Sarıyer depreme dayanıklı mı? Sarıyer'de deprem riski nedir? 2000 yılı öncesi ve sonrası kaç bina var?

14 Şubat 2023 15:30

Kahramanmaraş’ta meydana gelen iki büyük deprem ardından yeniden konuşulmaya başlanan büyük İstanbul depremi için İBB tarafından İstanbul'da yer alan 39 ilçe için olası kayıp tahminleri yayınlandı. Yayınlanan kitapçıkta Sarıyer depreme dayanıklı mı? Sarıyer deprem bölgesi mi, Deprem riski nedir? Sarıyer’de 2000 yılı öncesi ve sonrası kaç bina var? tüm bu sorular yanıtlanmış oldu.

Kahramanmaraş’ta 9 saat arayla meydana gelen iki büyük deprem sonrası, uzmanlar olası İstanbul depremine dikkat çekti. 1999 depreminden büyük yara alan İstanbul’da olası bir deprem için bir çok senaryo hazırlandı.

Bu çerçevede İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü ile birlikte İstanbul'un Sarıyer Olası Deprem Kayıp tahminleri Kitapçığı yayınladı. Kitapçıkta bir çok senaryo ele alındı.

Kitapçıkta yer alan bilgilere göre bu risk haritasında deterministik yaklaşım baz alındığı kaydedilirken Mw= 7.5 büyüklüğündeki deprem senaryosu kullanılarak sonuçlar oluşturulduğu aktarıldı.

Sarıyer’de 2000 yılı öncesi ve sonrası kaç bina var?

Bina envanteri derlenmesi için gerekli olan veriler İBB kurumsal mekânsal bilgi altyapısından CBS tabanlı olarak temin edilmiştir. Bina verileri CBS tabanlı alan geometrisi olup, ITRF96TM30 koordinat sistemindedir

Sarıyer için yayınlanan rapor bina yapım yılı 1980 öncesi yüzde 24 ile 11 bin 898 adet bina, 1980-2000 arası yüzde 43 ile 21 bin 170 bina, yapım yılı 2000 sonrası ise yüzde 33 ile 16 bin 323 adet bina olduğu görülüyor.

Aşağıdaki raporda ise binaların kaç katlı olduğunu gösteren bir veri gösteriliyor.

Sarıyer depreme dayanıklı mı?

Yayınlanan kitapçıkta 7.5 şiddetinde bina yapım yılı baz alınarak oluşturulan risk analizinde aşağıdaki tabloya yer verilmiştir. Raporda Sarıyer genelinde çok ağır hasarlı 102, ağır hasarlı 362, orta hasarlı 2 bin 486, Hafif hasarlı ise 6 bin 977 şeklinde yer aldı.

Mahalle mahalle daha detaylı bilgi için aşağıdaki tablo paylaşılmıştır.

Sarıyer'de ne kadar can kaybı olur?

Bu çalışmada can kaybı ve yaralanma hesaplarında, HAZUS-MH MR4 (2003, ve daha önceki HAZUS versiyonları) yaklaşımı kullanılmıştır. Bu yöntem bina hasarı ile ölüm ve yaralanmalar arasında doğrudan ilişki kurmaktadır.

MAHALLE ADI	CAN KAYBI SAYISI	AĞIR YARALI SAYISI	HASTANEDE TEDAVİ SAYISI	HAFİF YARALI SAYISI
AYAZAĞA	2	1	13	33
BAHÇEKÖY MERKEZ	0	0	0	2
BAHÇEKÖY YENİ	0	0	0	1
BALTALİMANI	0	0	3	8
BÜYÜKDERE	2	1	7	17
CUMHURİYET	0	0	3	10
ÇAMLITEPE	0	0	1	5
ÇAYIRBAŞI	5	3	15	28
DARÜŞŞAFAKA	0	0	1	3
DEMİRCİ	0	0	0	0
EMİRGAN	0	0	0	1
FATİH SULTAN MEHMET	0	0	4	14
FERAHEVLER	0	0	1	5
GARİPÇE	0	0	0	0
GÜMÜŞDERE	0	0	0	0
HUZUR	0	0	1	3
İSTİNYE	8	5	23	44
KAZIM KARABEKİR PAŞA	0	0	2	8
KEMER	0	0	0	0
KISIRKAYA	0	0	0	1
KİREÇBURNU	0	0	0	0
KOCATAŞ	0	0	1	4
KUMKÖY	0	0	0	0
MADEN	1	1	6	13
MASLAK	1	1	6	15
MERKEZ	8	5	25	47
ORMAN	0	0	0	0
PINAR	1	1	4	10
POLİGON	0	0	0	3
PTT EVLERİ	2	1	7	14
REŞİTPAŞA	1	1	6	18
RUMELİ HİSARI	0	0	3	8
RUMELİ KAVAĞI	0	0	2	6
RUMELİFENERİ	0	0	0	0
TARABYA	0	0	0	1
USKUMRUKÖY	0	0	0	0
YENİ	2	1	5	11
YENİKÖY	0	0	2	8
ZEKERİYAKÖY	0	0	0	0
TOPLAM	33	21	141	341

