Türkiye'de koronavirüs salgının kontrol altına alınmasıyla birlikte kontrollü sosyal hayata geçiş adımları için harekete geçen Sağlık Bakanlığı, sosyal hayatın 13 alanında geçerli olacak yeni kuralları açıkladı.
Bakanlığın internet sitesinden yayımladığı rehberlerde, “Madenler, ayakkabı ve çantacılar, bakkallar, büfe-kantin ve bayiler, kasap-manav-kuruyemişçi-balıkçılar, konfeksiyon- giyim mağazaları-tuhafiyeler, kuyumcu-bijuteri-saatçi ve optikçiler, minibüsler, pazar yerleri, şantiyeler, terzi-ayakkabı tadilat işletmeleri ve kuru temizlemeciler, kitap ve kırtasiye mağazaları ile oyuncak mağazalarında” alınacak tedbirler ve uyulacak kurallar detaylı şekilde anlatıldı.
Söz konusu rehberlere göre, maske kullanımı, el dezenfeksiyonu, sosyal mesafe kuralı, Kovid-19 semptomu gösteren personelin izolasyonu, ürünleri deneme süresinin kısa tutulması, temassız ödemeye ağırlık verilmesi gibi hayatın her alanında yeni normal haline gelen kuralların yanı sıra söz konusu 13 alana özgü şu tedbirler geçerli olacak:
MİNİBÜSLERDE ÜCRET UZATMA DEVRİ BİTİYOR
Milliyet Gazetesinden Aykut Yılmaz'ın haberine göre minibüslerde “şu ücreti uzatır mısın?” devri sona erecek. Her müşteri ücretini kendisi verip, para üstünü kendisi alacak. Şoförler, kişisel hijyen kurallarına uygun hareket edecek ve mutlaka maske kullanacak. Minibüslerde bir kişilik koltuklara 1, 2 kişilik koltuklara 1, 4 kişilik koltuklara 3 kişi oturacak şekilde yolcu alınabilecek. Her müşterinin kullanımına yetecek ölçüde alkol bazlı el antiseptiği veya yüzde 70’lik alkol içeren kolonya bulundurulacak. Yolculuk boyunca maske çıkarılmayacak. Zorunlu olmadıkça su dahil içecek ve yiyecek tüketilemeyecek. Klimanın iç hava sirkülasyon düğmesi kapalı olacak.
OPTİKÇİLER DE RANDEVU SİSTEMİNE DÖNECEK
Kuyumcu, bijuteri, saatçi ve optikçilerde, müşteri ile 1 metre sosyal mesafenin korunamadığı takı, gözlük ya da aksesuar takılmasına yardım etme gibi durumlarda çalışanlar tıbbi maskeye ek olarak yüz koruyucu kullanılacak. Bu işyerlerine 4 metrekareye 1 kişi olacak şekilde müşteri alınacak. Müşteriler tek başlarına içeriye girecek ve eşlik eden diğer kişiler dışarıda kalacak. Denenen ürün alınmıyorsa bu ürün alkol veya sabunlu suyla silinecek. Müşteri gereksinimleri mümkün olduğunca telefon ve internet üzerinden karşılanacak hale getirilecek. Optikçiler için randevulu sisteme geçilecek.
OYUNCAK MAĞAZALARI
Oyuncak mağazalarına maskesiz ve maskeyi uygun kullanmayan müşteri alınmayacak. Bisiklet, akülü araba gibi ürünleri müşterilerin denemesi durumunda, dezenfektanlı bezle silinecek. Müşteri tarafından incelenip alınmayan raf ürünleri, mümkün olduğu kadar rafın en altına veya arkasına yerleştirilecek. Mağazalarda çocuklar için bulunan oyun-eğlence makineleri varsa kapatılacak, çocukların dikkatini dağıtmaması açısından üzeri örtülecek.
KİTAPLARI KARIŞTIRMAK YASAK
Kitapçılar ve kırtasiyelerde müşteriler mümkün olduğu kadar kısa süre kalacak. Kitap reyonları arasında sosyal mesafeyi ihlal edecek şekilde dolaşılmayacak. Kitaplar karıştırılmayacak. Müşterinin istediği kitapları tezgâhtarlar getirecek. Müşterilerin inceleme amacı ile el temasının yoğun olduğu dayanıklı ürünlere belirli periyotlarla yüzde 70 alkol içeren dezenfektan spreyle püskürtülerek dezenfeksiyonu sağlanacak.
