunucusu, parlamento komiseri gibi tanımlamalar teklif edilmiştir. Sonuç olarak, Ombudsman kamu hizmetlerinin yürütülüşündeki adaletsizlikler hakkında, konudan etkilenenlerden şikayetleri almak, bu konularda araştırmalar yapmak ve sorunları çözmekle görevlendirilmiş, bağımsız bir kamu otoritesidir. Ancak; Türk Dil Kurumu (TDK) e-posta aracılığı ile kullanıcılarına gönderdiği bilgide bu sözcüğü şu ifadelerle açıklamıştır: ombudsman : İngilizce kökenli bu söz hukukta “ Parlamento tarafından görevlendirilen, vatandaşları resmî makamların keyfî ve yasa dışı davranışlarına karşı korumakla görevli kişi veya kurum.” anlamında kullanılmaktadır. Bu söz için kamu denetçisi karşılığı önerilmiştir.
Ombudsman görevleri nedir?
Kamu görevlilerinin davranışlarının ve faaliyetlerinin yasalara uygunluğunu araştırır. Uygunluk hususunda bir ihlal varsa alınacak önlemler önerir.
Türköedeki karşığı için medeni hakların savunucusu, kamu hakemi, parlamento komiseri, kamu denetçisi gibi tanımlamalar uygun görülür. Bu sıfatların her biri ombudsmanın görevlerini yansıtır. Özellikle kamu hizmetlerindeki adaletsizlikleri tespit edip bu adaletsizlikten ötürü mağdur olmuş kişilerin şikayetlerini dinleyerek gerekli merciilere iletmekle yükümlüdür. Kamu otoritesi olarak görülür. Türkiye'de ülkenin geneli için seçilen ombudsmanı TBMM Genel Kurulu atar.
OMBUDSMAN NE İŞ YAPAR?
Ombudsmanın görevleri ise resmi internet sitesinde; "Kurumumuz, Hukukun üstünlüğünün sağlanması, iyi yönetim ilkelerinin yerleştirilmesi ve halka karşı sorumluluk anlayışı içinde ve hakkaniyet temelinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne bağlı bir denetim mekanizması olarak 2013 yılından itibaren faaliyetlerini sürdürmekte, halkın avukatlığını yapmakta ve aldığı kararlar ile idareye yol göstermektedir." diye belirtilir.
OMBUSMANIN HEDEFLERİ
Kamu Denetçiliği Kurumu hedeflerini ise şu şekilde açıklıyor;
“İnsanların en hayırlısı insanlara en fazla faydası dokunandır” inancı ile “İnsanı yaşat ki Devlet yaşasın” ilkesini kendisine rehber edinen Kamu Denetçiliği Kurumu;
İdarenin hizmet kalitesinin yükseltilmesine,
İyi yönetim ilkelerinin yerleşmesine,
İnsan haklarının gelişmesine,
Hukukun üstünlüğünün sağlanmasına,
Hak arama kültürünün yaygınlaşmasına,
Şeffaf hesap verebilir, insan odaklı bir idarenin oluşmasına katkı sağlamaya çalışmaktadır.