HAZUS-MH MR4 (2003) yöntemi kapsamında, her bir yaralanma derecesine tekabül eden bina sakinlerinin yaralanma oranları, binaların hasar derecelerine göre değişik bina sınıfları için sunulmaktadır. Bu oranlar gözlemsel verilere ve verinin olmadığı durumlarda uzman yorumuna dayanmaktadır. Her bir bina sınıfı için, her bir hasar seviyesindeki bina sayısı bu tür binalarda bulunan ortalama nüfus ve ilgili bina sakinlerinin yaralanma oranı ile çarpılarak ilgili yaralanma seviyesindeki kişi sayısı tahmin edilir.

Kullanılan tüm modellerin mevcut bilgi birikimi ve gözlemleri yansıttığı ancak deprem can kaybı ve yaralanmalarındaki büyük belirsizlikler nedeniyle hata payları içerebileceği ifade edilmelidir.

Sarıyer geçici barınma risk analizi

Deprem nedeni ile meydana gelen bina hasarlarının en önemli sonuçlarından birisi, binaların sağladığı en temel ihtiyaç olan barındırma özelliğini kaybetmeleridir. Bu nedenle bir senaryo depremi sırasında oluşabilecek bina hasarlarının tahminini takiben kullanılamayacak durumda olan konutlarda ikamet eden hane sayısı ile ilişkili olarak, acil barınma ihtiyacı konusunda değerlendirmeler yapılabilir. 1999 Kocaeli depremi sonrasında, bina hasarı ve barınma ihtiyacına dair İstanbul’da da gözlemlenen en önemli husus, depremin hemen sonrasında, hasarlı olmasa dahi insanların binalara girmekten ve orada yaşamaktan korkmasıdır. Bu nedenle, depremi takip eden ilk günlerde, azımsanmayacak ölçüde bir barınma ihtiyacı olacaktır.

MAHALLE ADI	GEÇİCİ BARINMA İHTİYACI HANE SAYISI
AYAZAĞA	714
BAHÇEKÖY MERKEZ	49
BAHÇEKÖY YENİ	62
BALTALİMANI	125
BÜYÜKDERE	295
CUMHURİYET	176
ÇAMLITEPE	83
ÇAYIRBAŞI	286
DARÜŞŞAFAKA	140
DEMİRCİ	34
EMİRGAN	87
FATİH SULTAN MEHMET	291
FERAHEVLER	150
GARİPÇE	7
GÜMÜŞDERE	54
HUZUR	124
İSTİNYE	592
KAZIM KARABEKİR PAŞA	158
KEMER	34
KISIRKAYA	28
KİREÇBURNU	38
KOCATAŞ	80
KUMKÖY	83
MADEN	268
MASLAK	26
MERKEZ	546
ORMAN	0
PINAR	195
POLİGON	98
PTT EVLERİ	175
REŞİTPAŞA	307
RUMELİ HİSARI	195
RUMELİ KAVAĞI	119
RUMELİFENERİ	42
TARABYA	145
USKUMRUKÖY	184
YENİ	145
YENİKÖY	250
ZEKERİYAKÖY	231
TOPLAM	6.616

Olası İstanbul depremi sonrasında bu tür acil barınmaya ihtiyaç duyacak olan aile sayısının tahmininde, çok ağır, ağır ve orta hasarlı konut türü binalardaki hane sayısı kullanılmıştır. Bu doğrultuda Mw=7.5 senaryo depremi için Sarıyer ilçesi geçici barınma ihtiyacı mahalle bazlı değerleri Tablo 5-4 ve dağılım haritası, Şekil 5-14’te verilmiştir.

Sarıyer Deprem Riski Nedir, Zemin Sağlamlığı Nedir?

Bu raporun yayınlamasıyla Sarıyer’te hangi mahallelerin zemininin daha sağlam olduğu da ortaya çıktı. Aşağıdaki tabloda mavi daha sağlam, kırmızı ise daha kötü zemini ifade etmekte olduğu gözüküyor.

Kaynak: Bu sayfada yer alan tüm istatistiksel veriler İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin yayınladığı "Sarıyer Olası Deprem Kayıp Tahminleri Kitapçığı"'ndan elde edilen verilere dayandırılarak yayınlanmıştır.