Pandemi sözcüğü ; Eski Yunanca’da “tüm insanlar” anlamına gelen “pan demos” kelimelerinden türetilmiştir.
Yeni bir virüs, insanlara kolayca ve sürekli bulaşıyorsa, tehlikeli bir hastalıksa, Dünya Sağlık Örgütü pandemi ilan etmektedir. 11 Mart 2020’de Covid 19 salgını, 6. Pandemi olarak tarihte yerini almıştır.
Gökten bir Covid 19 düştü dünyamıza. Bir anda küresel olarak var olan sorunlar ve rutin yaşam kenara itildi. Pandemi yaşamımızı her alanda değiştirdi. Ülkeler kapılarını kapattı, insanlar evlere kapandı. Üretim ve tüketim en alt düzeye indi. Birçok küçük işletme kapandı, insanlar işsiz kaldı. 2 milyar öğrenci evde tatil yaptı. İnsanlar arası temas sonlandı.
Toplamda 190 milyon kişi hastalandı,4 milyondan fazla kişi hayatını kaybetti. Bütün insanların yaşamlarını değiştiren covid virüsünün dünyadaki toplam ağırlığı kaç gram biliyor musunuz? Sadece 1 gram olduğu tahmin ediliyor. 1 gram virüs dünyayı değiştirdi.
Bardağın dolu tarafından baktığımızda 1 gram virüs; ozon tabakasını onardı, %75 hava kirliliği azaldı, doğa canlandı, metropollerde trafik sorunu bitti, 45 savaş durduruldu, 1 milyar ton petrol depolarda kaldı kullanılmadı, suya sabuna dokunduk, kişisel hijyen tavan yaptı, ev halkı birbirini yakından tanıma fırsatı yakaladı, çalışma temposundan evine zaman ayıramayan ebeveynler, çocuklarının büyümesine tanık oldu. Bunlar da artı değerlerimiz oldu.
Covid-19 halimize acıdı ve bize kendinden korunma tüyoları verdi. Dedi ki; Yüzündeki 5 delikten vücuduna giriyorum (2 burun deliği + 2 gözyaşı kanalı+ 1 ağız boşluğu), girmeme izin verme. Suya sabuna dokun ellerini temiz tut, yüzündeki 5 deliğe beni bulaştırma. 1,5-2 metre mesafeye zıplayabiliyorum, sosyal mesafeni koru, dedi.
İletişim çağının zirvesinde maalesef “Maske-Hijyen-Mesafe” üçlemesinde küresel olarak başarılı olamadık. Pandemi sırasında, aynı toplumda bile taban tabana zıt tepkileri bir arada gördük. Kimileri pandemi karşısında toplumsal sorumluluğunu yerine getirdi, kimileri getiremedi. Kimileri bana bir şey olmaz dedi virüsü çevresine bulaştırdı, kimileri de başkalarına yardım etmek için kendi hayatlarını tehlikeye atmak zorunda kaldılar(sağlıkçılar). Kimileri dedikodu ve komplo teorileri yayarken, diğerleri gözlemlerine ve bilime göre hareket etti. Sonuç olarak bu farklı ve hatta zıt tavırlar bugün olduğu gibi geçmişteki pandemilerde de karşımıza çıkan bir durumdur. Yani toplumsal sorumlulukta 1 gram değişmemişiz.
Küresel ölçekte bir sorunun, küresel dayanışma ve iş birliği ile çözülmesini beklersiniz, değil mi? Ülkeler arası ortak hareket etmek yerine , sen gel, sen gelme düzeyinde önlemler alındı. Aşılamayı başarıyla uygulayan ülkeler, kapılarını açtığında vaka sayıları bumerang gibi arttı. Yani özetle “küresel sorunda ülkelerin tek başına kurtuluşunun olamadığını yaşayarak gördük”.
Gelelim biz acil çalışanları pandemide neler yaşadık, neler yaptık. Covid-19 salgınında acil servisler, hastane ve toplum temelli bakımın ön saflarında yer almaktadır. Hem COVID-19 şüpheli vakaların belirlenmesi ve yönetimi hem de diğer tıbbi acillerin tanı ve tedavi sürecinin devam ettirilmesinde kritik bir görevimiz vardı. Bu nedenle, acil servislerin değişen gereksinimlerini karşılamak için pandeminin ilk haftalarında çalışma alanımızda yeni izole alanlar oluşturuldu. Yani cephede dekor değişikliği yapıldı. Temiz ve enfekte alanlar arası geçişlerde, tiyatro oyuncularının kostüm değişim yeteneğini edindik. Tabi elimizde yazılı bir senaryo olmadığı için, doğaçlama yeteneğimizi geliştirmek zorunda kaldık. Öncelikle pandemiden kendimizi korumalıydık, hasta olmamalıydık, çalışmalıydık.
Asker biterse savaş kaybedilir. Özel Pendik Bölge Hastanesi olarak covid-19 hastalara serviste, yoğun bakımda ve poliklinikte en iyi en etkili hizmeti vermeye çalıştık. Kimi zaman gencecik insanların gözündeki ölüm korkusunu gördük üzüldük, kimi zaman da 94 yaşındaki covid hastamızı çiçeklerle taburcu ettik mutlu olduk. Yoğun bakımdan taburcu ettiğimiz hastamızı acil kapımızda konfeti yağmuruna bile tuttuk. Hastane yönetimi ve çalışanlar tek bir yürek olduk. Keşke küresel olarakta tek bir yürek olsak covid-19’u layık olduğu mutasyona uğratsak.
Covid-19 salgınının sonunu öngöremiyoruz. Küresel önlemlerin alındığı ve hızlı aşılamanın yapıldığı, ölümcül olan varyantların türememesini dileyerek Covid’siz günlerde görüşmek dileğiyle…