Eklem, kemik, kas iltihaplanmalarına ve ağrılarına genel bir terim olarak romatizma adı verilmektedir. Eklem, kas ağrılarının yanı sıra kemik tutulmalarıyla günlük yaşamı çok daha zor hale getiren romatizma kendi arasında birçok türe ayrılmaktadır. Romatizmaların iltihaplı olanı bulunduğu gibi iltihaplı olmayanı da bulunmaktadır. Her ne olursa olsun tüm hastalıklarda olduğu gibi romatizmada da erken teşhis önemli rol oynamaktadır. Peki romatizma nedir? Romatizma türleri nelerdir? Belirtileri nedir, nasıl anlaşılır? İşte romatizma ile ilgili merak edilen tüm detaylar.
Romatizma Nedir?
Günümüzde çok sık karşılaşılan ve birçok insanı sıkıntıya sokan romatizma kemik, kas gibi dokularda iltihaplanmalardan ve aşırı ağrılardan kaynaklı ortaya çıkmaktadır. Romatizma ağrısının vücudun her yerinde olabilmesinin yanı sıra en başta ağrılar dikkat çekmeyebilir. Başlarda dikkat çekmeyen ağrılar zaman geçtikçe dayanılması çok güç ağrılar oluşturmaktadır. Ayrıca romatizmanın iltihaplı olan türleri her yaştan bireyde görülmektedir. Zamanla kronikleşmesinden dolayı insanların dikkat etmesi gerekmektedir.
Romatizma Belirtileri Arasında Neler Yer Almaktadır?
Genel itibariyle romatizma hastalarında eklem, kas, kemik ağrıları, kalpte oluşan sıkıntılar, sindirim sistemi rahatsızlıkları görülmektedir. Bunların yanı sıra romatizmal hastalıkta görülen bazı belirtiler de şunlardır:
Hareket etmede zorluk yaşanması
Nefes alış-verişinde güçlük çekilmesi
Eklemlerde sertlik oluşması
Cildin güneşe daha duyarlı hale gelmesi
Gözlerde iltihap oluşması
Görmede bozulma veya kayıp yaşanması
Uzun süren aşırı ateş
Böbreklerin çalışmasında sıkıntı yaşanması
Psikolojik sorunlar yaşanması
Eklemlerde şişlik, ağrılar, hareketsizlik oluşması
Bazı kişilerde damar tıkanıklığı yaşanması
Titreme, üşüme gibi rahatsızlıklar oluşması
Bu belirtiler kişiden kişiye değişiklik göstermekle beraber her kim olursa olsun erkenden teşhis edilmeli ve hastalığın tedavilerine başlanmalıdır.
En Tehlikeli Romatizma Hangisidir?
Tehlikeli romatizmaya tek bir örnek vermek zordur. Çünkü romatizmanın her türü tehlikeli olmaktadır. Ayrıca hasta olan kişinin yaşı, hastalığının seviyesi, hastalığının tedavi edilebilme durumuna göre tehlikelilik durumu değişmektedir.
Tehlikeli Romatizma Çeşitleri
Sıklıkla eklem yakınmaları romatizma olarak bilinmektedir. Fakat eklem ağrıları dışında pek çok belirtileri bulunmaktadır. Romatizma çeşitleri oldukça çeşitlidir ve mutlaka tedavi edilmesi gerekmektedir. En sık görülen romatizma hastalıkları şunlardır:
Osteoartrit: En sık görülen eklem hastalığıdır. Eklem kıkırdağının yapısının bozulması ve zamanla kaybolması bu hastalığa sebep olmaktadır. Kanda iltihap göstergelerinde artışa neden olmamaktadır. Bu nedenle iltihaplı olmayan romatizma olarak bilinir.
Romatoid Artrit: İltihaplı romatizma olarak bilinmektedir. Hastalık eklemler haricinde iç organları da etkilemektedir. Bu nedenle oldukça önemli bir romatizma çeşididir. Bu hastalık en çok iki el bileği ve eklemleri etkilemektedir. El dışında ayak bilekleri, dirsek, omuz ve dizler de çok fazla etkilenmektedir. Bu hastalıkta erken tanı çok önemlidir. Erken tanı yapıldıktan ve tedavi uygulanmaya başladıktan sonra şekil bozukluğu ve fonksiyonel kaybı gelişme riski de azaltmaktadır.
Ankilozan Spondilit: İlerleyici bir romatizmal hastalıktır. Bu hastalıkta kişiler öne doğru eğilmekte ve bel bükmekte zorlanmaktadır. Omurgayı etkileyen bu hastalık diğer eklemleri, kiriş ve tendon denilen kasların kemiklere yapıştığı bölümü çok fazla etkilemektedir.
Behçet hastalığı: Ağızda ve cinsel bölgede ağrılı yaralar, göz iltihabı ve deri bulguları ile seyreden bir hastalık olmaktadır. Hastalık deri ile sınırlı zannedilse de genç erkeklerde bacaklarda ve akciğer başta olmak üzere damar tutulumu ve beyin tutulumu yapmaktadır.
Romatizma Ağrısına Ne İyi Gelir?
