Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Sudan Cumhurbaşkanı Ömer El-Beşir'e özellikle rica ettiğini belirterek, "Port Sudan'a geçtik, oradan Adaya (Sevakin Adası). Orada TİKA'nın yapmış olduğu Hanefi ve Şafii mescidlerinin, camilerinin restorasyonu var. 'Bu adayı bize tahsis etseniz de tamamiyle şöyle bir restore etsek, bu adayı tekrar tarihi şanına layık bir hale getirsek' dedim." dedi.
Erdoğan, Dostlar Meclisi'nde Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) tarafından düzenlenen "Türkiye-Sudan İş Forumu"nda, Türk ve yabancı iş adamlarına hitap etti.
Sudan Cumhurbaşkanı Ömer El-Beşir'den istenen Sevakin Adası günün en popülerleri listesine girdi. Peki Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından istenen Sevakin Adası adasını önemi nedir? Erdoğan neden Sevakin Adası'nı istedi. İşte Sevakin Adası'nın tarihçesi ve hakkında tüm bilinmeyenler...
SEVAKİN NEREDE BULUNUYOR?
Sudan'ın kuzeydoğusunda Kızıldeniz kıyısında liman şehri. Geçmişte Nubye bölgesinin en önemli limanı iken, 30 kilometre kuzeyde Port Sudan'ın kurulmasıyla önemi ikincil dereceye düşmüştür.
1517'de Yavuz Sultan Selim'in Mısır'ı fethi ile Türk topraklarına katılan kent, XIX. Yüzyıla dek Osmanlı Devleti'nin bugünkü Eritre, Cibuti ve kuzey Somali'yi kapsayan Habeş Eyaleti valilerinin ikamet ettikleri yer oldu. Osmanlı kaynaklarında Savakin ya da Sevakin olarak kayıtlı kentin idaresi 1865 yılında Mısır Hıdivliği'ne bırakıldı.
1882'de Mısır'ın İngilizlerce işgaliyle fiilen Türk denetiminden çıkan kent, 24 Temmuz 1923 tarihli Lozan Antlaşması'nın 17. maddesi uyarınca kesin olarak İngiliz idaresinde Mısır'a bırakıldı.
Sudan'ın İngiliz-Mısır idaresinden 1956 yılında bağımsızlığını kazanması ile, Suakin de Sudan topraklarının bir parçası oldu.
1554 yılında Habeş Seraskerliğine tâyin edilen Yemen Beylerbeyi Özdemir Paşa 5 Temmuz 1555 târihinde Habeş Eyâleti'ni kurarak Sudan'ın Kızıldeniz sâhilindeki Sevakin Adası'nı eyâlet merkezi yaptı. 16. asırda bu eyâlete 8 sancak bağlıydı. 1557 yılında eyâlet merkezi bugünkü Eritre'de bir şehir olan Masavva olduysa da, 17. asırdan itibâren beylerbeyiler tekrar Sevakin'de oturmaya başladılar.
Üst rütbeli görevliler genelde Mısır'da sancakbeyliği yapanlar arasından tercih ediliyordu. Bu eyâlet 18. asır öncesi Cidde Sancağı Mutasarrıfı olan Mekke Şeyhülharemi'nin idâresine verildi. 18. asrın başından îtibâren ise Rumeli Beylerbeyi pâyeli ve vezir rütbeli toplam 29 beylerbeyi tarafından idâre edildi.
Bölgenin muhâfazası için Osmanlılar tarafından kaleler inşaa edildi ve Kızıldeniz'in bir "Osmanlı iç denizi" hâline dönüşmesiyle beraber buradaki güney donanması Hint, Süveyş ve Muha Kaptanlığına ayrıldı.
Şehrin idaresi 1865 yılında Mısır Hıdivliği'ne bırakıldı. 1882'de Mısır'ın İngilizler tarafından işgaliyle fiilen Türk hâkimiyetinden çıkan şehir, 24 Temmuz 1923 tarihli Lozan Antlaşması'nın 17. maddesi uyarınca kesin olarak İngiliz idaresindeki Mısır'a bırakıldı.
Sudan'ın İngiliz-Mısır idaresinden 1956 yılında bağımsızlığını kazanması ile Sevakin de Sudan topraklarının bir parçası oldu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan iki programdaki konuşmalarında özetle şunları söyledi:
UMRE'DEN ÖNCE SEVAKİN
Sevakin Adası'nı bu halde görmek bizleri üzdü. Yer ile yeksan etmişler. Kim? Batı. Batı'nın karekterinde bu var. Bugün Sayın Cumhurbaşkanı'na özellikle rica ettim. 'Bu adayı bize tahsis etseniz de bu adayı tamamıyla şöyle bir restore etsek ve adayı tekrar tarihi şanına layık bir hale getirsek. Sudan bununla iftihar eder. Hatta turizmde yeni bir adım atarız. Nedir o yeni adım? İnşallah umre seyahatlerine bile, tarihte böyleydi, buraya gelip, buradan Cidde'ye gidilirdi. Tekrar bu yollar inşa edilir, ihya ederiz. Bu olur mu? Bunu hep beraber yapar mıyız? Yaparız."
EL BEŞİR 'TAMAM' DEDİ
Değerli kardeşim Ömer Beşir 'tamam' dedi. Burayı inşa ve ihya ne demek biliyor musunuz? Burayı yerle bir edenlere şu cevabı vermiş olacağız. Sizin buraları yerle bir etmeniz bizim sakalımızı tıraş etmeye benzer. Şimdi biz burayı öyle bir inşa ve ihya edeceğiz ki kesilen sakal çok daha gür biter, siz bunu göreceksiniz. Gerisi var gerisini söylemiyorum.
PAKET TURİZM
Türkiye'den umreye gitmek isteyenler gelecekler Sevakin Adası'ndaki tarihi yerleri gezecekler. Oradan da gemiyle Cidde'ye geçecekler. İşte buna aynı zamanda turizmde paket turizm deniyor. Bu da halklarımızın da kaynaşmasını getirir ve tarih yeniden dirilir.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, dün ayrıca Ürdün Kralı 2. Abdullah ile telefonda görüştü. Görüşmede ağırlıklı olarak Kudüs konusunun ele alındığı öğrenildi.