Parkinson yaşlı insanlarda görülen ilerleyici, kronik bir hastalıktır. Beyinde dopamin üreten hücrelerin azalmasıyla ortaya çıkmaktadır.
Parkinson nasıl anlaşılır? Parkinson belirtileri nelerdir?
Parkinson hastalığının bazı major belirtileri vardır. Bu belirtiler; hastaların hareketlerinde yavaşlama olur, yürürken, oturdukları yerden kalkarken hareketleri yavaş olur ve zorluk çekerler.
Bunun dışında hastalarda el ve ayaklarda titreme meydana gelmektedir. Yüz ifadeleri donuk olmaktadır, yürürken kambur yürürler, küçük adımlarla yürürler, yürümeye başlarken bir donukluk ve ayakları yere yapışmış gibi hissederler.
Ayrıca, ciltte ve yüzde yağlılık meydana gelmektedir. Hastalarda ani tansiyon düşüklüğü olabiliyor. İlaçlara direnç, kabızlık yapabiliyor. Bazen psikolojik tablolar ortaya çıkabiliyor, hastalar halüsinasyon görebiliyorlar, depresyon çok sık görülmektedir.
Bunun dışında hastalığı ilerlemiş olan kişilerde rem uykusu davranış bozukluğu baş gösterebiliyor. Yani rem uykusu davranış bozukluğu; hastalar çok canlı rüyalar görüyorlar ve bu rüyaları yaşıyorlar. Özellikle daha çok şiddete meyilli rüyalar görüyorlar ve hastalar kolda bacakta savurma, tekme atma, yumruk atma gibi eylemlerde bulunabiliyorlar. Parkinson hastalığı belirtileri bu yönde olabiliyor.
Parkinson hastalığı sağlık üzerindeki etkileri
Yüzde doksan oranında yaşlılarda görülmektedir. Yüzde on oranında da gençlerde de görülebilmektedir. Özellikle hastalığın ilk evrelerinde belirtiler tek taraflı olmaktadır. Yürürken tek taraflı kolu sallamamak, bir ayağı sürüyerek yürümek, bunların gözlenmesi neticesinde parkinsonun sağlık üzerindeki etkilerinden söz edilebilir. İlerleme aynı hızda devam etmektedir. Hareketler iki taraflı yavaşlayıp, hasta iki kolunu da iyi kullanamaz, sosyal yaşantısındaki yavaşlamalar baş göstermektedir. Altı ay ila dört yıla kadar hastalık fark edilemeye de bilmektedir.
Titremeler artıyor
Özellikle ellerde başlayan titremeler, birkaç ay bazen birkaç yıl içerisinde aynı taraftaki bacağa geçer. Ellerde daha net görünür, lakin ayakları da içerisine almaktadır.
Esansiyel tremor ile karıştırılabilir
Esansiyel tremor dışında, geçirilmiş kazalar, beyinciğin zedelenmesi gibi durumlar da titreme yapar, ama bunlar çok enderdir. Sadece titremeyle sınırlı bir hastalıksa esansiyel tremordur. Esansiyel tremor ile parkinsonun titremeleri birbirinden farklıdır. Parkinsonlu istirahatteyken, elini bir yere dayadığında titrerken, esansiyel tremorlu hareket esnasında titremektedir.
Erken tanı koymanın şöyle önemi var, tedaviye erken başlamak kişiyi çok daha aktif, çok daha üretken halde tutacaktır. Bu önemlidir. Bugün itibariyle elimizde sayısal veriler bulunmamakla beraber, ama uzmanların gözlerine dayanarak varılan sonuca göre, hastalık tanınıp, tedaviye erken dönemde başlandığı takdirde ve tedaviyi kesintiye uğratmadan kararlı düzgün bir şekilde sürdürülen hastalarda, hastalığın sebep olacağı ileri vadelerde engellilik durumlarının oranında bir azalma olduğu görülmektedir.
Hasta erken dönemde uzmana gitmişse göz önünde tutulan şey hastanın yaşı. Yaşlılarda ve gençlerde kullanılan ilaçlar farklı olmaktadır. Yaşlılarda unutkanlık meyli biraz bilişsel yitim varsa, gençlerde aynı ilaçların yan etkileri baş gösterebilmektedir.
Parkinson tedavisi öncelikle ilaçlarla yapılması tavsiye edilmektedir. Hasta ilaca cevap veriyor, aşırı yan etkilerin artması aşaması hastanın ameliyata hazır olduğu aşama olarak değerlendirilmektedir.