Romatizma tedavisinde izlenecek yol hastalığın öyküsü dikkate alınarak belirleniyor. Her hastanın tedavisinde iyi gelen yöntemler farklı olabilir bu yüzden romatizmaya iyi gelen şeyleri hekimin belirlemesi daha doğru olur. Bunun yanında pek çok hekim kendi kontrolü dahilinde kaplıca ve fizik tedavi yöntemlerini tavsiye ediyor.
Doğal sıcak yer altı sularının ağrıları azalttığı ve bağışıklığı güçlendirdiği söyleniyor ancak yine de kaplıca tedavisi de hekim onayıyla yapılması gereken bir tedavi yöntemi. D vitamini takviyesi sigara kullanmamak ve kullanılıyorsa bırakmak, soğuk ve nemli ortamlara maruz kalmamak ve elbette fazla kilolardan kurtulmak kabaca romatizmaya iyi gelen şeyler arasında sıralanabilir.
Romatizma İç Organları Etkiler Mi?
Romatizma, kas, kemik ve eklem ağrılarını tanımlamak için kullanılıyor olsa da iç organları da etkileyen bir rahatsızlık olarak kabul edilir. Kemik, eklem ve kas ağrılarının zamanla iskelet sisteminde şekil bozukluklarına yol açabileceği romatizma için söylenen şeylerden biridir. İskelet sisteminin şeklinin bozulması elbette iç organları etkileyecektir.
Bunun yanında romatizma belirtileri arasında özellikle böbreklerin fonksiyonlarının azalması, dolaşım sisteminde ve kalpte pıhtı oluşumu veya nabız azalması, kaybolması gibi rahatsızlıklar, özellikle iltihaplı romatizmaların neden olabileceği gözlerde iltihaplanma ve görüş bozuklukları romatizmanın organlar üzerindeki etkisine kanıt olarak gösterilebilir.
Romatizma İlaçları Bağışıklık Sistemini Etkiler Mi?
Özellikle iltihaplı olan romatizmalarda bağışıklık sisteminin bozulması önemli rol oynadığı için romatizma tedavisinde kullanılan kimyasal ilaçlar genelde bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlardır. Özellikle bağışıklık sisteminin bozulması temelli romatizma çeşitlerinde (Romatoid Artrit (RA), Ankilozan Spondilit (AS) ve Sistemik Lupus Eritematozus (SLE) gibi) bağışıklığı baskılayan ilaçların kullanıldığı biliniyor.
Romatizma Hastalığına Hangi Doktor Bakar?
Romatizma ağrılarına ve hastalığın tedavi sürecine romatizmal ağrılar ve iskelet sistemi hastalıklarıyla ilgilenen Romatoloji bölümü bakar.
Romatizma Genetik midir?
Romatizmal hastalıklarda genetik kalıtım oldukça önemlidir. Ailede romatizmal hastalık teşhisi konmuş kişilerin bulunması yatkınlığı artırsa da hastalığın sebebi konusunda genetik faktörler kesinlik taşımaz. Ancak kişinin ailesinde hastalık geçmişinin olması tanı koymayı kolaylaştırır.
Romatizma İlaçları
Romatizmal hastalıkların tedavisinde, hastalığın ilerleyişini durdurmaya ve geriletmeye yönelik ilaçlar kullanılır. Hasta, düzenli olarak doktor kontrolüne giderek hekim ile birlikte durumu tekrar tekrar değerlendirilmeli ve yaşam kalitesinin artmasını hedeflemelidir. Tüm ilaçlarda olduğu gibi romatizma ilaçları da doktor kontrolünde kullanılmalıdır. İlaçlar iğne ve hap şeklinde olabilir. Hekiminizin önerdiği durumlarda egzersiz de faydalıdır.
Romatizmaya İyi Gelmeyen Yiyecekler
Hastaların şikayetlerini artıran yiyecekler kişiden kişiye değişiklik gösterse de genellikle beyaz ekmek, şekerli tatlılar, dondurma çeşitleri, kızarmış patates ve margarin tüketilmesi sakıncalı olabilir.
Çocuklarda Romatizma
Romatizma hemen her yaş grubunda görüldüğü gibi çocuklarda da görülür. Sıklıkla büyüme ağrıları ile karıştırılır. Eklem ağrısı, kas güçsüzlüğü, ateş gibi şikayetlerin ciddiye alınıp değerlendirilmesi gerekir. Çocuklardaki ağrıları büyüme ağrılarından ayırt etmek için öncelikle ağrı bölgeleri dikkatle incelenmelidir. Bacak, baldır ve bacağın ön tarafı ağrının en sık görüldüğü noktalar arasındadır. Çocukların hareket yeteneklerinin kısıtlanmasına sebep olan hastalık, tüm vücut sistemini de etkileyebilir. Bu rahatsızlık türleri eğer dikkatli ve sürekli tedavi edilmezse kalıcı ve hareketleri engelleyici boyutlara ulaşabilir. Erken tanının son derece önemli olduğu romatizmal hastalıkların teşhis ve tedavisi için romatoloji uzmanına kontrollerinizi yaptırmayı ihmal etmeyin.