TERZİ, AYAKKABICI VE KURU TEMİZLEMECİLER
Terzi, ayakkabıcı ve kuru temizlemeciler için hazırlanan rehbere göre, ölçü alırken ya da prova yaparken 1 metrelik sosyal mesafe korunamayacağından tıbbi maske ve yüz koruyucu kullanılacak. İğne ve diğer aletler ağza götürülmeyecek. Terzi ve ayakkabı tadilat iş yerlerinde teslim alınan ürünler en az bir gün bekletildikten sonra işleme tabi tutulacak.
Konfeksiyon, giyim mağazaları ve tuhafiyelerde çalışan personel tıbbi maske ve yüz koruyucu kullanacak. Deneme kabinleri mümkün olduğu kadar kullanılmayacak. İçeride kalma süresi 10 dakika ile sınırlandırılacak. Her müşteriden sonra kabin havalandırılarak sık kullanılan yüzeyler temizlenecek. Kabinler kullanılmadığı zamanlarda havalandırılacak.
Zorunlu haller dışında şantiyelerde görevli olmayan kişilerin çalışma alanlarına alınması engellenecek. Bulaş riskini artırabilecek parmak izi okutulması gibi sistemler geçici süreyle kullanılmayacak. Toplantı ve eğitimler salgın bitene kadar ertelenecek. Temaslı takibinin kolay yapılabilmesi için; yemek saatleri gruplara göre belirlenecek, aynı kişilerin aynı masada yemek yemeleri sağlanacak.
AYAKKABI VE ÇANTA SATIŞI YAPAN İŞLETMELER
Ayakkabı ve çanta satışı yapan esnafa yönelik hazırlanan rehbere göre ise, her müşterinin ellerini dezenfekte etmesi sağlanacak. Personel müşterilerle aynı ürünlere dokunacağı için, her müşteriden sonra eller temizlenecek. Müşteri ile ayakkabı, çanta denemesine yardım etme gibi 1 metreden daha yakın durumlarda maske ve yüz koruyucu kullanılacak. Ayakkabı denemede kullanılan kolaylaştırıcı aparat (kerata) her müşteriden sonra yüzde 70’lik alkol veya 1/100 çamaşır suyu içeren bezle silinerek dezenfekte edilecek.
PAZAR YERLERİNDE 4 METREKAREYE BİR KİŞİ
Pazar yerlerinin tüm giriş ve çıkışları kontrol altına alınacak. Maskelerin doğru şekilde kullanılması (çene ve burunu kapatacak şekilde) sağlanacak. Satıcılar ve müşteriler dâhil kişi sayısı her 4 metrekareye 1 kişi olacak şekilde sınırlandırılacak. Görevlinin sayması veya turnike benzeri sistemler konulması yoluyla maksimum müşteri sayısının aşılmaması sağlanacak. Pazar yerlerinin tüm girişlerinde ve her tezgâhta el antiseptiği (kolonya vb.) bulundurulacak. Tezgâhsız, yerde satış yapılmayacak.
BAHİS DOLDURMA DIŞARIDA YAPILACAK
Büfe, kantin ve bayilerde ürünler personel tarafından müşteriye verilecek. Bahis bayilerinde bahis doldurma işlemi dış mekanda yapılacak, ortak kullanım amacı ile kalem, broşür vb. materyal bulundurulmayacak.
KASAP VE MANAVLARA RANDEVU SİSTEMİ
Kasap, manav, kuruyemişçi, balıkçı ve diğer gıda satış yerlerinde, müşteri gereksinimleri mümkün olduğunca randevulu ya da telefon ve internet üzerinden karşılanacak hale getirilecek. Et ve et ürünleri, paketlenmemiş gıda maddeleri satışında çalışan personel eldiven kullanılacak. Eldiven gıda dışındaki nesnelere değmeyecek. Gıda satış yerlerindeki müşteri oturma alanları kaldırılacak. Klimalar dışarıdan yüzde 100 temiz hava alacak modda çalıştırılacak, fan hızı düşük tutulacak.
MİNİBÜSLER TIKA BASA DOLU OLMAYACAK
İstanbul, Esenyurt’ta Emniyet Müdürlüğü ekipleri tarafından önceki akşam yapılan denetimde yüzde 50 kuralına uyan minibüslerin sürücülerine teşekkür edildi. Ancak, denetimler sırasında 3 minibüsün tıka basa yolcu taşıdığı, tüm koltukların dolu olduğu ve ayakta çok sayıda yolcu bulunduğu belirlendi. Bir minibüste dışarı çıkmaları yasak olan bir bebeğin de bebek arabasında taşındığı göze çarptı. Bu minibüslerin sürücülerine 3 bin 284’er TL ceza kesildi.